Փաստ ինֆո

Տնտեսությունն անկման փուլում է գտնվում։ Փոքր, միջին և խոշոր բիզնեսը սառեցրել կամ դադարեցրել են ներդրումները, իրենց բիզնես ծրագրերը։ Տնտեսությունը կայունացնելու համար անհրաժեշտ է վերացնել քաղաքական անորոշությունները։

«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցի ժամանակ ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու Սուրեն Պարսյանը նշեց, որ հունվարին 3․8 տոկոսով նվազել է միջին ամսական անվանական աշխատավարձը։ Այսինքն` մարդիկ նախորդ տարվա հունվարի համեմատ այս տարի հունվարին ավելի քիչ աշխատավարձ են ստացել։ Ստացվում է՝ մարդկանց եկամուտները նվազել են, իսկ ապրանքների գներն՝ աճել, ինչը տնտեսագետի խոսքով կտրուկ վատթարացնելու է կենսամակարդակը։

«Գործող իշխանություններն անընդհատ իրար հակասող ազդակներ են ուղղում բիզնեսին և հանրությանը, մեկ արտահերթ ընտրություններ են կազմակերպում, մեկ ոչ և գնալով նոր ինստիտուտներ են ընդգրկվում այս ճգնաժամի մեջ։ Սրանք իրենց հետևանքներն են թողնում տնտեսական տրամադրությունների վրա, բիզնեսը սառեցնում է իր գործընթացը։ Սառեցված են վարկավորման ծրագրերը։ Այդ մասին է փաստում նաև պաշտոնական վիճակագրությունը։ Բանկերը հետաքրքրված չեն իրենց վարկային փաթեթներն ավելացնելու ուղղությամբ։ Սպառողներն իրենց հերթին հակված չեն գնումներ կատարել, ծառայություններից օգտվել։ Այն մարդիկ, որոնք նույնիսկ գումար ունեն, նրանք այս ճգնաժամի պայմաններում տնտեսական, քաղաքական առումով գնումներ չեն անում, կրճատում են սպառումը, խնայողություններ անում։ Չպետք է շփոթել բանկերի խնայողության աճը տնտեսական առողջացման հետ կամ տնտեսական դրական միտումների հետ։ Սա հաճախ հանդիպող խնայողությունների պարադոքս է»,-նշեց տնտեսագետը։

Հարցին՝ տնտեսություն գումար մտնու՞մ է, թե ոչ, Սուրեն Պարսյանը նշեց, որ հունվարին դեկտեմբերի համեմատ մոտ 40 տոկոսով ավելի քիչ տրանսֆերտ է փոխանցվել։ Քաղաքական անորոշությամբ պայմանավորված ներդրումների սառեցում կա, որով պայմանավորված են նաև դրամի կուրսի տատանումները․ «ԿԲ-ն դեռևս արտարժութային պահուստի հաշվին կարողանում է զսպել դրամի հետագա արժեզրկումը, դրան նաև օգնում է կառավարության ձեռք բերած 750 մլն դոլարի պարտքը, որն արտարժույթ է նետում շուկա, այնուամենայնիվ այս արտարժույթի ներարկումները երկար չեն կարող տևել։ Այդ պարտքի գումարը կավարտվի, և արտարժույթի մեր պաշարները կկրճատվեն ու ստիպված ենք լինելու թողնել, որ դրամն ավելի արժեզրկվի։ Ներկայիս դրամի կուրսը չի համապատասխանում տնտեսական իրավիճակին և պատահական չէ, որ բիզնեսը ոչ թե 525 դրամն է վերցնում հաշվարկներ կատարելիս, այլ 540-550-ով է հաշվարկում՝ իր համար ֆինանսական բարձիկներ ստեղծելով»,-նշեց Սուրեն Պարսյանը։

Տնտեսության կայունացման համար քաղաքական անորոշության հարցը պետք է լուծվի, ինչպես նաև նոր որակի պետական կառավարում է անհրաժեշտ։ Տնտեսագետի խոսքով պետք է ճգնաժամային կառավարման անցնենք և ոլորտ առ ոլորտ խնդիրները լուծենք, իսկ առաջնային խնդիրներից մեկը պետք է լինի էներգակիրների գների իջեցումը․ «Հաջորդ կառավարությունը պետք է լուծի գազի գնի բանակցությունների հարցը։ Մեր ապրանքները թանկանում են նաև այն պատճառով, որ էներգակիրների գներն են թանկանում»,-ասաց Սուրեն Պարսյանը։

Վերջինս ընդգծեց՝ կարևոր է նաև մեծածախի և մանրածախի տարանջատման ուղղությամբ գնալը, որ շուկան կարողանա շնչել։ Տնտեսագետը նշում է, որ ներկայումս սուպերմարկետներն ամբողջությամբ կլանում են առևտուրը, մատակարարներն ու արտադրողները դուրս են մնում շուկայից, ինչի արդյունքում եկամուտները կենտրոնանում են սուպերմարկետների ձեռքում․ «Պատահական չէ, որ 2020-ը ճգնաժամային էր բոլորի համար, բայց ոչ սուպերմարկետների տերերի համար, որոնք ավելացրեցին իրենց շրջանառությունն ի հաշիվ արտադրության։ Նրանք շատ ապրանքների արտադրությունն ինքնուրույն կազմակերպեցին կամ այդ ապրանքները սկսեցին իրենք ներկրել»,-նշեց տնտեսագետը։

Նա գտնում է, որ գործող իշխանությունները բիզնեսին ու հանրությանը ճիշտ ազդակներ չի փոխանցում։ Սուրեն Պարսյանի խոսքով չափից դուրս լավատեսական, կեղծ հայտարարություններն ավելի են խորացնում այդ ճգնաժամն ու բացասական սպասումներ առաջացնում։

Աղբյուր` Փաստինֆո