Փաստ ինֆո

Կառավարության նիստում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կոշտ եւ ոչ կոռեկտ արձագանքը՝ առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանի դիտարկմանը հերթական անգամ ի ցույց դրեց ոչ միայն վարչապետի անհարգալից վերաբերմունքը կառավարության անդամների նկատմամբ, այլ նաեւ կասկածներ սերմանեց  կոռուպցիոն երեւույթների, որոշ տնտեսվարողների հետ ստվերային պայմանավորվածությունների վերաբերյալ։ Տպավորությունն այն էր, որ առկա է  որոշակի շահագրգռվածություն՝ ծխախոտի արտադրությամբ, ներկրմամբ զբաղվող ընկերությունների շահերը պաշտպանելու համար։

Հիշեցնենք, որ հարկային օրենսգրքի փոփոխությունների վերաբերյալ քննարկման ժամանակ կառավարության այս շաբաթվա նիստում վիճաբանություն տեղի ունեցավ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանի միջև: Նախարարը հայտրարարեց, որ օրինագծի վերջնական տարբերակում փոփոխություն է եղել, որի մասին պատշաճ չեն տեղեկացվել կառավարության բոլոր անդամները։

Մասնավորապես՝ ծխախոտի հարկային դրույքաչափը նախագծում առկա 8500 դրամից դարձել էր 2000 դրամ:

«Ծխախոտի օգտագործումն ունի ավելի շատ բացասական տնտեսական էֆեկտ ցանկացած երկրի տնտեսության վրա, քան գոյացնում է հարկեր: Դա ապացուցված է. մեր քաղաքականության հիմքում ապացուցված գործիքների կիրառումն է, և ոչ թե վերջին պահին չորս անգամ ակցիզային հարկը փոխելու մեթոդները»,- ասաց Թորոսյանը, ապա նշեց, որ իրենք, այսինքն՝ Առողջապահության նախարարությունը, որպես շահագրգիռ կողմ հարկը նվազեցնելու քննարկումների մեջ ընդհանրապես ներկայացված չեն եղել, սակայն վարչապետը շատ կտրուկ նրան սաստեց:

Գաղտնիք չէ, որ  ծխախոտի վնասարար ազդեցությունը հատկապես մարդու առողջության վրա բավական մեծ է։ Գործարարները եկամուտ են ստանում ծխախոտի արտադրությունից, իրացումից, իսկ պետությունը գումարներ է ծախսում դրա հետեւանքով  տուժած քաղաքացիների առողջությունը վերականգնելու համար։ Ու այս առումով բնական է, որ ծխախոտի հարկային դրույքաչափը պետք է ավելի բարձր լինի։ Փորձագետների գնահատմամբ` հարկային դրույքաչափի, հետևաբար նաև ծխախոտի գնի բարձրացումն ունի ապացուցված արդյունավետություն ծխելու դեմ պայքարի գործում: Բայց վարչապետը հակված է առավելություն տալ ծխախոտ արտադրող ընկերություններին, նվազեցնել հարկերը եւ այս մասին հայտարարվում է ծխախոտի բիզնեսով զբաղվող ՀՀ տնտեսվարողների (արտադրող, ներմուծող) հետ կառավարության շենքում վարչապետի կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հանդիպումից հետո։
 
Գյուղնախարարի նախկին օգնական Նարեկ Մանթաշյանը սոցիալական ցանցում տեղեկացրել էր, որ հանդիպման ընթացքում Աննա Հակոբյանն առաջարկել է ծխախոտի ամեն տուփից 1 դրամ փոխանցել իր հիմնադրամին։  Աննա Հակոբյանը նախօրեին տեղի ունեցած հարցազրույցի ժամանակ հաստատել է, որ նման հանդիպում տեղի ունեցել է եւ նման առաջարկ արվել է: Դեռ բոլոր ընկերությունները չեն հայտնել իրենց դիրքորոշումը:

Ն.Մանթաշյանի ներկայացրած մոտավոր հաշվարկներով՝ ՀՀ-ում տարեկան արտադրվում և սպառվում է մոտավորապես 500 հազար արկղ (ամեն արկղում ՝500 տուփ) ծխախոտ։ Ամեն տուփի վաճառքից մեկ դրամ փոխանցելու դեպքում ստացվում է տարեկան 250 մլն դրամ:

Եթե ի լրումն հավելենք նաեւ IQOS ներկրողների հետ Փաշինյանի հարաբերությունները, ապա պատկերը կամբողջանա: նշենք, որ ներկրմամբ հիմնականում զբաղվում է ԱԺ նախկին պատգամավոր Արման Սահակյանը: Նորարարական IQOS կոչված արտադրանքի վաճառքը Հայաստանում սկսվել է մոտ մեկ տարի առաջ. 2018 թվականի դեռևս մարտ ամսին Ֆիլիպ Մորրիսը Հայաստանում պաշտոնապես հայտարարեց վաճառքի մեկնարկի մասին: Իսկ այն ժամանակ դեռեւս պատգամավոր Արման Սահակյանն առաջիններից էր իշխանափոխությունից հետո, որ հայտարարեց «ՀՀԿ» խմբակցությունից դուրս գալու մասին ու փորձեց գրավել նոր իշխանությունների` ի դեմս վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, բարեհաճ վերաբերմունքը: Ու կարծես թե դա նրան հաջողվել է:

Ծխախոտի հարկի դրույքաչափի շուրջ քննարկումները վկայում են, որ հպարտ  քաղաքացու շահը կրկին ստորադասվում է «բիզնես» շահերին:

Հեղինակ` Քրիստինե Հարությունյան