Փաստ ինֆո

2020թ. Արցախյան պատերազմից հետո Իրանի Իսլամական Հանրապետության քաղաքականությունը Հարավային Կովկասում թեպետ շատ չի փոխվել, սակայն առանցքային մի շարք փոփոխություններ են տեղի ունեցել և այդ քաղաքականությանը մի շարք այլ քաղաքական առանցքներ են ավելացել: Տարածաշրջանում Իրանի արտաքին քաղաքականության հիմնական սկզբունքը պետությունների տարածքային ամբողջականության պահպանումն է, և ցանկացած գործողության դեմ պայքարելը, որը միտված կլինի սահմանային փոփոխությունների: Այս մասին «Փաստինֆո»-ի եթերում ասել է Թեհրանի համալսարանին կից Կովկասի հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Ջաֆար Խաշեն՝ անդրադառնալով Հարավային Կովկասում Իրանի որդեգրած քաղաքականությանը:

«Այն քաղաքականությունը, որը վարվում է Ադրբեջանի կողմից, և որի նպատակը այլ պետության տարածքի վրա աչք ունենալն է՝ խախտում է խաղաղությունը: Այն մեկնությունը, որը Ադրբեջանը և Թուրքիան ունեն 2020թ. եռակողմ համաձայնագրի 9-րդ կետի վերաբերյալ՝ կարելի է որպես առավելապաշտական բնորոշել: Այսպես կոչված «Զանգեզուրյան միջանցքի» ծրագիրը, որը առաջ են քաշում Ադրբեջանը և Թուրքիան, և որը Իրանում անվանում են «Թուրանական միջանցք»՝ չի կարող ընդունվել Իրանի կողմից: Այն նաև չի կարող ընդունվել նաև Ռուսաստանի կողմից»,- մանրամասնեց բանախոսը:

Ջ. Խաշեն այն կարծիքին է, որ չարժե արձագանքել Իրանի կողմից միջանցքի գործարկմանը չխոչընդոտելու՝ Ի. Ալիևի հայտարարությանը, և նա պետք է բացատրի, թե ինչ նկատի ուներ նման հայտարարությամբ: «Թուրանական միջանցքի հետ կապված իրանական տեսակետը փոփոխության չի ենթարկվել: Եռակողմ համաձայնագրի 9-րդ կետով ամրագրված է միայն հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակումը, որից ավելին Իրանը տարածաշրջանում չի ընդունելու»,- հավելեց բանախոսը:

Անդրադառնալով վերջին շրջանում աճող Իրան-Ադրբեջան լարվածությանը, և Ադրբեջանի կողմից կեղծ «Հարավային Ադրբեջան» եզրույթին՝ փորձագետը հստակեցրեց, որ գոյություն ունի մեկ Ադրբեջան, և դա Իրանական Ատրպատականն է: Հետևաբար Իրանը իրեն իրավունք է վերապահում ցանկացած մեթոդներով և ցանկացած տարածքում պատասխանելու իր համար սպառնալիք ստեղծողներին:

Խոսելով Իսրայելում ադրբեջանական դեսպանատան բացման մասին՝ Ջ. Խաշեն մտահոգություն հայտնեց, որ Իսրայելի ներկայությունը Ադրբեջանում յուրատեսակ պատերազմ է՝ ուղղված տարածաշրջանային ժողովուրդների դեմ, որի հիմնական տուժողները Ադրբեջանական Հանրապետության ժողովուրդն են: Իսրայելը Ադրբեջանին որպես գործիք է օգտագործում, և Ադրբեջանի տարածքից հակաիրանական գործողություններ են իրականացվել, ուստի տարածշրջանում Իսրայելի ներկայության աճի շարունակումը էլ ավելի է բորբոքելու Իրանի հակազդեցությունը:

«Տարածաշրջանում լարվածության թուլացման և հարևանների հետ հարաբերությունների կարգավորման համար Ադրբեջանը պետք է իր արտաքին քաղաքականության ոլորտում տեսակետ փոխի»,- եզրափակեց բանախոսը:

Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Աղբյուր` Փաստինֆո