Փաստ ինֆո

Ցմահ դատապարտյալ Արմեն Տեր-Սահակյանը պատրաստվում է ՄԻԵԴ-ում գործընթաց սկսել: Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց նրա որդին` Աբգար Տեր-Սահակյանը:

Հիշեցնենք, որ շուրջ 32 տարի առաջ հենց Աշտարակի շրջխորհրդի գործկոմի նախագահ Հովհաննես Սուքիասյանի սպանությամբ էլ դրվեց Հայաստանում քաղաքական սպանությունների հիմքը։

Մասնավորապես՝ 1992թ. սեպտեմբերի 18-ին հայտնի դարձավ Երևան-Լենինական մայրուղու, Աշտարակից Ագարակ տանող ճանապարհահատվածում սպանվել է Հովհաննես Սուքիասյանը։ Չարագործները՝ վաղ առավոտյան մեկնել էին Աշտարակ, շրջխորհրդի գործկոմի շենքի մոտ դարանակալել ու սպասել Հովհաննես Սուքիասյանին, իսկ երբ նա դուրս է եկել գործկոմի շենքից և նստել իր ծառայական «ԳԱԶ-24» մակնիշի 8450 ԱԴՎ պետհամարանիշի ավտոմեքենան, շարժվել են նրա հետևից և ժամը 16-ի սահմաններում Երևան-Լենինական մայրուղու, Աշտարակից Ագարակ տանող ճանապարհահատվածում վազանցելով Հովհաննես Սուքիասյանի ծառայական ավտոմեքենան՝ երկու ինքնաձիգ հրազենից դիմահար կրակահերթերով ավտոմեքենայի միջից գնդակոծել են նրանց, որի հետևանքով Հովհաննես Սուքիասյանը և վարորդ Վարուժան Աբրահամյանը ստացած բազմաթիվ հրազենային մարմնական վնասվածքներից տեղում մահացել են:

Քննությամբ հիմնավորվել ու օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտով ապացուցվել է, որ սպանությունն իրականացվել է Տեր-Սահակյանի բանդայի անդամների կողմից, որի հանձնարարությունն ստացվել էր 1992թ. օգոստոսի կեսերին՝ Վանո Սիրադեղյանից։ Ստացած առաջադրանքի մասին Արմեն Տեր-Սահակյանը նույն օրը հայտնել է ՀՀՇ վարչության շենքի իրենց հատկացված առանձնասենյակում հավաքված բանդայի անդամներին և նրանց միջև կատարել դերաբաշխում, իսկ որպես սպանության գործիք օգտագործելու համար տրամադրել է Վանո Սիրադեղյանի կողմից իրեն տրված ինքնաձիգն ու ռուսական զորամասից հափշտակված մյուս ինքնաձիգ հրազենը:

Հաստատվել է բանդայի կողմից իրականացված առնվազն 5 անձի՝ Հովհաննես Սուքիասյանի, նրա վարորդի՝ Վարուժան Աբրահամյանի, Հայաստանի երկաթգծի վարչության պետ Համբարձում Ղանդիլյան, նրա վարորդի և ուղևորի սպանությունը, ՀՀ դատախազության քննչական վարչության պետ Վլադիմիր Գրիգորյանի և նրա վարորդի սպանության փորձը, ինչպես նաև՝ ավազակային հարձակման մի շարք դրվագներ։

Արմեն Տեր-Սահակյանն այս ընթացքում մի քանի անգամ դիմել է դատարան` պայմանական վաղաժամկետ ազատ արձակման հարց բարձրացնելով, որոնք մերժվել են, 2023թ. դեկտեմբեր ամսին` հրաժարվել է վաղաժամկետ ազատ արձակման դիմումից, տուժող կողմի պնդմամբ` հանրային ճնշման արդյունքում: Ավելին, բանդայի կողմից սպանված Հովհաննես Սուքիասյանի որդին` Թադևոս Սուքիասյանը, երեկ հրավիրված ասուլիսում ահազանգել էր` Տեր-Սահակյանի կողմից կրկին վաղաժամկետ ազատ արձակման հարց բարձրացնելու մասին, միևնույն ժամանակ, Սուքիասյանն անդրադարձել էր Տեր-Սահակյանի` օրերս տված հարցազրույցին, որում վերջինս պնդել էր, թե ինքը տուժող չունի, իսկ սպանությունների մասին խոսելով` ասել էր, թե լիկվիդացրել է թշնամուն, իսկ Սուքիասյանը` «սփյուռքի փողերով» պահում էր, որ պատերազմում պարտվեն. Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հրաժարական տա, գան իշխանության և որ ինքը զղջում է միայն այն բանի համար, որ գործերը բացահայտվել են: Տեր-Սահակյանի այս հայտարարություններին արձագանքել է տուժող կողմը` Հովհաննես Սուքիասյանի որդին` ներկայացնելով հակափաստարկները, ինչպես նաև` գործով ցուցմունքները, այդ թվում` Տեր-Սահակյանի:

Արմեն Տեր-Սահակյանի որդին` Աբգար Տեր-Սահակյանը, սակայն, պնդում է, թե այժմ պայմանական վաղաժամկետ ազատ արձակման հարցը հետին պլանում է, երկու անգամ հրաժարվել են դիմումից:
«Մենք մեր հոր գործով զբաղվում ենք: Կամ նոր ի հայտ եկած հանգամանքներով կդիմենք դատարան` գործերի վերաբացման համար, կամ ՄԻԵԴ ենք գնալու, որովհետև այդ հոդվածներով չէր հասնում ցմահ կամ մահապատիժ: Մասնավորապես, հայրիկիս, որ մահապատիժ են նշանակել, ապա` ցմահ ազատազրկում, իր հոդվածներով չէր կարող նշանակվել նման պատիժ, առավելագույնը` 15 տարի ազատազրկում: Այդ մասով դիմելու ենք ՄԻԵԴ»,- ասաց Տեր-Սահակյանը` նշելով, որ ծիծաղելի են Թադևոս Սուքիասյանի այն պնդումները, թե իր հայրը հրաժարվել է պայմանական վաղաժամկետ արձակվելու դիմումից` տեսնելով դատարանի բակում հավաքված անձանց:

«Իրենք շատ փոքր մարդիկ են, ծիծաղելի է, որ ինքն իր մեջ փքվել է ու կարծում է, թե իրենց գործոնով պայմանավորված է հայրիկս հրաժարվել դիմումից: Իր գործոնը չի կարող ազդեցություն ունենալ ոչ իմ, ոչ էլ հորս վրա: Մեզ ոչ հետաքրքրում է այդ գազելի շոֆեռները, ոչ` ուազ-ի շոֆեռները… Եթե մենք պետք է այդ շոֆեռներին տեսնելով չգնայինք վաղաժամկետ ազատ արձակման, ապա ոչ իմ, ոչ հորս կյանքն արժեք չունի: Մենք լսում ենք մեր փաստաբաններին, որովհետև լուրջ գործընթաց է գնում: Ինքն (Թադևոս Սուքիասյանը -խմբ.) է ընտրել այսպես` հանրային խոսքի տարբերակը` լրագրողներով…Օգտագործվածն էլ է ինքը… Այն, ինչ ինքն ասել է, դրա կրկնապատիկն է…: Ինքն իրենից ինչ է ներկայացնում, որ թեկնածություն է դրել, քանի ձայն է հավաքել, հսկայական Կոշ գյուղում 80 ձայն է հավաքել»:

Անդրադառնալով գործով 26 տուժողներին` Տեր-Սահակյանը նշեց` ինչու է այդքան տուժողներից միայն ինքը` Սուքիասյանը խոսում:

Տեր-Սահակյանը նաև հերքեց, թե տուժող կողմը ծանուցումներ չի ստացել` վաղաժամկետ ազատ արձակման դիմումի քննության հարցով, նշում է` նախկինում Արտուշ Գաբրիելյանի վարույթում նիստերը հետաձգվում էր, քանի որ ծանուցված լինելով` տուժողները չէին ներկայանում դատարան:

Ինչ վերաբերում է զղջմանը, Արմեն Տեր-Սահակյանի որդին կրկնեց հոր խոսքերը` «Սպանություն չէ, լիկվիդացիա է: Լիկվիդացվել է անձ, ինչից հետո պատերազմում հաղթել ենք»:

Հ.Գ.Ասել է, թե՝ Արմեն Տեր-Սահակյանն ընդունում է, որ հայ պաշտոնյա են «լիկվիդացրել» քաղաքական շարժառիթներով, սակայն զղջման խոսքեր ցայսօր չի հնչեցրել, ինչով էլ պայմանավորված, ըստ տուժող կողմի, զրկվում է պայմանական վաղաժվամկետ ազատվելու հնարավորությունից։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո