ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Խնդիրներ հաշմանդամություն ունեցող անձանց կրթության իրավունքի, սոցիալական սուղ ծառայությունների, հաշմանամության կարգավիճակի և այլ հարցերում. Արման Թաթոյանը հրապարակել է արտահերթ զեկույց 02/21/2022 15:11 | ԼՐԱՀՈՍ
Մարդու իրավունքների պաշտպանը՝ որպես «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի իրականացման մշտադիտարկման անկախ մարմին հրապարակում է Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների ապահովման վերաբերյալ արտահերթ զեկույց:
Զեկույցում, մասնավորապես, արձանագրված է՝
• խնդիրներ՝ կապված ֆիզիկական և միջավայրային մատչելիության հետ։
Համակարգային առումով լուծում չստացած խնդիրը հանգեցնում է հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց կրթության ստանալու, աշխատանքային, առողջության պահպանման և այլ իրավունքների ինքնուրույն իրականացման սահմանափակումների:
• մարդիկ բախվում են խոչընդոտների՝ կապված հաշմանդամության կարգավիճակի սահմանման գործընթացի հետ։
Խոսքն այն մասին է, որ չնայած օրենսդրական նոր կարգավորումներին, անհրաժեշտ մեխանիզմներ և կարգեր դեռևս ներդրված չեն։ Արդյունքում՝ անձի ֆունկցիոնալության գնահատում փաստացի չի իրականացվում:
Խնդիրներ են առաջանում նաև վարչարարության հետ կապված։ Օրինակ՝ արձանագրվել են դեպքեր, երբ մարդիկ բախվում են վարչարարական քաշքշուկների, որոշ դեպքերում պետության պարտավորություններից բխող գործողությունների կատարման ողջ բեռն ընկնում է մարդու վրա՝ առաջացնելով նաև ֆինանսական լրացուցիչ ծախսեր։ Հաշմանդամություն ունեցող զգալի թվով անձինք, այդ թվում՝ հենաշարժողական խնդիր ունեցողները, առանձնազրույցների ընթացքում բարձրացրել են բժշկասոցիալական հանձնաժողովներն իրենց բնակության վայրից հեռու լինելու խնդիրը
• սոցիալական և կարիքահեն ծառայությունների սուղ լինելը, իսկ որոշ դեպքերում, առհասարակ, բացակայությունը հաշմանդամություն ունեցող անձին զրկում է իր իրավունքներն իրացնելու հնարավորություններից՝ դրանք դարձնելով ձևական բնույթի։
Օրինակ՝ մի դեպքում պարզվել է, երբ հաշմանդամություն ունեցող երեխաների մոտ կոնկրետ ծառայությունների արդյունքում դրական դինամիկա է արձանագրվում, ասենք, կենսական անհրաժեշտ հմտությունների ձեռքբերման հարցում, լինում են դեպքեր, երբ թերապևտիկ կուրսի ժամկետն ավարտվում է։ Իսկ շարունակական և բազմամասնագիտական թիմի նման ծառայությունների համար (յուրաքանչյուր պարապմունքի արժեք տատանվում է 3000-7000 դրամի սահմաններում, իսկ մեկ երեխային, որպես կանոն, անհրաժեշտ է օրական առնվազն 2-3 տեսակի նմանատիպ ծառայություն) սեփական միջոցներով վճարել ոչ բոլորին է հասանելի։
• հաշմանդամություն ունեցող անձինք բախվում են խնդիրների իրենց կրթության իրավունքն իրացնելիս:
Օրինակ՝ մշտադիտարկման այցերի ընթացքում արձանագրվել են դեպքեր, որ ոչ միշտ են հաշվի առնվում տարբեր կարողություններով երեխաների իրական կարիքները, որոշների կարողությունները թերագնահատված են: Որոշ դեպքերում էլ երեխաների հետ շփման, ինչպես նաև մանկավարժահոգեբանական եզրակացությունների և երեխաների անհատական ուսումնական պլանների ուսումնասիրության արդյունքում արձանագրվել է, որ մի քանի տարի դպրոցում ուսանելուց հետո որոշ երեխաների առաջադիմությունը սաստիկ ցածր է, այն դեպքում, երբ վերջիններս ակնհայտորեն ունեն զարգացման իրական հնարավորություններ:
Զեկույցի շրջանակներում հատուկ դիտարկվել են հաշմանդամություն ունեցող կանանց և երեխաների իրավունքների իրացման հետ կապված խնդիրները, ինչպես նաև այն խոչընդոտները, որոնք առաջացել են նոր կորոնավիրուսային համավարակի պայմաններում և 2020 թվականի պատերազմի հետևանքով:
Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների հարցերը քննարկվել են նաև ՄԱԿ-ի Կոնվենցիայի մշտադիտարկման անկախ մարմնի կարգավիճակի տեսանկյունից՝ կապված Կոնվենցիայի պահանջների կատարման հետ:
Պաշտպանը մշտապես առանձնահատուկ ընդգծել է համագործակցության սկզբունքային նշանակությունը քաղաքացիական հասարակական կազմակերպությունների հետ:
Կարևորելով հանրային կյանքի բոլոր ոլորտներում «ոչ ոք չի անտեսվի» և «ոչինչ առանց մեզ» սկզբունքները՝ արտահերթ զեկույցի մշակման աշխատանքներում տարբեր ձևաչափերով ապահովվել է նաև նրանց ակտիվ մասնակցությունը և ներգրավվածությունը։ Մասնավորապես, Պաշտպանի կողմից hարցումներ են ուղարկվել նաև հասարակական կազմակերպություններին և անհատ փորձագետներին, այդ թվում՝ Պաշտպանին առընթեր հասարակական խորհրդի անդամներին: Հաշվի են առնվել Մարդու իրավունքների պաշտպանին ներկայացված դիմումների վերլուծությունները, մշտադիտարկման այցերի արդյունքները, անհատական հարցազրույցների և խմբային քննարկումների արդյունքները, որոնք իրականացվել են ինչպես Երևանում, այնպես էլ մարզերում:
Արտահերթ զեկույցի շրջանակներում ուսումնասիրվել են հասարակական կազմակերպությունների և միջազգային զարգացման գործակալությունների ոլորտային զեկույցները, զանգվածային լրատվության միջոցների նյութերն ու ուսումնասիրությունները:
Հրապարակվող արտահերթ զեկույցն արտացոլում է 2021 թվականի դրությամբ առկա ոլորտային իրավիճակը՝ ներառելով պետական իրավասու մարմինների պարզաբանումները: Արտահերթ զեկույցի մշակման աշխատանքներից հետո պետական մարմինների լրացուցիչ պարզաբանումներն ուսումնասիրվում են և կամփոփվեն Պաշտպանի 2021 թվականին Հայաստանի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպանի գործունեության, մարդու իրավունքների պաշտպանության վիճակի մասին տարեկան հաղորդմամբ:
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 05/04/2024 08:35 «Մի բարձի աշխատեք» պետական համակարգում․ «Ժողովուրդ»
- 05/04/2024 08:32 Ոստիկանը պետք է լավ վարձատրվի և լավ հագնվի․ «Հրապարակ»
- 05/04/2024 08:28 Հանձնաժողովի անդամները կասկածելիորեն անհայտ դատավորներ են եղել․ ԲԴԽ անդամ է դարձել Ռոբերտ Քոչարյանին կալանավորած Արմեն Դանիելյանը․ «Ժողովուրդ»
- 05/04/2024 08:26 Փաշինյանը սեփական անվտանգությանը վերաբերվում հիվանդագին լրջությամբ․«Հրապարակ»
- 05/04/2024 08:21 Եթե իշխանությունը գովերգում է ՄԻՊ-ին, ի՞նչ է դա նշանակում. «Փաստ»
- 05/04/2024 08:18 Գեղարքունիքի մարզպետ, թե՞ Մոսկվայի ուսանող․ «Ժողովուրդ»
- 05/04/2024 08:15 Ինչու են ընդդիմադիր պատգամավորները հրաժարվել գործուղումներից․«Հրապարակ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 05/01/2024 20:31 Փաշինյանն ապամոնտաժում է Հայաստանը՝ հօգուտ Ադրբեջանի. Արմինե Ադիբեկյան
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
Մեկնաբանություն
- 05/03/2024 11:30 «Սահմանազատումից» հետո Կիրանցի նոր կառուցվող դպրոցի շենքը ադրբեջանցիներից հեռու է լինելու 150-160 մ
- 04/28/2024 21:04 Ունենք երեք նոր քաղբանտարկյալներ Տավուշից. փաստաբան
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 05/04/2024 13:02 Հեղեղումներ, փլուզումներ, ջրալցումներ. հորդառատ անձրեւի հետեւանքները՝ մայրաքաղաքում. նոր կադրեր
- 05/04/2024 11:25 Հրդեհված տնից փրկարարները հանել են երեխաների մարմինները. նոր մանրամասներ
- 05/04/2024 10:42 Ողջաբերդ գետի հենապատի փլուզում Նոր Արեշ թաղամասում ․ Ջուրը լցվել է հարակից տները
- 05/04/2024 10:31 Գյումրիում տան կրակը մարելուց հետո հրշեջները հայտնաբերել են 3 և 5 տարեկան երեխաների դիեր
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 05/03/2024 22:56 Հինգ մարդ ցանկացել են գերուժ ձեռք բերել և միասին թույն են խմել
- 05/01/2024 23:36 Գիտնականները նշել են սեքսի իդեալական քանակը՝ ընտանիքում լավագույն հարաբերությունների համար
- 04/30/2024 23:22 Նշվել է զուգընկերոջ դավաճանության մասին վկայող սովորությունը
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
Հետաքրքիր է իմանալ
- 05/01/2024 18:31 Ինչպես կարող է քնելուց առաջ սոցցանցերում շրջելու սովորությունը կործանել հարաբերությունները
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն