Փաստ ինֆո

Ադրբեջանը Ռուսաստանի համար կարևոր է  ոչ միայն Ղարաբաղյան բանակցային գործընթացի առումով, այլ նաև՝ Ռուսաստանի համար համարվում է այլընտրանք՝ վառելիքաէներգետիկ ռեսուրսները դեպի Եվրոպա  մատակարարելու համար։ «Փաստինֆո»-ի եթերում ասաց միջազգայնագետ Գրիգոր Բալասանյանը։

Իսկ թե ինչպիսի հարաբերություններ ունեն Ռուսաստանը և Ադրբեջանը  Հյուսիսային Կովկասում, քանի որ վերջինս Ռուսաստանի համար, ըստ միջազգայնագետի, բավականին զգայուն և մեծ նշանակություն ունեցող թեմա է, Բալասանյանը նշեց, որ ամեն ինչ այնքան էլ հարթ չէ, ինչպես թվում է առաջին հայացքից։

«Մեդվեդևի ղեկավարման տարիներին, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև համաձայանգիր ստորագրվեց՝ տարածքների փոխադարձ ճանաչման վերաբերյալ, խոսքն իհարկե Դաղստանի և Ադրբեջանի սահմանային լեզգիական գյուղերի մասին է, որոնց մի մասն անցավ ադրբեջանական վերահսկողության տակ՝ հարուցելով լեզգիների դժգոհությունը։ Այս իրավիճակն այսօր էլ շարունակում է մնալ անհանգիստ, քանի որ լեզգիները, կարծես թե. մինչև վերջ չեն համակերպվել այդ փաստի հետ, որովհետև ադրբեջանական տարածքում գտնվող գյուղերում այսօր էլ տեղի է ունեում էթնիկական զտում։ Լեզգիներին ստիպում են իրենց անձնագրերում գրել ադրբեջանցի, ինչը դեմ է լեզգի ժողովրդի ազգային շահին»,-ասաց միջազգայնագետը։

Ինչպես նշեց բանախոսը, պարզվում է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը բավականին լուրջ ազդեցություն ունի նաև հարավային Դաղստանում։

«Ալիևը հարավային Դաղստանում ունի իր ազդեցութան գործակալները, որոնց միջոցով էլ իրականացնում է իր քաղաքականությունը։ Բացի այդ, Դաղստանում զգալի թիվ են կազմում էթնիկ ադրբեջանցիները, որոնք ևս Ալիևի համար գործիք են՝ հարավային Դաղստանում և առհասարակ հյուսիսային Կովկասում իր ազդեցությունը տարածելու համար»,-նշեց Բալասանյանը։

Նրա դիտարկմամբ՝ այն, որ հյուսիսային Կովկասը ռազմավարական նշանակություն ունի, այն որ հյուսիսային Կովկասի միջոցով հնարավոր է ապակայունացնել Ռուսաստանում իրավիճակը՝ ակնհայտ է, սակայն այսօր Ալիևի իշխանությունը հարավային Դաղստանում բավականին մեծ է, իսկ Ադրբեջանում բնակվող հյուսիսկովկասյան կամ Դաղստանի ծագում ունեցող ազգությունների ընդհանուր թիվը կազմում է 700 000-ից ավելի, որից 450 000-ը լեզգիներ են։ Իսկ նրանք՝ Ադրբեջանում բնակվող լեզգիները, ի տարբերություն հարավային Դաղստանում բնակվող իրենց ազգակիցների,  ավելի ծայրահեղական դիրքորոշում ունեն իրենց ազգակիցների նկատմամբ, քան նույն ադրբեջանցիները։

Ինչպես նշեց միջազգայնագետը, այս ամենի դիմաց Ալիևը շռայլ վարձատրում է նրանց։ Բաքվի քաղաքապետը ազգության լեզգի է, բայց դա չի խանգարում նրան լինել ավելի ադրբեջանցի, քան ադրբեջանցիները։

«Ալիևն այսօր հարավային Դաղստանում այնքան հեղինակություն ունի, որ հարավային Դաղստանից եկեղ խմելու ջուրը, գրեթե 96 տոկոս, նա օգտագործում է Բաքում և մերձկասպյան մի շարք քաղաքներում ջրամատակարարումն ապահովելու համար, այն պարագայում, երբ Դաղստանի ընդամենը 100 000-անոց Դերբենդն այսօր կանգնած է ջրի լուրջ խնդրի առաջ։ Ռուսաստանի իշխանություններն այս հարցում իհարկե ունեն իրենց դիրքորոշումը և որոշակի քաղաքականություն են վարում, բայց այստեղ Ալիևն օգտագործում է այլ հանգամանքներ ևս։ Դաղստանի իշխանություններին չի հաջողվում անգամ պաշտոնից ազատել Բաքվում Դաղստանի ոչ դիվանագիտական ներկայացուցչին, քանի որ դրան դեմ է Ալիևը»,-ասաց Բալասանյանը։

Ըստ միջազգայնագետի, Ռուսաստանի իշխանություններն այս ամենը շատ լավ գիտեն, բայց այս պահին աչք են փակում սրա վրա, քանի որ  Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարություները իրավիճակային առումով հասկանում են միմյանց և գործընկերային հարաբերություններ ունեն։

«Սակայն սա չի նշանակում, որ Ալիևը չի օգտագործելու իր ազդեցությունը հարավային Դաղստանում՝ ողջ հյուսիսային Կովկասը պայթեցնելու համար»,-կարծում է Բալասանյանը։ 

Մանրամասները՝ տեսանյութում։ 

Աղբյուր` Փաստինֆո