ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Ադրբեջանը լռության պայմաններում ոչ միայն խժռում է Արցախը, այլև տարածքային պահանջներ է ներկայացնում Հայաստանին․ ԳԱԱ ՀԱԻ 09/25/2023 23:41 | Ցեղասպանություն՝ Արցախում

ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության եւ ազգագրության ինստիտուտի գիտխորհուրդը հայտարարություն է տարածել՝ Արցախում իրականացված էթնիկ զտման եւ հայությանը սպառնացող վտանգների վերաբերյալ։
«2020 թ. 44-օրյա պատերազմից հետո՝ նոյեմբերի 9-ին ստորագրված համաձայնագրի չկատարված պարտավորությունները, 2021 թ. մայիս եւ նոյեմբեր ամիսներին ու 2022 թ. սեպտեմբերին ադրբեջանական բանակի ռազմական ներխուժումներն Արցախի եւ Հայաստանի Հանրապետության սահմանամերձ շրջաններ ու բնակավայրեր եւ ՀՀ ինքնիշխան տարածքից 41 քառակուսի կիլոմետրի բռնազավթումը, 2022 թ. դեկտեմբերի 12-ից սկսված՝ Արցախի 9-ամսյա ամբողջական շրջափակումը, 2023 թ. սեպտեմբերի 19-ին Արցախի դեմ ծավալված լայնամասշտաբ ռազմական գործողությունը, ինչպես նաեւ Արցախի հայ բնակչության դեռ ընթացող բռնի տեղահանությունը՝ ուղղակի շարունակությունն են այն ցեղասպան գործողությունների ու հայրենազրկման, որոնք սկսվեցին 1988 թ. փետրվարի սումգայիթյան ջարդերով եւ շարունակվեցին 1992 թ. Բաքվում, Կիրովաբադում, Մարաղայում, Գետաշենում եւ այլուր տեղի ունեցած կոտորածներով ու բռնագաղթով։ Այս համակարգված ցեղասպանության եւ էթնիկ զտման վերաբերյալ միջազգային կառույցներն ու կազմակերպությունները մինչ օրս չեն նախաձեռնել որեւէ իրավական գործընթաց, իսկ նշված գործողությունների դատապարտումը չի անցել վերացական հայտարարությունների սահմանից եւ չի վերածվել հստակ հակազդեցության ու պատժամիջոցների:
Առնվազն վերջին 35 տարիների ընթացքում Ադրբեջանի ողջ կրթական համակարգն ու տեղեկատվական դաշտը սեփական երկրի հանրության մեջ ներարկել են հայերի հանդեպ ատելություն ու թշնամանք՝ այդ թվում հայասպանների հերոսացման եւ պատմագրության կեղծարարության միջոցով: Այժմ էլ Ադրբեջանի կողմից Արցախի հայությանն առաջարկվող «վերաինտեգրման ծրագրերը» որեւէ ակնարկ չեն պարունակում ատելության այս ծավալների դեմ պայքարի մասին, փոխարենը էթնիկ զտումը ներկայացվում է որպես «հակաահաբեկչական գործողություն»: Համատարած անպատժելիության եւ ամենաթողության այս մթնոլորտը լուրջ մտահոգություն է առաջացնում մեր ժողովրդի համար օրհասական պահին եւ հիշեցնում սրանից 100 տարի առաջ ծառացած իրավիճակը:
Այսօր Ադրբեջանը «քաղաքակիրթ մարդկության» լռության պայմաններում ոչ միայն խժռում է Արցախը, այլեւ տարածքային պահանջներ է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետությանը՝ առաջ քաշելով «Արեւմտյան Ադրբեջան» անհեթեթ եւ շինծու հասկացությունը, որն աստիճանաբար դառնում է Հարավային Կովկասում նոր աշխարհագրություն ձեւավորելու՝ Ադրբեջանի քաղաքական հայտերից մեկը. սրան զուգահեռ զարգացվում են հարավային Դաղստանի եւ արեւելյան Վրաստանի նկատմամբ տարածքային պահանջները: Նոր ադրբեջանական ինքնության այս բանաձեւերը քննարկվում են գիտական հավակնություն ունեցող եւ նույնիսկ Ադրբեջանի գիտությունների ակադեմիայի հովանավորությամբ լույս տեսած բազմաթիվ հրապարակումներում: Ավելին՝ ադրբեջանական լոբբիստական շրջանակները տարբեր պետություններում հետեւողականորեն միջամտում են Հայաստանի հետ գործակցաբար կազմակերպվող գիտահասարակական նախաձեռնություններին (գրքերի հրատարակություն, ֆիլմերի ցուցադրություն, ներկայացումներ, գիտական միջոցառումներ)՝ խոչընդոտելով դրանց իրագործմանը եւ հայ գիտնականների մասնակցությանը այդ նախաձեռնություններին: Սա, իր հերթին, նպաստում է ՀՀ սահմաններից դուրս հակահայկական տրամադրությունների տարածմանը: Միաժամանակ, Ադրբեջանի դաշնակիցներն ամեն կերպ իրենց աջակցությունն ու հովանավորությունն են հայտնում Ադրբեջանի հակահայկական եւ ծավալապաշտական նկրտումներին։
Առանց մասնագիտական հատուկ վերլուծության իսկ՝ ակնհայտ է առաջիկա բարդ եւ, ըստ ամենայնի, արյունոտ զարգացումների ընթացքը: Որպես հումանիտար գիտությունների ներկայացուցիչներ՝ չենք կարող չբարձրաձայնել, որ ինչպես դաշնակից ՀԱՊԿ անդամ պետությունները, այնպես էլ ՄԱԿ-ն ու փափուկ միջոցների կողմնակից ԵՄ երկրները, չափից դուրս «դանդաղ շարժվելով», արագորեն կորցնում են Հարավային Կովկասում իրենց հիմնարար արժեքների եւ ստանձնած առաքելության իրականացման հնարավորությունները: Այդպես շարունակելու դեպքում՝ Հարավային Կովկասում «խաղաղությունը» կարող է ձեռք բերվել՝ տարածաշրջանը «հերոսացած» հանցագործներին հանձնելու գնով: Ուզում ենք հավատալ, որ վերոհիշյալ միջազգային կազմակերպությունների համար սա չէ սեփական հայրենիքում արժանապատիվ ապրելու՝ մարդու իրավունքի իրացման գինը:
Միանալով Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի մեր գործընկերների «Փրկել Արցախը» կոչին (2023 թ. սեպտեմբերի 22), որպես մտավորականներ եւ հայ ժողովրդի անցյալով ու ներկայով զբաղվող մասնագետներ, մտահոգված մեր ժողովրդի ապագայով՝ կոչ ենք անում.
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներին՝ սթափության, ուժերի ամբողջական լարման եւ կազմակերպված համախմբվածության,
Սփյուռքի մեր հայրենակիցներին՝ հնարավոր բոլոր հարթակներում բարձրացնել արդեն իսկ իրականացված ցեղասպանության եւ էթնիկ զտումների հարցը եւ հետամուտ լինել ոչ միայն դրանց դատապարտմանը, այլեւ հետեւանքների վերացմանը ու դահիճ պետությունների դեմ պատժիչ գործողությունների իրականացմանը,
ՀՀ իշխանություններին՝ հնարավոր բոլոր միջոցներով միջազգային ատյաններում բարձրաձայնել արցախահայության իրավունքների եւ ցեղասպանության հարցը: Նաեւ առաջարկում ենք ստեղծել տարբեր երկրներում ապրող հայ եւ օտարազգի բարեկամ մասնագետներից բաղկացած՝ ընդլայնված Խորհրդատվական մարմին, որ կօգտագործի ողջ հայության ներուժը եւ կոնկրետ գործողությունների պլան կմշակի՝ մարդկանց կյանքերը փրկելու համար: Առաջարկում ենք ստեղծել նաեւ Քաղաքական ճգնաժամային ընդլայնված կոմիտե, որ կփորձի արցախահայության փրկության հարցում համերաշխություն եւ համաձայնություն ձեւավորել տարբեր քաղաքական ուժերի միջեւ՝ դուրս գալով նեղ խմբերով ազգի ճակատագրական հարցերը որոշելու փորձառությունից,
Միջազգային կազմակերպություններին եւ օտարերկրյա կառավարություններին՝ ոչ թե հերթական «մտահոգությունն» արտահայտել արցախահայության դրության վերաբերյալ, այլ հստակ գործողություններ իրականացնել: Նախաձեռնել հայ մշակութային ժառանգության պահպանության միջազգային մշտադիտարկում եւ պատասխանատվության ենթարկել այդ ժառանգությունը ոչնչացնողներին: Ադրբեջանի քաղաքականությունը որակել որպես մարդկության դեմ հանցագործություն եւ նախաձեռնել դրա հետ կապված բոլոր ընթացակարգերը,
Մեր գործընկերներին՝ բոլոր երկրների ակադեմիական հանրությանը, ձայն բարձրացնել ի պաշտպանություն Արցախի բնիկ էթնիկ տարրի, որը 21-րդ «գլոբալ» դարում միայնակ է մնացել հարեւան ֆաշիստական վարչակարգերի օտարատյաց քաղաքականության առջեւ, եւ որի անտեսումը մեծ ու պատմական պատասխանատվություն է դնում գիտական համայնքի վրա»,- նշվում է հայտարարության մեջ:
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր

Տեսադարան

Մամուլ
- 12/07/2023 08:32 Ալավերդուց անցան Գյումրուն․ «Հրապարակ»
- 12/07/2023 08:30 ՔՊ-ական զանգվածը Հայկուհի Հարությունյանի նկատմամբ հաշվեհարդար է իրականացնում․«Հրապարակ»
- 12/07/2023 08:26 Փաշինյանի ոչ մի խոսք իրական չէ. ինչ է սպասվում Հայաստանին. «Ժողովուրդ»
- 12/07/2023 08:23 Գուրգեն Արսենյանի ճակատագիրը պարզ կդառնա դեկտեմբերի վերջերին․«Հրապարակ»
- 12/07/2023 08:05 Ինչու էին ՔՊ-ականներն ագրեսիվ. հանձնաժողովի անդամի ընտրությունը՝ այսօր. «Ժողովուրդ»
- 12/07/2023 07:59 «Ապօրինի մոտեցում է, ինչն էլ համեմվում է քրեական դատավարության նորմերի կոպիտ ոտնահարմամբ»․ «Փաստ»
- 12/07/2023 07:53 Իրավապահ մարմինները գործընթաց են սկսել ՀՀ-ում հանքարդյունահանմամբ զբաղվող ընկերությունների գործունեության մասով. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 10/06/2023 20:27 Մենք պատերազմի շեմին ենք. Այս պահին մեր տարածաշրջանում խաղաղությունը որևէ մեկին ձեռնտու չէ, բացի մեզանից. Բաղդասարյան
- 09/26/2023 20:59 Սա ցեղասպանություն է. ադրբեջանցիների վայրագությունների ապացույցները ուղարկվելու են միջազգային կառույցներին
- 09/03/2023 11:08 Մի օր կարող ենք ուղղակի արթնանալ և տեսնել, որ Ռուսաստանն այստեղ չէ․ Փաշինյան
- 08/26/2023 15:09 Հռչակագիրը փոխելն ինքնանպատակ չէ, այն հանգեցնում է բուն Սահմանադրության փոփոխությանը․ Գեւորգ Դանիելյան
Մեկնաբանություն
- 12/07/2023 17:19 Դավաճանները փորձում են տպավորություն ստեղծել, որ Ստեփանակերտում ադրբեջանցիների օրոք ավելի անվտանգ է. Մարատ Եգանյան
- 12/07/2023 16:05 Սպիտակի երկրաշարժի դասերի վերլուծությունը ցույց է տվել, որ քանդված շենքերի տասը տոկոսի փլուզման պատճառ են հանդիսացել բնակիչների կատարած ապօրինի, ոչ նախագծային փոփոխությունները. Նիկոլայ Գրիգորյան
- 12/07/2023 15:44 Ո՞ր մի արժանապատիվ հայը կարող է հաշտվել այն մտքի հետ, որ հազարամյակներ պայքարած ու հայկական մնացած Արցախ աշխարհը, թշնամուն հանձնվի նիկոլների, ալենների կամ սուրիկների ձեռքերով. Զաքարյան
- 12/07/2023 12:29 Եռաբլուրի հետ մեզ կապելը ստորագույն մանիպուլյացիա է . Լեւոն Քոչարյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 12/07/2023 19:10 Mercedes Vito-ն Չարենցի փողոցում՝ վերգետնյա անցման տակ, վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին.նրա վիճակը ծայրահեղ ծանր է
- 12/07/2023 10:59 Հրազդանի կիրճում վնասվել է կոյուղագիծ, հողաքարային զանգվածը ծածկել է փողոցը
- 12/07/2023 09:13 Ուժեղ երկրաշարժ Ադրբեջանում. այն զգացվել է Տավուշի տարբեր բնակավայրերում
- 12/06/2023 23:53 Վրաերթ՝ Խանջյան փողոցում
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
- 01/29/2021 20:41 Անշարժ գույքի կադաստրային արժեքը բարձրանում է. Նոր սակագները կգործեն փետրվարի 1-ից
- 08/21/2020 17:15 Պաշտպանեք Ձեզ՝ ոչ իրավաչափ վարչական ակտերից
Անցուդարձ
- 12/05/2023 23:15 Կինը բռնացրել է ամուսնուն՝ իրենց երեխաների կնքամոր հետ դավաճանելիս
- 12/04/2023 23:18 Դպրոցականի մայրը նրան բռնել է այգում ուսուցչուհու հետ սեքսով զբաղվելիս
- 12/04/2023 18:01 Ծանոթության ժամանակ ինչ ու երբ գրել աղջկան. հոգեբանի խորհուրդները տղաներին
- 12/03/2023 16:13 Ինչու են մարդիկ տեսնում ուրվականների. հոգեբանի վարկածը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 10/29/2023 21:29 Հրեա գիտնական. ադրբեջանցիները թրքացված հրեաներ են (Տեսանյութ)
- 10/18/2023 17:22 Ինչով են տարբերվում աֆրիկացի տեղաբնիկների ու արևմուտքի ժողովուրդների երազները. ուսումնասիրություն
- 07/16/2023 19:56 ՆԱՏՕ-ի հյուրերին подложили свинью. Ճաշից հրաժարվել է միայն Էրդողանը. «Բացի մի թողեք» (տեսանյութ)
- 07/10/2023 17:04 «Միսս Նիդեռլանդներ» տիտղոսն առաջին անգամ ստացել է տրանսգենդեր տղամարդը