Օդի աղտոտվածության հետևանքով ՀՀ-ում ամեն տարի մահանում է 51 մարդ․ ԵՊԲՀ ռեկտոր

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

09/26/2023 23:52 Շվեդիան 1,36 մլն դոլար կհատկացնի Լեռնային Ղարաբաղին մարդասիրական օգնություն տրամադրելու համար 09/26/2023 23:39 Ողբերգական դեպք Երևանում. 11-ամյա տղան հանկարծամահ է եղել 09/26/2023 23:23 էլեկտրաէներգիայի վաղվա անջատման հասցեները 09/26/2023 23:07 Ադրբեջանը հետախուզում է հայտարարել նաեւ հայ հայտնի գործարարների նկատմամբ 09/26/2023 23:00 Վառելիքի պահեստում պայթյունի հետեւանքով այս պահին հաստատված մահերի թիվը 68 է 09/26/2023 22:52 Հայտնաբերվել է ևս 5 աճյուն 09/26/2023 22:40 ԼՂ-ից 125 աճյուն տեղափոխվել է Հայաստան. առաջիկայում կսկսվի նույնականացման գործընթաց 09/26/2023 22:22 Արցախում սկսվել է չճանաչված դիերի նույնականացման գործընթացը 09/26/2023 22:04 Ջո Բայդենը կոշիկները փոխել է թենիսի մարզակոշիկներով, որպեսզի ավելի քիչ ընկնի հանրության առաջ․ Axios 09/26/2023 21:49 Հայաստան է հասել 28.120 արցախցի գաղթական. նրանց տրամադրվող կացարանների աշխարհագրությունն ընդլայնվել է 09/26/2023 21:42 Արցախում դագաղներ չեն ճարում,, գարդիրոբների դռներն են ջարդում, որ դրանով մարդկանց հողին հանձնեն. քաղաքացի (տեսանյութ) 09/26/2023 21:25 ԼՂ-ում պայթյունից տուժածներից 67-ը Երևանի այրվածքաբանության կենտրոնում են 09/26/2023 21:21 Հայաստանի վրա ճնշում է գործադրվելու երեք կետով. եվրամիության հարթակը ամենավատն է. Սուրենյանց (Տեսանյութ) 09/26/2023 21:16 Նիկոլ Փաշինյանի նկատմամբ սեռական հայհոյանքը գնահատվել է որպես ֆիզիկական ոչնչացման վտանգ․ ի՞նչ է նշել Ալբերտ Բազեյանի դեմ ցուցմունք տված անձը 09/26/2023 21:14 ԼՂ-ից տեղահանվածների թիվն այս պահին 20 հազար 270 է. նրանցից 2850-ը տեղաբաշխվել են ՀՀ մարզերում 09/26/2023 21:08 Արմեն Գրիգորյանը Չարլզ Ֆրիզի հետ քննարկել են Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված հումանիտար իրավիճակը 09/26/2023 20:59 Սա ցեղասպանություն է. ադրբեջանցիների վայրագությունների ապացույցները ուղարկվելու են միջազգային կառույցներին 09/26/2023 20:51 Ֆրանսիան 7 մլն եվրո կտրամադրի ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց սոցիալական կարիքների հաղթահարման նպատակով 09/26/2023 20:33 ԵՄ. անհրաժեշտ են կոնկրետ գործողություններ ու վճռական փոխզիջումային որոշումներ 09/26/2023 20:21 Անահիտ Մանասյանը ՅՈւՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցցչի հետ այցելել են Կոռնիձորի հումանիտար կայան 09/26/2023 20:06 Հավաքների խաղաղ բնույթի երաշխավորումը պետության պարտավորությունն է․ ՄԻՊ 09/26/2023 19:48 «Նիսան Տիանա» ավտոմեքենայի վարորդը վրաերթի է ենթարկել 7-ամյա աղջկան 09/26/2023 19:36 Ի՞նչ նյութական ահռելի կորուստներ ունենք Արցախում․ Թադևոս Ավետիսյան 09/26/2023 19:28 Հայաստանում բացվել է Բելգիայի դեսպանություն 09/26/2023 19:24 Ամերիկյան համալսարանը մտահոգված է. ուսանողները բերման են ենթարկվել, թեեւ որեւէ խախտում թույլ չէին տվել 09/26/2023 19:09 Եվրահանձնաժողովը 5 մլն եվրոյի հումանիտար օգնություն կտրամադրի Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանվածներին 09/26/2023 18:55 Մարդիկ հյուծված են ու մրսած, արդեն կա 2 մահ կա և 1 մահամերձ մարդ. Լիսագորցիներին թույլ չեն տալիս դուրս գալ գյուղից 09/26/2023 18:50 Ստեփանակերտ. մարդիկ վերջին պահածոները դրսում են թողել, որ ում պետք է՝ վերցնի 09/26/2023 18:50 Պրոֆեսոր Սթիվ Ջեֆերին և իր թիմը Հայաստանում են. բժշկական ծառայություններ կմատուցեն Ասկերանի պայթյունից տուժածներին 09/26/2023 18:44 Ստեփանակերտը աղետից հետո. մաքրել-գեղեցկացնելը չեն մոռանում 09/26/2023 18:30 Հաջիեւը գոհ է Արմեն Գրիգորյանի հետ բանակցություններից ու դրանք՝ «բավական կառուցողական» գնահատել 09/26/2023 18:28 Անկեղծ ասած չհասկացա Հրապարակի երեկոյան ցույցը չեղարկելը. չի կարելի այսպես կտրուկ բաներ անել. Վրթանեսյան 09/26/2023 18:22 Գրիգորյանը Բրյուսելից կմեկնի Բեռլին 09/26/2023 18:19 Ադրբեջանական զինված հարձակմամբ ադրբեջանական զինված ծառայողները սպանել են 18 քաղաքացիական անձի, այդ թվում՝ 6 երեխա. Թաթոյան 09/26/2023 18:06 Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների բժշկական օգնությունն ու սպասարկումը, այդ թվում` հիվանդանոցային, իրականացվելու է պետական պատվերի շրջանակներում. ԱՆ 09/26/2023 17:59 Էրդողանի ուղերձները պարզ լեզվով մոտավորապես հետևյալն էին՝ ամեն դեպքում միջանցքը պետք է լինի՝ Իրանը կտա, թե Հայաստանը, թող իրենք որոշեն. արևելագետ 09/26/2023 17:52 Ցեղասպան Ադրբեջանը փորձում է հումանիստի կեղծ դիմակ կրել 09/26/2023 17:38 ԱՄՆ-ն ակտիվորեն դիտարկում է ձեռնարկվող քայլերի մի քանի տարբերակ. Փաուերը՝ ԼՂ-ի մասին 09/26/2023 17:36 Այս պահի դրությամբ՝ 19 հազար մարդ է հատել Կոռնիձորի անցակետը. Տիգրան Խաչատրյան (տեսանյութ) 09/26/2023 17:33 Բուհում քաղաքական քարոզչության և բուհի գործունեությանը քաղաքական միջամտության անթույլատրելի դեպքերը հանգեցնելու է պատասխանատվության. ԵՊՀ 09/26/2023 17:14 Ամբողջ կյանքը փոքրիկ տոպրակում կապած ու Հայաստան ժամանած արցախահայությունը հաշվառման փուլում է (տեսանյութ) 09/26/2023 17:10 Բնակչության մեծ մասը դեռ Ճարտարում է․ բենզինի ենք սպասում երեկվանից, չկա․ քաղաքապետ 09/26/2023 17:08 Ադրբեջանի բազմաբնակարան շենքերից մեկում պայթյուն է տեղի ուենցել 09/26/2023 16:54 Հավաքի մասնակիցներից մեկը ոտքերով և ձեռքերով հարվածել է փողոցը բացել փորձող տարեց կնոջը. նախաձեռնվել է քրեական վարույթ 09/26/2023 16:43 Բազմաթիվ քաղաքացիների մասին չկան տեղեկություններ. Արցախի ԱՆ 09/26/2023 16:35 Արևմուտքը շատ լավ տեղյակ է եղել սպասվող աղետից. ադրբեջանագետ 09/26/2023 16:29 Գաղթի ճանապարհին երեխա է ծնվել 09/26/2023 16:26 Գորիս փախստականներ են ժամանում՝ հրազենային վնասվածքներով (տեսանյութ) 09/26/2023 16:18 Արցախցիները խոր դեպրեսիայի մեջ են, նրանց բնականոն կյանք վերադարձնելը տարիներ է տևելու. մասնագետ 09/26/2023 16:12 3 նախարարություննե՛ր, դադարեցրե՛ք ձեր հանցավոր անգործությունը. բուժաշխատողները պահանջում են կարգավիճակ տալ բռնի տեղահանված արցախցիներին

09/26/2023 18:50 Ստեփանակերտ. մարդիկ վերջին պահածոները դրսում են թողել, որ ում պետք է՝ վերցնի 09/26/2023 10:13 Օգտատերը հրապարակել է Ասկերանում վառելիքի պահեստի պայթյունից տուժած արցախցիների անունները 09/26/2023 12:07 Արցախում պայթյունի ականատեսը դեպքի երկու պատճառ է առանձնացնում. ՍիվիլՆեթ 09/25/2023 20:11 Ստեփանակերտցի բժիշկը խնդրում է բոլոր բժիշկներին և բուժքույրերին գնալ Մանկան և Հանրապետական հիվանդանոցներ 09/25/2023 16:10 Ծանր է, աննկարագրելի ծանր․ երեխաները տան պատերն են պաչում ու անդադար հարցեր տալիս՝ ո՞ւր ենք գնում, ե՞րբ ենք հետ գալու մեր տուն․ հայրական օջախներին հրաժեշտ են տալիս արցախցիները 09/25/2023 13:37 Ես արդեն Հայաստանում եմ, նորից Երևանում եմ. Սամվել Բաբայան 09/26/2023 12:30 Զանգվածային թունավորում՝ ադրբեջանական դպրոցում 09/25/2023 10:06 «Գալի՞ս ես մեր հետ». «Ինչ եք պատիվ տալիս, որ գամ». Շարմազանովի ու կարմիր բերետավորների երկխոսությունը (տեսանյութ) 09/25/2023 11:54 Ֆրանսիան այսօր շատ զգոն է Հայաստանի տարածքային ամբողջականության հարցում, որովհետև հենց դա է վտանգված. Մակրոն 09/26/2023 10:53 Երկրաշարժ Թուրքիայում 09/25/2023 20:16 Այրված մարդիկ պատուհանի տակով անցնում են, ջրափոսից ջուր են վերցնում, երեսները լվանում․ Ապոկալիպսիս բաց երկնքի տակ․ Արցախ 09/25/2023 12:56 Արցախցի կինը երեխային գրկին սպառնում էր կամրջից ցած նետվելով՝ ինքնասպանություն գործել․ Shamshyan.com 09/25/2023 12:25 Վերջին անգամ գիշերեցի իմ տանը, ավելի ճիշտ լուսացրի, կներես պապ, չկարողացա գալ քեզ հրաժեշտ տալու, պատից կախված լուսանկարդ սրբորեն ինձ հետ վերցնելու. արցախցի 09/25/2023 21:27 Տուժածների առողջական վիճակի մասին առայժմ հստակ տվյալներ չկան,բուժանձնակազմն աշխատում է արտակարգ ռեժիմով․ Հունան Թադևոսյան 09/25/2023 13:54 Ադրբեջանը հիմա էլ պատրաստվում է Հայաստանը բնակեցնել ադրբեջանցիներով 09/25/2023 15:00 Նրանք ցանկացել են ամուսնանալ Արցախում․ Պսակադրություն՝ Ստեփանակերտի Սուրբ Աստվածածին առաջնորդանիստ եկեղեցում 09/25/2023 16:28 Հայ գործարարը 50 աշխատատեղ է ստեղծել իր ընկերությունում՝ հատուկ արցախցիների համար 09/25/2023 19:59 Հազարավոր մարդիկ են եղել խմբված, որոնք սպասում էին բենզին ստանան. Կրակ է, որ թափվում է էս ժողովրդի գլխին. ականատես 09/25/2023 08:05 Երեւանում սկսվել են ահնազանդության ակցիաները. Սարյան փողոցը փակ է 09/25/2023 20:54 Խաղաղապահների բուժանձնակազմը ներգրավվել է պայթյունից տուժածներին ցուցաբերվող օգնությանը

Օդի աղտոտվածության հետևանքով ՀՀ-ում ամեն տարի մահանում է 51 մարդ․ ԵՊԲՀ ռեկտոր 09/02/2022 16:00 | ԼՐԱՀՈՍ

Վերջերս «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում տեղի ունեցած ողբերգական պատահարը, բացի արտակարգ իրավիճակներում համալիր արձագանք ապահովելու անհրաժեշտությունից, առաջ բերեց հանրային առողջության ապահովման համար առանցքային ևս մեկ հիմնախնդիր՝ օդի աղտոտվածության հարցը: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է ԵՊԲՀ ռեկտոր Արմեն Մուրադյանը։

«Օդի աղտոտվածությունն ընդունված է դիտարկել մթնոլորտային և ներտնային օդի մաքրության տեսանկյունից. այսօրվա հրապարակումը նվիրված է մթնոլորտային օդի աղտոտվածությանը և դրա առողջապահական վտանգներին:

Կլիմայի փոփոխությունը, որին արդեն անդրադարձել ենք, և մթնոլորտային օդի աղտոտվածությունը սերտորեն կապված են միմյանց հետ, քանի որ կլիմայի փոփոխության շարժիչ ուժը հանածո վառելիքի այրումն է, որը նաև օդի աղտոտվածության հիմնական պատճառներից է: Գիտակցելով դա, աշխարհի 193 պետության, այդ թվում նաև Հայաստանի կողմից ընդունված Միավորված ազգերի կազմակերպության Կայուն զարգացման նպատակների թիվ 13 նպատակը կոչվում է «Գործողություն հանուն կլիմայի» և նախատեսում է անհապաղ գործողությունների ձեռնարկում՝ պայքարելու կլիմայի փոփոխության և դրա ազդեցությունների դեմ, իսկ «Ամուր առողջություն և բարեկեցություն» կոչվող նպատակ 3-ի թիրախներից է՝ մինչև 2030թ. էականորեն կրճատել վտանգավոր քիմիական նյութերի և օդի, ջրի և հողի աղտոտման և թունավորման հետևանքով մահերի և հիվանդությունների թիվը:

Համաձայն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպութան վերջին տվյալների՝ օդի աղտոտվածության խնդիրը բնորոշ է գործնականում աշխարհի բոլոր պետություններին, թեև առավել արդիական է ցածր և միջին եկամուտներ ունեցող երկրների համար, որոնց շարքում է նաև Հայաստանը: Այսպես, միջազգային տվյալները վկայում են, որ մեր մոլորակի 10 մարդուց 9-ը շնչում են աղտոտված օդ, և այն տարեկան 7 միլիոն մարդու մահվան պատճառ է դառնում, ընդորում, վաղաժամ մահերի 91%-ը գրանցվում է ցածր և միջին եկամուտներ ունեցող երկրներում:
Օդում առկա փոշուց, հողից, մրից, ծխից և հեղուկի աննշան կաթիլներից բաղկացած միկրոսկոպիկ մասնիկները կարող են թափանցել թոքեր, անգամ արյուն՝ առաջացնելով արյան շրջանառության և շնչառական համակարգի հիվանդություններ:

Գնահատված է, որ մթնոլորտային օդի աղտոտվածության հետևանքով մեր երկրում յուրաքանչյուր տարի մահանում է շուրջ 51 մարդ՝ 100.000 բնակչի հաշվով, որը Հարավային Կովկասի պետությունների շրջանում նվազագույն ցուցանիշն է (Վրաստան՝ շուրջ 66, Ադրբեջան՝ շուրջ 56 մահ 100.000 բնակչի հաշվով), սակայն անգամներ բարձր է Արևմտյան Եվրոպայի երկրների ցուցանիշներից, օրինակ՝ Դանիայում մթնոլորտային օդի աղտոտվածության հետևանքով գնահատված մահերի թիվը կազմում է շուրջ 14՝ 100.000 բնակչի հաշվով, Ավստրիայում՝ շուրջ 15, իսկ Բելգիայում՝ շուրջ 16:
Մթնոլորտային օդի աղտոտվածության դեմ արդյունավետ պայքարը հանդիսանում է կառավարությունների և հասարակությունների համատեղ պատասխանատվությունը:

Հաճախ պարզագույն գործողություններով և վարքագծով մենք կարող են էական ներդրում ունենալ մեր և ապագա սերունդների համար առողջ միջավայր ստեղծելու գործում:

Օրինակ, երթևեկության ծանրաբեռնված ժամերին ավտոմեքենա չվարելը, հնարավորության դեպքում աշխատանքի ոտքով հաճախելը, աղբի տեսակավորումը, աղբի այրելուց հրաժարվելը, էլեկտրական էներգիան խնայողաբար օգտագործելը շրջակա միջավայրի մասին հոգատար և խնամքով վերաբերմունքի լավ դրսևորումներ են»,- գրել է Մուրադյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո