Փաստ ինֆո

Ես ժամանակին էլ խոսել եմ այն մասին, որ Տավուշի տարածքները հանձնելուց հետո լինելու է նոր մարտահրավեր, ստացվում է, որ փախստականների վերադարձի մասին խոսելիս հենց «Արևմտյան Ադրբեջան» դրույթի կյանքի կոչումը նկատի ունեն։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց ադրբեջանագետ Գառնիկ Դավթյանը՝ անդրադառնալով Իլհամ Ալիևի պնդմանը, թե ՀՀ իշխանությունները պետք է բանակցություններ սկսեն «Արևմտյան Ադրբեջան» կազմակերպության հետ՝ քննարկելու համար Հայաստանից հեռացած ադրբեջանցիների վերադարձի պայմանները։

«Ադրբեջանական կողմը խոսում է այն մասին, որ Հայաստանում բնակվող ադրբեջանցիներին ստիպել ու բռնի տեղահանել են։ Այնինչ սա մեծ կեղծիք և սուտ է։ Մեր ծնողները կփաստեն, որ 1990-ականներին Հայաստանում ադրբեջանցիներին տոտալ սպանելու, ծեծելու, Հայաստանից վռնդելու, կանանց բռնաբարելու, գույքը առգրավելու որևէ փաստական ապացույց գոյություն չունի։ Եղել է պայմանավորվածություն կառավարությունների միջև, որ 1990-ականներին լարվածության պատճառով, հետագա պրոբլեմներից խուսափելու համար այդ մարդիկ պետք է տեղափոխվեն։ Այսինքն, ադրբեջանցին, որը բնակցում է Հայաստանում՝ պետք է տեղափոխվի ու ապրի Ադրբեջանում, իսկ հայը, որ այնտեղ է ապրում՝ պետք է տեղափոխվի ու ապրի Հայաստանում։

Այսինքն, ադրբեջանցիների բռնագաղթեցում չի եղել։ Եթե փախստականների վերադարձի մասին ենք խոսում, ապա պետք է դիտարկենք նաև մեր հայրենակիցներին, որոնք ապրում էին Բաքվում, Սումգայիթում, Մարաղայում և Ադրբեջանի մյուս բնակավայրերում, որոնք ադրբեջանական տարբեր բնակավայրերում ենթարկվել են բռնության, սպանդի ու ոչնչացման»։

Նա ընդգծեց, որ քանի որ գործող իշխանությունն ունի պրոադրբեջանական դիրքավորում, ապա բացի զիջելուց, նվաստանալուց, թշնամու շահը սպասարկելուց ուրիշ ոչինչ չի սպասում նրանցից։

«Հետևապես եթե ասեմ, որ այս իշխանությունը չի գնա նման զիջմանը՝ սուտ կլինի։ Թե ինչ պարբերակով ու դա կանեն՝ արդեն պարզ է «օվերտոնի պատուհան», ադրբեջանական շահի սպասարկում, հայտարարություններ, թե մենք 30 տարի սխալ ենք ապրել և այլ մանիպուլյատիվ հայտարարություններով նաև այս պահանջը ևս կկատարեն»։

Դիտարկմանը, թե ԱԳ փոխնախարար Վահան Կոստանյանը վստահեցնում էր, որ այդ դրույթը խաղաղության պայմանագրում ներառված չէ՝ նա նշեց, որ վստահ է, որ Կոստանյանը լիարժեք տեղյակ էլ չէ, թե այս իշխանությունները ինչպիսի փաստաթղթով են բանակցում ադրբեջանցիների հետ։

«Առհասարակ, ԱԳՆ-ն ՀՀ պետական շահը սպասարկող կառույցից վերածվել է ադրբեջանական շահը սպասարկող կառույցի, որովհետև շարքային քաղաքացին էլ տեսնում է, թե Ադրբեջանն ինչպիսի ագրեսիվ տրամաբանությամբ է առաջ տանում իր խոսույթը»։

Հարցին, թե բացառո՞ւմ է, որ սա խաղաղության պայմանագրի հենց այն կետն է, որի շուրջ անհամաձայնություն կա՝ նա պատասխանեց, որ բացառված չէ, որ այո, հնարավոր է, բայց չի էլ բացառում, որ հերթական տարածքային զիջման մասին կարող է խոսք լինել, կամ էլ Ադրբեջանի կողմից օկուպացված տարածքները չվերադարձնելու մասին։

«Իրականում ես չեմ հավատում, ոչ ադրբեջանական կողմի, ոչ մեր իշխանությունների պնդմանը, որ մնացել է մեկ կետ, սրանք կարող են ասել, որ մի կետ է, սակայն դրանք ավելի շատ լինեն։ Եթե հիշում եք՝ անցած տարի էլ էին ասում՝ մոտ ենք, բան չի մնացել՝ շուտով կստորագրենք, սակայն փաստացի պարզվեց, որ բազմաթիվ կետեր կան, որոնց շուրջ բանակցություններն ավարտված չեն։ Հետևապես, ես չեմ ցանկանում հղում անել այն մարդկանց խոսքին, որ իրենց սեփական խոսքը չեն հարգում»,-ասաց Դավթյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո