ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Հայաստանից են ասել՝ հանձնվել ու զինվորականները ստիպված են եղել հանձնել զենքը, թիկունքում 30.000 երեխա կար. Արցախցի լուսանկարիչ 09/26/2024 16:59 | Ցեղասպանություն՝ Արցախում
«Ձեռքիս և՛ լուսանկարչական ապարատ կար, և՛ հեռախոս, բայց ո՞նց բարձրանար ձեռքս ու նկարեր սթրեսի մեջ գտնվող մարդուն, գուցե հետո նա հասկանար ինձ, հասկանար, որ պատմության համար, փաստերի համար է անհրաժեշտ, բայց այդ պահին չհաղթահարեցի իմ սթրեսային հոգեբանական վիճակը չհաղթահարեցի»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է արցախցի լուսանկարիչ Էդգար Քամալյանը՝ հիշելով 2023 թվականի սեպտեմբերի 25-ին Ստեփանակարետում ստեղծված վիճակը։
Հիշեցնենք, որ արտագաղթի ժամանակ պայթել էր վառելիքի պահեստը, որի հետեւանքով մահացել է 238 անձ, անհետ կորած համարվում 22 անձ։
Էդգարն ասում է, որ շատ բան է տեսել, բայց այդ օրերին ձեռքը դողում էր ու շատ դեպքերում չէր կարողանում լուսանկարել։ «Պատկերացնո՞ւմ եք՝ մարդը այրվածքներով այս կողմ այն կողմ է անում, որ չզգա ցավերը, մեկ ուրիշն ուզում է հիվանդանոցի դուռը կոտրել ու ներս մտնել, տեսնել իր երեք զավակներն ո՞ւր են, ի՞նչ վիճակում են։ Մարտեր էին տեղի ունեցել, բայց վիրավորների վիճակն այդ օրերին Ստեփանակերտի հիվանդանոցում այդքան սթրեսային չէր, որքան Ստեփանակերտ- Ասկերան ճանապարհին վառելիքի պահեստի պայթյունի հետեւանքով այրվածքներ ստացած մարդկանց վիճակը»,- նշեց լուսանկարիչը։
Էդգարի ընտանիքը՝ ծնողները, քույրը, վերջինիս զավակները, մորաքույրը, հորաքույրը, ամենավերջիններից է դուրս եկել Արցախից։
Նախ թշնամու գնդակոծության տակ հայտված Ճարտարից են ուշ դուրս եկել, քանի որ Մարտունու ճանապարհը փակ էր։ Նշենք, որ այստեղ կատաղի մարտեր են մղվել եւ Արցախի Մարտունու շրջանում գտնվող «Լուսնյակ» բարձունքը մինչև վերջ անառիկ է պահվել հայորդիների խիզախության, հնարամտության ու արյան շնորհիվ։
Ճարտարի բնակչությունը թերեւս ամենավերջիններից է, որ լքել է իր բնակավայրը, ինչպես պատմեց Էդգարը, 4 օր Ստեփանակերտում է եղել, ամեն ինչ ուներ դուրս գալու համար, բայց սպասվում է, որ եւ ճանապարհը մի փոքր ազատվի, նաեւ հոգեբանական դժվարություն կար, ուզում էր մի քիչ էլ մնալ, ուղղակի քայլում էր Ստեփանակերտի փողոցներով, նայում շուրջը՝ փորձելով մտապահել ամեն ինչ։
Նրա փոխանցմամբ՝ Ճարտարում խուճապ չի նկատել, մարդիկ, գլուխները կախ, իրենց իրերն էին հավաքում, գիտեին, որ ադրբեջանցիների հետ անհնար է ապրել։
«Մայրս յուրահատուկ սպասքի սիրահար է եղել, կարելի է ասել կոլեկցիոներ է եղել ու դեռ 80-ականներից հավաքած տարբեր տեսակի սպասք ուներ։ Ինքը նյարդային նստած էր, մտքովս անցավ, որ մայրս ինչ-որ կերպ պետք է նյարդերը հանգստացնի, ասացի, որ բան պիտի ասեմ, ու տան երկրորդ հարկ ուղեկցեցի նրան, բարձրացանք, ես առաջին ափսեն վերցրի, կոտրեցի ու դրանից հետո մորս կանգնեցնել չեղավ, սկսեց կոտրել բոլորը։ Ճարտարից դուրս գալիս ուզում էի տունն էլ վառել, բայց ծնողներս թույլ չտվեցին։Իսկ մեր ապրածը մինչև տեղահանման 9 ամիսները պետք է ինքներդ ապրեիք, որ հասկանայիք, եթե գյուղերում գոնե մարդիկ կարող էին մի լոլիկ աճեցնել, բանջարեղեն , կանաչի ու դա ուտեին, ապա Ստեփանակերտում իրավիճակը սարսափելի էր, մարդիկ սոված էին, երեխաների հետ գիշերներով հերթ էին կանգնում, որ հաց գնեին, երեք օր կանգնում էին իրենց հերթը հասնում էր , բայց հացը վերջանում էր , չէր հասնում, երբեմն հերթը հասնում էր, հոսանք չէր լինում, որ հացը թխվի, խմորն էին տալիս, մարդիկ երջանկանում էին, որ իրենց տանը կկարողանան մի բան անել այդ խմորից հաց ստանալ։Այդպես 9 ամիս մտածված մարդկանց նյարդերը լարված պահեցին ու հասցրեցին 2023 թվականի սեպտեմբերի 19 ին»,- պատմեց Էդգարը։ Նրա կարծիքով՝ թերեւս չէին էլ սպասում, որ արցախցին այդ վիճակում կկռվի, բայց կռվեցին։ Նրա համոզմամբ՝ այստեղից ՝ Հայաստանից են ասել, որ հանձնվեն ու զինվորականները ստիպված են եղել հանձնել զենքը, մեջքի հետևում 30000 երեխա կար։
Ո՞վ է Արցախը հանձնել, ո՞վ է զենքը հանձնել երկար շահարկվող ու մանիպուլացիայի վերածված հարցերին շուրջ իր իր ապրածի ու տեսածի հիման վրա Էդգարն ընդգծում է՝ Հայաստանից են ասել են, որ հանձնվեն։
Ճարտարից դեպի Ստեփանակերտ 45- կմանոց ճանապարհը 7 ժամում են անցել։ «2 տեղ ադրբեջանցիները կանգնած հարցնում էին՝ քանի՞ հոգի եք, ո՞ւր եք գնում»,- ասաց Էդգարը՝ չցանկանալով խոսել այդ պահին իրենց զգացողությունների մասին։ Ասաց, որ բլոկադայի օրերին ցավն այն էր, որ երեխաները սոված էին, իրենք կարող էին դիմանալ, «յոլա գնալ», բայց երբ տեսնում էին, որ երեխան է սոված, ի՞նչ պետք է անեին։
«Այդպես 9 ամիս ապրելուց հետո մարդկանց մի մասի մոտ սրվել էր ինքնապահպանության բնազդը, ոմանք սթրեսի պատճառով, մեղմ ասած, իրենց արդեն լավ էլ չէին պահում, նաև վառելիքի պահեստի պայթյունի զոհերի շատ լինելը դրանից է եղել, երբ ասել են, որ բոլորին կհասնի, միեւնույն է, նորմալ խաղաղ հերթ պահել չի ստացվել, մարդիկ խուճապի մեջ են եղել , միանգամից շատերն են տարաներով ոտքով մոտ գնացել»,- պատմեց արցախցի լուսանկարիչը՝ նշելով, որ դեպք է եղել, երբ մարդը լցակայանից դուրս է եկել բենզինով ամբողջությամբ թրջված։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
01/14/2025 18:28
Ալիևի հարաբերությունները լարվում են և’ Իրանի, և’ Ռուսաստանի հետ
Տեսադարան
09/02/2024 10:55
Սեպտեմբերի 2-ը Արցախի Հանրապետության հռչակման օրն է
Մամուլ
- 01/15/2025 08:33 ԲԴԽ-ն խտրականություն է դրսեւորել. օբյեկտիվության անկում. «Ժողովուրդ»
- 01/15/2025 08:29 Մարզպետն ազատել է օգնականին, որ «փրկվի»․ «Հրապարակ»
- 01/15/2025 08:26 Ֆինանսների նախարարը ստում է. պահուստային ֆոնդում այդքան գումար չկա. «Ժողովուրդ»
- 01/15/2025 08:24 Հայկ Սարգսյանը չի «մարսել» հոր հասցեին ռեպլիկը․ «Հրապարակ»
- 01/15/2025 08:21 Անհետ կորածների հարազատների եւ Անդրանիկ Քոչարյանի հանդիպումը թեժ է անցել. «Ժողովուրդ»
- 01/15/2025 08:19 Ովքեր են կարդացել անձնական նամակագրությունը․ «Հրապարակ»
- 01/15/2025 08:16 Ավինյանի թանկարժեք ավիատոմսի համար պատժվողներ դեռ չկան. «Ժողովուրդ»
Գործ #
09/21/2024 14:53
«Արմավիր» ՔԿՀ-ում կալանավորին տևական ժամանակ խոշտանգել, ապա՝ սպանել են՝ «կանոններ» չպահելու, այդ թվում՝ գիշերն անկողնում միզելու համար, ՔԿՀ -ում նույն խցում են պահել սպանվածի որդուն ու հորը սպանողին
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/27/2024 20:29 Միջպետական սահմանների՝ աշխարհագրական առումով ճշգրտման հարցերը գործադիր իշխանության իրավասության տիրույթում են. հրապարակվել է ՍԴ որոշումը
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
Հարցազրույց
- 01/04/2025 20:09 Ինֆորմացիա բացեմ՝ դեռ 90-ականներից հանցավոր պլան է մշակվել, որ Հայաստանում չպետք է լինի 1 միլիոնից ավել հայ. դրա հետևում միայն թուրքերը չեն. էքստրասենս
- 12/30/2024 11:29 Ամանորի նախաշեմին «Հայաստան» խմբակցության անդամներն այցելել են առաջնագիծ
- 12/19/2024 19:01 Եթե Ադրբեջանը Հայաստանի վրա հարձակվելու մտադրություն չունի, էսկալացիայի հավանականությունը զրո է. Փաշինյանն արձագանքել է Ալիևի հայտարարություններին
- 12/16/2024 22:51 Դավիթ Առուշանյանը՝ իր նախորդի ճակատագրին արժանանալու հնարավորության մասին
Մեկնաբանություն
- 01/15/2025 17:24 Վաշինգտոնում ստորագրված Կանոնադրությունն ավելի շուտ Հայաստանի անվտանգության և ինքնիշխանության խնդիրների մռայլ գնահատական է. Օսկանյան
- 01/15/2025 17:13 Նիկոլի կառավարության համար գոյություն ունի երեք մակարդակի ՍՈՒՏ. Զաքարյան
- 01/15/2025 16:23 Գլենդելի քաղաքային խորհրդի նիստը չեղարկվել է. քաղաքապետը ներկայացրել է պատճառը
- 01/15/2025 14:42 Ռուսաստանից բացի չկա մի երկիր, որը Հայաստանում ունի գոնե կես միլիարդ դոլարի ներդրում. Առաքելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 01/15/2025 12:36 Երևանում 53-ամյա կինը 7-րդ հարկից ցած է նետվել
- 01/14/2025 21:38 Մարտաֆիլմ հիշեցնող ծեծկռտուք՝ Ջրվեժում հայտնի «Սոչի պալաս» հյուրանոցի դիմաց. կան վիրավորներ ու վնասված ավտոմեքենաներ
- 01/14/2025 21:21 Ավտովթար՝ Երևանում․ բախվել են «BMW»-ն, «Ford»-ը, «Opel»-ն ու «ՎԱԶ 2106»-ը․ կա վիրավոր
- 01/14/2025 20:30 Երևանի քրեական վարչության ծառայողները օպերատիվ տվյալներն իրացնելով ոստիկանություն են տեղափոխել «Կիևյանցի կրիստալ Յուրա»-ին․ նրա մոտ հայտնաբերվել է զենք և թմրամիջոցներ
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 01/14/2025 20:52 Սննդաբանը բացահայտել է ձմռանը քաշի արագ ավելացման պատճառը
- 01/11/2025 20:20 Որոշվել է սուրճ խմելու իդեալական ժամանակը
- 01/11/2025 18:58 Նշվել է մթերքների ապասառեցման ամենաանվտանգ միջոցը
- 01/11/2025 13:13 Վարումն ու Ագուտինը ԱՄՆ-ում 200 մլն ռուբլի արժողությամբ բնակարան կորցնելու վտանգի առաջ են հայտնվել
Հետաքրքիր է իմանալ
- 01/13/2025 17:33 Մարսը օրերս կհայտնվի Երկրին ամենամոտ դիրքում
- 01/04/2025 13:06 Ճապոնիայում մահացել է մոլորակի ամենատարեց մարդը. Kyodo
- 01/04/2025 12:04 Այսօր Արեգակի վրա 6 հզոր բռնկում է գրանցվել, մեկը՝ բարձրագույն մակարդակի
- 01/03/2025 17:46 Արեգակի վրա տեղի է ունեցել այս տարվա առաջին հզոր X դասի բռնկումը