ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Սա ճանապարհ է դեպի ոչ մի տեղ, դրա տնտեսական, սոցիալական և ռազմաքաղաքական հետևանքները ծանրագույն կլինեն ՀՀ-ի համար. Ատոմ Մարգարյան 01/20/2025 19:15 | Տնտեսություն

ԵԱՏՄ-ն՝ որպես տնտեսական միություն հստակ պայմանագրային հիմքով և համապատասխան ֆորմատներով ու օրենսդրություններով գործող համակարգ է, ընդհանուր մաքսային տարածքում կարգավորումներով, ներդաշնակեցված ձևաչափերով և, բնականաբար, եթե անդամակցում ես այս կառույցին, ապա պետք է այդ նորմատիվային տիրույթում մնաս։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ, «Նոր պրոյեկտ, տնտեսական ալիք» նախաձեռնության անդամ Ատոմ Մարգարյանն՝ անդրադառնալով ԵՄ-ին անդամակցելու նախագծին հավանություն տալու կառավարության որոշմանը։
Ինչպես արդեն հայտնել ենք՝ այդ նաշաձեռնությանը բավակտան կտրուկ են արձագանքել Մոսկվայից՝ նշելով, որ ԵՄ-ն ու ԵԱՏՄ-ն անհամատեղելի են ու ԵՄ-ի անդամակցության հարցի քննարկմամբ պաշտոնական Երեւանն սկսում է ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու գործընթացը։ Ինչից հետո հայտնի դարձավ, որ Փաշինյանը զանգել է ՌԴ նախագահին ու պարզաբանել իրենց քայլերը։ Կրեմլի տարածած հաղորդագրության մեջ նշվում էր, որ հեռախոսազրույցի ընթացքում Պուտինը անդրադարձել էր ԵԱՏՄ-ի ներսում Հայաստանի առևտրաշրջանառության ծավալին։
Տնտեսագետի դիտարկմամբ՝ այդ տեղեկատվության արձանագրումը ևս մեկ զգուշացում էր հայկական կողմին այն հետևանքների մասին, որոնք կարող են տեղի ունենալ Հայաստանի՝ ԵՄ-ին անդամակցության ուղղությամբ քայլերի դեպքում։
«Հայաստանյան իշխանությունները արդեն խոսում են ԵՄ-ին անդամակցության հանրաքվեի, ընթացակարգերի մասին, հետևապես, սա հստակ ազդանշան է ԵԱՏՄ-ին եւ նրա առանցքը կազմող ՌԴ-ին։ Այնպես որ միանշանակ է, որ Պուտինի այդ դիտարկումը ազդակ էր, որ «երկու երնեկ մի տեղ չի լինում», որ «չես կարող միաժամանակ երկու աթոռի նստել», չես կարող միաժամանակ և՛ ԵՄ-ում, և՛ ԵԱՏՄ-ում լինել, սա աքսիոմա է։ Այնպես որ՝ երկրներն իրենք պետք է որոշեն, թե որտեղ են ուզում լինել, ընդ որում, սա միայն երկրի կառավարությունների որոշելիքը չէ, դա այդ երկրների առաջին հերթին ժողովուրդների ու հասարակությունների որոշելիքն է, այսինքն, այս հարցը պետք է հանրաքվեի դրվի»։
Դիտարկմանը, թե Հայաստանի և նաև Ռուսաստանում գործող խոշոր հայ գործարարներ արձագանքել էին այս որոշմանը, արդյոք ՀՀ կառավարության դիրքորոշումը հենց գործարարներին ու բիզնեսին առաջին հերթին չի հարվածելու՝ Մարգարյանը պատասխանեց, որ ակնհայտ է, որ առաջին հերթին հենց բիզնեսն է տուժելու։ «Սա ժողովուրդների արմատական շահերի դեմ կատարվող քայլ է, պետք է լավ կշռադատել ու հասկանալ, ոչ թե ինչ-ինչ անձնական ամբիցիաներին ու քաղաքական կոնյուկտուրայից ելնելով՝ նման վերաֆորմատավորումների գնալ։
Ես ծանոթ եմ Գագիկ Ծառուկյանի և Սամվել Կարապետյանի կոնցեպտուալ ուղերձներին, որ պետք է լավ կշռադատել բոլոր հետևանքները։ Փաստարկները, որոնք բերում են, բազմաթիվ են՝ ահռելի քանակով առևտրաշրջանառություն, ՌԴ-ում աշխատող մեր հայրենակիցներ, Հայաստանում գործող ռազմավարական ոլորտներում՝ հատկապես ենթակառուցվածքներում ռուսական բիզնեսի իրականացրած խոշոր ներդրումներ, ռազմատեխնիկական ոլորտում համագործակցություն և այս ոլորտում արդյունաբերական հնարավոր կոոպերացիաներ, բազմաթիվ առումներով, այո, խոշոր բիզնեսը շատ զգայուն է ու անհանգստությունները, որ սա ճանապարհ է դեպի ոչ մի տեղ՝ հասկանալի են, ու պատահական չէ, որ խոշոր բիզնեսն այսպես է արձագանքում։
Բայց խնդիրը միայն խոշոր բիզնեսը չէ, այլև մեր 100. 000-ավոր հայրենակիցները, որոնք աշխատում են ՌԴ-ում և իրենց ընտանիքների կարիքների համար միլիարդավոր դոլարների փոխանցումներ են իրականացնում դեպի Հայաստան և մակրոտնտեսական պահանջարկ են ձևավորում։
Այս ամենը շաբաթների ընթացքում կարող է ի չիք դառնալ, և այս տեսակյունից չհամաձայնել խոշոր գործարարների դիտարկումների հետ, չի կարելի։ Կարծում եմ, սա քաղաքական ինչ –ինչ կոնյուկտուրայից ելնելով քայլ է, բայց դրա տնտեսական, սոցիալական և նաև ռազմաքաղաքական հետևանքները լինելու են ծանրագույն ՀՀ-ի համար»։
Նա ընդգծեց, որ աշխարհում ռազմաքաղաքական իրավիճակը անգամ տեղ չի թողնում հիպոթետիկ դատողություններ անելու, որ կարելի է փոխել Հայաստանի ինտեգրացիոն օրիենտացիան և այնտեղ գրկաբաց մեզ սպասում են։ Նման բան չկա։
«Մեն տեսնում ենք, թե ինչպիսի ողբալի վիճակում են ԵՄ ասոցացված կարգավիճակ ունեցող երկրները, հատկապես Ուկրաինան և Մոլդովան, նաև Վրաստանը։ Ընդ որում՝ Վրաստանի կառավարող էլիտան շատ պրագմատիկ քաղաքականություն է վարում և վատ չէր լինի, որ մերոնք ևս նայեին հյուսիս և տեսնեին, թե ինչպես են վարվում վրացական իշխանությունները՝ շատ լավ հասկանալով, որ դեպի ԵՄ ճանապարհը օրերի, ամիսների հարց չէ, այլ 10-ամյակների հարց է, իսկ ռեգիոնալ իրողությունները՝ ռազմաքաղաքական, տնտեսական, նման հնարավորություն չեն տալիս»։
Տնտեսագետի դիտարկմամբ՝ սրան զուգահեռ մեկ այլ իրողություն կա, որը առաջիկա 10-ամյակի համար ուղենիշային է լինելու, այն է ԱՄՆ-ում Թրամփի պաշտոնավարումը։ «Թրամփի առաջին հայտարարությունները վկայում են այն մասին, որ տեղի են ունենալու բաժանարար գծերի հետ կապված որոշ մեղմացումներ և Հարավային Կովկասում իրավիճակի վրա դա նույնպես կարող է ազդել։
Ռուս -ամերիկյան հարաբերությունների բարելավումը ազդանշան է, որպեսզի կտրուկ շարժումներ չանեն փոքր երկրները, այդ թվում՝ Հայաստանը։
Այս ամենը համադրելով կարող ենք ասել, որ նման օրիենտացիոն վայրիվերումները, խաղերը ոչ մի հիմնավորում ու տրամաբանություն չունեն։ Եվրոպական շուկաները իրենց ստանդարտներով, տեխնոլոգիական լուծումներով, բիզնեսի կազմակերպման ֆորմատները, քաղաքական և բազմաթիվ այլ տեսակյուններով կիլոմետրով հեռու են այն իրողություններից, որ գոյություն ունեն նախկին ԽՍՀՄ երկրներում, այդ թվում՝ Հայաստանում։
Ավելին, ես կարող եմ հիպոթետիկ մի բան ասել՝ Հայաստանը կարող է ինտեգրվել ԵՄ-ին, եթե ԵԱՏՄ-ն ինքը ինտեգրվի ԵՄ-ին և շուկաները գնան ինտեգրացիայի։ Ժամանակին կար նման մտադրություն, 2009-10 թթ, սակայն իրականության մեջ տեղի ունեցավ ոչ թե ինտեգրում, այլ տարամիտում, այս պայմաններում՝ փոքր երկրները չեն կարող կտրուկ քայլեր անել»։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր

Տեսադարան

Մամուլ
- 02/08/2025 08:52 ԱՊՊԱ-ն էլ է թանկացել․ «Հրապարակ»
- 02/08/2025 08:47 Հյուրանոցատերերին ասվել է, որ մուսուլմանական աղոթատեղիներ պետք է սարքել․«Հրապարակ»
- 02/08/2025 08:43 Փաշինյանի իշխանությունը սերտաճում է կրիմինալի հետ. «Ժողովուրդ»
- 02/08/2025 08:40 Երկու տարում՝ վեց հանդիպում. ի՞նչ հետաքրքրություններ ունի ԱՄՆ-ն. «Փաստ»
- 02/08/2025 08:35 Հաջորդը Օնիկ Գասպարյա՞նն է․ «Հրապարակ»
- 02/08/2025 08:33 Անդրանիկ Քոչարյանը անհետ կորածների ծնողներին մոլորեցրել է ու հոխորտում է. «Ժողովուրդ»
- 02/08/2025 08:30 Որպեսզի բոլորը հայտարարագիր լրացնեն, ամսական միջինն անհամեմատ ավելի շատ մարդ պիտի հայտարարագրի, քան ամբողջ 2023 թվականին լրացրածները միասին. «Փաստ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/27/2024 20:29 Միջպետական սահմանների՝ աշխարհագրական առումով ճշգրտման հարցերը գործադիր իշխանության իրավասության տիրույթում են. հրապարակվել է ՍԴ որոշումը
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
Հարցազրույց
- 01/26/2025 13:15 Նոր տարվա 3 օրը հերիք էր, որ շատերը մարզասրահ վերադառնան 5-7 կգ ավելացած քաշով. մարզչի խորհուրդները
- 01/19/2025 17:07 Վաշինգտոնում ստորագրված փաստաթղթով ոչ միայն աղավաղվել են միջազգային կազմակերպությունների արձանագրած որակումները, այլև փորձ է արվել կանխորոշելու միազգային դատական ատյանների վճիռները. Գեւորգ Դանիելյան
- 01/04/2025 20:09 Ինֆորմացիա բացեմ՝ դեռ 90-ականներից հանցավոր պլան է մշակվել, որ Հայաստանում չպետք է լինի 1 միլիոնից ավել հայ. դրա հետևում միայն թուրքերը չեն. էքստրասենս
- 12/30/2024 11:29 Ամանորի նախաշեմին «Հայաստան» խմբակցության անդամներն այցելել են առաջնագիծ
Մեկնաբանություն
- 02/07/2025 14:28 Խորոված կծու բիբարի, կծու նագեթսի համար վճարված չեկով անհույս փորձում են վալիդատրի միջոցով վճարում կատարել. Կոստանյան
- 02/07/2025 13:51 Պետբոյւջեից 65 միլիոն դրամ կարիքավորներին օգնելու, 65 միլիոն էլ՝ պաշտոնյաներին պարգևատրելու համար. Սարգսյան
- 02/07/2025 12:29 Ադրբեջանի ֆաշիստական վարչակարգը շարունակում է ոչնչացնել համաքրիստոնեական նշանակություն ունեցող պատմա-ճարտարապետական կոթողներ. հերթական թիրախը դարձավ Հադրութի շրջանի Մարիամաձոր գյուղը
- 02/07/2025 11:45 Թե նիկոլը որտեղ է բռնացրել ԱՄՆ փոխնախագահին ու սեփական հեռախոսով, այն էլ ուղղահայաց դիրքով սելֆի արել հետը Աստված է իմանում. քաղաքագետ
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 02/07/2025 19:56 Քարաթափում Կապան քաղաքում․ տուժածներ չկան
- 02/07/2025 19:30 Հայտնի դերասան է բերման ենթարկվել․ պարեկները Կոտայքի մարզում կանգնեցրել են Mazda 6 մակնիշի ավտոմեքենան
- 02/07/2025 19:10 Հրդեհ՝ Երևանում․ տան ամբողջ գույքը վերածվել է մոխրակույտի
- 02/07/2025 16:57 Կիևյան կամրջի տակ՝ Հրազդան գետից, փրկարարները դուրս են բերել կնոջ մարմին
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 02/07/2025 21:00 Մոսկվացիները կանգնած են սայլակներով հաշմանդամ մարմնավաճառուհիների համար հերթում․ Որտեղի՞ց առաջացավ այս թրենդը
- 02/07/2025 19:43 Գնահատել են Պուգաչովայի լքված ամրոցի վերանորոգման ծախսերը
- 02/06/2025 21:42 Նշել են հեռախոսի գաղտնի կոտրման նշանները
- 02/06/2025 17:45 Ռոքեր Օզի Օսբորնն այլևս չի կարողանում քայլել զարգացող Պարկինսոնի հիվանդության պատճառով
Հետաքրքիր է իմանալ
- 02/04/2025 18:58 Ինչու են սիրահարները միմյանց նման. հետազոտողները նշել են մի քանի պատճառ
- 02/04/2025 17:22 Արեգակի վրա 2 օրում 40 բռնկում է տեղի ունեցել
- 01/30/2025 18:32 Գիտնականները Թուրքիայի և Իրանի միջև տեկտոնական սալերի խորը ճեղքվածք են հայտնաբերել
- 01/26/2025 16:42 Ինչու են մարդիկ սոցցանցերում շարունակում հետևել նախկիններին. հոգեբանը մի քանի պատճառ է նշում