Փաստ ինֆո

Այս արտահերթ ընտրություններն առանձնահատկություն ունեցան՝ ազգի մի հատվածին ընկղմելով ներհայեցողական մի վիճակի մեջ, որին ես մեծ լռություն կանվանեի։

Եթե հետընտրական առաջին երկու-երեք օրերի ցուցադրական ներկայացումները հանենք, ապա տպավորությունս այնպիսին է, որ վերահաշվարկների վերջնարդյունքում ԿԸՀ կողմից հաղթող ճանաչված քաղաքական ուժն իրեն հաղթած չի զգում, իսկ երկրորդ տեղում գտնվող քաղաքական դաշինքն էլ՝ իրեն պարտված չի համարում։ Ավելի ուշագրավ է այն զգացողությունը, որ հատուկ է ազգի խոսող, խոսք ասող և հոգեմտավոր ներուժին, այս ընտրություններին հաջորդող շրջանում վերջիններս ավելի քան երբևէ՝ հակասական տրամադրություններ ունեն։

Ընդ որում, դժվար է նրանց միակարծիք համարելը, քանի որ մտածողության առումով այս սեգմենտը ներկա ժամանակի գնահատման տարբեր, նույնիսկ՝ բևեռացված չափանիշներ ունի․ մի մասը կատարված գործընթացներն անձերով է պայմանավորում, մյուսները՝ երևույթներով կամ՝ ազգային առանձնահատկություններով։

Բնականաբար, միշտ էլ հեշտ է գտնել մեկին ու դեմոնացնել նրան՝ժողովրդի մի հատվածին տրամադրելով մյուսի դեմ, ատելություն ու անհանդուրժողականություն սերմանելով ու թուլացնելով ազգային ինքնագիտակցությունը, ինչը և արեց ու տասնամյակներ անում էր, հիմա էլ շարունակում է ներկա իշխանությունը։ Եվ քանի որ վերջինս կամ վերջիններս իրենց ողջ գիտակցական կյանքում կարևորել են ներքաղաքականն ու ընտրությունները՝ Լ․Տեր-Պետրոսյանի պաշտոնանկությունից ի վեր հիմնական խնդիր համարելով իշխանության հասնելը, նրանց համար քաղաքականությունը հիմնականում ներքին քաղաքականությունն է եղել։ Պատահական չէ, որ թալանչիների, կոռուպցիոներների նախատիպերն այսօր իրենց իսկ իշխանության մասն են կազմում, քանի որ իրենց թալանչիներն են, իրենց կոռուպցիոներներն ու իրենց օլիգարխները։ Ընդ որում, շատ ուշագրավ մի բաժանում է նաև տեղի ունեցել՝ ներկա իշխանություններն առանձնանում են իրենց թրքասիրությամբ և թրքամոլությամբ՝ բնականաբար ունենալով իրենց համակրող ժողովրդի հատվածը։

«Թուրքիա, թե՞ Ռուսիա» հարցադրումն այսօր էլ ճակատագրորեն արդիական է, մի հարցադրում, որի պատասխանը բնավ էլ ընտրություններով չէին տալու։

Հիմա՝ եթե պարզ ու հստակ է, որ ներկա իշխանությունը թրքահպատակ լինելուց չխորշողներն են ու թրքասերները, որոնց համար Հայաստանը սպասարկող պետությունից անդին չի գիտակցվում, իսկ նրանց էլեկտորատի՝ մի զգալի հատված թուրքիայի հետ արդեն մի քանի տասնամյակ առևտուր անող և թուրքին թշնամի չհամարող հայերն են, մյուս մասը՝ ազգ ու հայրենիք չճանաչող աղանդավորները, ԼԳԲՏ համայնքի ներկայացուցիչները նաև, որոնց համար պետությունը, պետականությունը և պետական սահմանն անհասկանալի և անընկալելի են, ուրեմն պիտի որ հստակ ուրվագծվի այս տեսակին հատուկ իզմը։ Ներկա իշխանության ղեկավարն ինչքան էլ իրեն «իզմերից» դուրս համարի, մեր աչքի առաջ ամբողջացավ և շատերին տեսանելի դարձավ «նիկոլիզմը»։ Գնալով ավելի շատերն են գիտակցում, որ այս նիկոլին կարող է փոխարինել մեկ այլ նիկոլ՝ գուցե՝ հոգեխանգարմունքի դրսևորումներ չունեցող, սակայն նույն տեսլականն ու գաղափարաբանությունն՝ ի մտի ունեցող։ Իսկ այդպիսիք նրա շրջապատում լիուլի են։

Ամերիկամոլությամբ և ռուսամոլությամբ տառապողների հավաքականություններ էլ ունենք, ընդ որում, կուսակցությունների մակարդակով, որոնցից առաջինների համար լույսը բացվում է սոցցանցերում ռուսատյացություն ներարկելով, դե, իսկ երկրորդներին թվում է՝ եթե այսօր սովետմիության կազմի մեջ լինեինք, ընտիր վիճակում էինք լինելու։ Ի դեպ, սովետի օրոք Հայաստանում թուրքական շիքաստաներ լսողների մի բանակ կար և Զեյնաբ խանումի համերգին ասեղ գցելու տեղ չկար, իսկ հայկական ռոդիոյով ժամը 6-ին բաքուն համերգ էր տալիս և դրան սպասողներ շատ կային։

Իրականում, շատ լավ եմ հիշում, որ նույնիսկ անկախության վաղ շրջանում հոմոսովետիկուսի կարոտախտով ապրողներ կային, մարդիկ, որ երկնքից մեր գլխին ընկած անկախությունը ոչ ընկալում էին, ոչ էլ՝ գիտակցում։

ՈՒրեմն, ազգի փոքրամասնությունն են կազմում ազգայինները։

Հիմա, հետընտրական մեծ լռությունից հետո ներկա ընդդիմությունը պիտի կարողանա ճիշտ եզրահանգումներ կատարել։

Իրականում՝ մտածելու և որպես ազգ ու պետություն մեր հետագա ընթացքը որոշակիացնելու ու որոշելու ժամանակ շատ չունենք։ Իսկ այդ ժամանակի մեջ ամիսներ առաջվա «կոնսենսուս 1-ը» հաստատապես այլևս ուշացած ձև ու բովանդակություն է, քանի որ այլևս հասկանալի է՝ «-1» լինելու համար միշտ էլ ինչ-որ կերպար կգտնվի, որի չլինելով չի որոշվի ու որոշակիանա մեր ազգի ճշմարիտ և ազգային ուղին։

Պոպուլիզմին և պոպուլիստներին հաջորդողը ազգային պետությունների ժամանակը պիտի լինի։ Ժամանակը դժվարին է, անհամար կորուստներով լի և այդպիսով նաև՝ անհնարինը հնարավոր դարձնելու անհրաժեշտության գիտակցումով․․․

Հեղինակ՝ Ա․Ե․

Աղբյուր` Փաստինֆո