Փաստ ինֆո

Արցախյան երրորդ՝ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում Ջրականի 5-րդ ուսումնական գումարտակի վաշտի հրամանատար, ապա՝ շտաբի պետ նշանակված սպա Հայկազ Գրիգորյանը կալանքի տակ է։ Վերջինս կանգնել է դատարանի առջև՝ ծանրացուցիչ հանգամանքներով իշխանազանցության մեղադրանքով։

Հիշեցնենք, որ Հայկազ Գրիգորյանն այն չորս սպաներից է, որի հետ 2020թ․հոկտեմբերի 10-ին Խուռհատ սարում անհաջող մարտական խնդրից հետո նորակոչիկների անձնակազմի նահանջի ժամանակ զինծառայողների հիմնական մասը, պատշաճ տեղեկացված չլինելով, որ հակառակորդն արդեն Հադրութում է, գնացել է այդ ուղղությամբ և հայտնվել շրջափակման մեջ, ապա՝ գերեվարվել կամ զոհվել։

Խուռհատ սարի դրվագով գումարտակի հրամանատար՝ մարտադաշտն ինքնակամ լքելու մեջ մեղադրվող Իշխան Վահանյանի գործով դատարանում ցուցմունք տալիս Հայկազ Գրիգորյանը դեռևս 2022թ․ փաստացի «ինքնախոստովանություն» էր կատարել։ Գրիգորյանը հայտարարել է, որ վաշտը, որն ուսումնական էր, կազմված էր նորակոչիկներից, մարտական պատրաստություն չի անցել, իբրև թե կորոնավիրուսի համավարակի հետևանքով, զենքից օգտվել չեն սովորել, միանգամից երդմնակալության արարողություն է եղել, եղել են զինծառայողներ, որոնք նույնիսկ չեն էլ երդվել։ Փաստացի գիտակցելով, որ նորակոչիկները պատրաստ չեն մարտին, չգիտեն զենքից օգտվելու ձեւերը, վերադասի կողմից տրված հրամանով՝ նրանց զինել են ինքնաձիգերով, 120 փամփուշտով և ուղարկել՝ մարտադաշտ։ Պատասխանելով զոհված և անհետ կորած զինծառայողների իրավահաջորդների հարցադրումներին՝ հաստատել է, թե լսել է, որ Հադրութի դպրոցում՝ հրետակոծության ժամանակ զորքին թույլ չեն տվել դուրս գալ դպրոցից, հորդորել են՝ ներս մտնել այն պայմաններում, երբ դպրոցի միակ ապահով վայրը՝ նկուղը, զբաղված էր և նորակոչիկները չէին կարղ այնտեղ պատսպարվել։

Գումարտակի հրամանատար Իշխան Վահանյանի՝ մարտադաշտը լքելուց հետո, ըստ Գրիգորյանի դատարանում տրված ցուցմունքի՝ իրենք չորս սպա են մնացել, 200 զինծառայող է եղել, ինքը և սպաներից մեկը՝ Վազգեն Վարդանյանը, զինծառայողների մի մասին վերցրել են՝ կազմակերպել նահանջո, իսկ մյուս զինծառայողներից տեղեկություն չեն ունեցել, ընդ որում, թե ինչու են ինքը և Վարդանյանը, լինելով առավել բարձր կոչումով սպա, զորքը թողել մենակ՝ նա պատասխան չուներ։ Զինծառայողների մի մասը, որոնք ճիշտ ճանապարհը չեն գտել՝ կամ գերեվարվել էին, կամ զոհվել, կամ էլ՝ ծանր վիրավորում ստացել։ Նա նաև խոստովանել է, որ չորս հրամանատարով չեն կարողացել հավաքել զորքը, այն ցաքուցրիվ է եղել, իսկ գործողությունների պլան որպես այդպիսին չի եղել։ Ընդ որում, նշված վկան՝ Հայկազ Գրիգորյանը, միակը չէր, որը փաստացի խոստովանել էր դատարանում նաև իրենց մեղավորությունը։ Հայկազ Գրիգորյանի այս «ինքնախոստովանությունից» հետո տուժողների իրավահաջորդների ներկայացուցիչները հանցագործության մասին հաղորդում էին ներկայացրել՝ բարձրացնելով Գրիգորյանին պատասխանատվության կանչելու հարցը։

Հայկազ Գրիգորյանի նկատմամբ 2024 թվականի հունիսի 05-ին քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 549-րդ հոդվածի 3-րդ մասով ՝ իշխանազանցության կամ իշխանությունը չարաշահելու համար, որն անզգուշությամբ առաջացրել է մարդու առողջությանը ծանր վնասի պատճառում։ Քրեական գործն այժմ Հակակոռուպցիոն դատարանի դատավոր Վարդգես Ստեփանյանի վարույթում է։ Հակակոռուցպոին դատարանից «Փաստինֆո»-ն տեղեկանում է, որ ըստ մեղադրական եզրակացության՝ Հայկազ Գրիգորյանը, զբաղեցնելով ՊԲ 59703 զորամասի 5-րդ հրաձգային գումարտակի 13-րդ հրաձգային վաշտի հրամանատարի պաշտոնը, կոչումով կապիտան, կոչման և պաշտոնի բերումով հանդիսանալով 13-րդ վաշտի բոլոր զինծառայողների ուղղակի պետը, ինչպես նաև պաշտոնատար անձ՝ հանրային ծառայող, «ՀՀ զինված ուժերի ներքին ծառայության կանոնագիրքը հաստատելու մասին» ՀՀ օրենքի 13-րդ, 73-րդ, 141-րդ և 142-րդ հոդվածների համաձայն, պարտավոր լինելով խստորեն պահպանել ՀՀ Սահմանադրությունն ու օրենքները, կատարել զինվորական կանոնադրությունների պահանջները, հավատարիմ մնալ զինվորական երդմանը, անձնուրաց կերպով ծառայել իր ժողովրդին, արիաբար պաշտպանել հայրենիքը, կատարել զինվորական պարտքը, անսասան տանել զինվորական ծառայության դժվարությունները, խիզախ լինել զինվորական պարտքի կատարման ժամանակ, հանկարծակի ծագած իրավիճակում անհրաժեշտ որոշումներ ընդունել և մարտական առաջադրանքների կատարման ժամանակ հմտորեն ղեկավարել վաշտը, պատերազմական ժամանակ պատասխանատու լինելով վաշտի մարտական պատրաստականության և մարտական առաջադրանքների հաջող կատարման, զինվորական կարգապահության և բարոյահոգեբանական վիճակի համար, ՀՀ ՊՆ թիվ 978 առ 25.08.2011 թվականի հրամանով գործողության մեջ դրված մարտական կանոնադրության (այսուհետ՝ կանոնադրություն) 2-րդ մասի 81-րդ կետի համաձայն՝ պարտավոր լինելով իրեն վստահված պահպանության տեղամասում կազմակերպել կայուն, ակտիվ, հակառակորդի բոլոր զինատեսակների հարվածներին դիմակայելու ընդունակ պաշտպանություն, իր ստորաբաժանման հետ համառորեն պաշտպանել զբաղեցրած շրջանը, նույնիսկ շրջապատման և հարևանների հետ մարտավարական կապի բացակայության պայմաններում չթողնել դրանք առանց ավագ պետի հրամանի, 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին ՀՀ կառավարության թիվ 1586-Ն որոշմամբ հայտարարված ռազմական դրության ժամանակ՝ 2020 թվականի հոկտեմբերի 3-ին, զբաղեցրած դիրքերի պաշտպանությունն առկա ուժերով ու միջոցներով շարունակելու, ինչպես նաև ենթակա անձնակազմի բարոյահոգեբանական վիճակը բարձրացնելու փոխարեն, հակառակորդի հետ անմիջական մարտով պայմանավորված հարկադրական զորաշարժ (նահանջ) կատարելու անհրաժեշտության բացակայության պարագայում, իր պահպանության տեղամասի մարտական դիրքերի ուղղությամբ հակառակորդի կողմից հնարավոր հարձակմանը չդիմակայելու, մարտական գործողությունների ժամանակ վերջինների հետ անմիջական մարտի չբռնվելու՝ այդպիսով իր, ինչպես նաև ենթակա ստորաբաժանման կյանքն ու առողջությունը չվտանգելու անձնական շահագրգռվածությունից ու խմբային շահից ելնելով, չի կատարել իր ծառայողական պարտականությունները, որևէ միջոց չի ձեռնարկել վերը նշված խնդրի կատարումը շարունակելու ուղղությամբ, այլ իր ծառայողական լիազորություններն օգտագործելով ի վնաս պետական և ծառայողական շահերին, չարաշահելով իշխանությունը, խախտել է վաշտին նահանջի հրաման տալու իրավասության, նահանջի կազմակերպման և կատարման կարգի վերաբերյալ Կանոնադրության 179-րդ, 180-րդ, 182-185-րդ կետերի պահանջները և ավագ պետի կողմից նահանջ կատարելու հրաման կամ թույլտվություն չունենալու, անգամ նման արգելքի պայմաններում ՊԲ 59703 զորամասի 5-րդ հրաձգային գումարտակի 13-րդ վաշտի անձնակազմին տվել է «նահանջ» հրաման՝ չսահմանելով նաև նահանջի ուղղություն և նոր բնագիծ, որպիսի պայմաններում վաշտը Կանոնադրությամբ չսահմանված զորաշարժ է կատարել դեպի խորը թիկունք և անզգուշությամբ առաջացրել մարտական առաջադրանքի խափանում և այլ ծանր հե¬տևանքներ, այն է՝ կազմաքանդվել են ՊԲ 59703 զորամասի և 5-րդ ուսումնական գումարտակի մար-տակարգերը և զորաշարվածքը, դրանով պայմանավորված հակառակորդի ստորաբաժանումները 13-րդ վաշտի պաշտպանության հատվածով մխրճվել են պաշտպանության խորքը, թևանցման վտանգ ստեղծել նույն գումարտակի մյուս ստորաբաժանումների համար, իսկ 2020 թվականի հոկտեմբերի 5-ին մխրճված հատվածով հակառակորդին հաջողվել է գրավել նույն վաշտի ձախակողմյան հատվածում պաշտպանության անցած ՊԲ 59703 զորամասի 1-ին հրաձգային գումարտակի հրամանատարական դիտակետը և հարակից մարտական դիրքերը (...)»։

Տեսանյութում՝ Հայկազ Գրիգորյանի հարցաքննությունն է դատարանում։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո