Փաստ ինֆո

«Պատերազմի վերսկսման վտանգ միշտ է եղել և շարունակում է լինել»,- «Փաստինֆո» լրատվականի հետ զրույցում ասել է ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը, վերլուծելով վերջին շրջանում Ադրբեջանի ղեկավարի չընդհատվող ռազմատենչ հռետորաբանությունն ու դրա ֆոնին՝ ՀՀ-ում վարչապետ աշխատող անձի որդեգրած կեցվածքը։

Ռազմական փորձագետն ընդգծում է՝ պատերազմ, սովորաբար, լինում է, երբ պետություններից մեկը ցանկանում է իր հարևանի հետ ռազմական գործողություններով ինչ – ինչ հարցեր լուծել, որը խաղաղ -դիվանագիտական ճանապարհով չի լուծվում։ Երկրորդ, նախահարձակ պետությունը պետք է վստահ լինի, որ ռազմական գործողություններից հետո, ինքը հաղթելու է, և երրորդ՝ որքանո՞վ է այդ պատերազմը ազդելու տարածաշրջանում ուժերի վերաբաշխման վրա. «Հիմա, եթե գնահատելու լինենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առկա հակամարտությունը, ապա առաջին երկու դրվագով Ադրբեջանը վստահ է, որ, եթե պատերազմ սկսի՝ կհաղթի, բայց, ինչպես տեսնում ենք, կա երրորդ գործոնը, այն է՝ Հայաստանի Հանրապետությունը ՀԱՊԿ անդամ է, բացի դրանից, Ռուսաստանի Դաշնության հետ ունի կնքված ռազմական համագործակցության երեք պայմանագիր, հետևաբար, նա ով փորձելու է վիճարկել ՀՀ-ի տարածքային ամբողջականությունը և լայնածավալ ռազմական գործողություններով տարածքներ վերցնել, առնվազն, հանդիպելու է ՀԱՊԿ անդամ երկրների և առաջին հերթին՝ ՌԴ-ի կոշտ հակազդեցությանը»,- ասում է Հայկ Նահապետյանը։

«Ադրբեջանի նախագահն, այնուամենայնիվ, շարունակում է սպառնալիքի լեզվով խոսել Հայաստանի Հանրապետության, նկատի ունեմ ՀՀ-ում՝ վարչապետի պարտականությունները կատարող անձի հետ՝ հաշվի առնելով այն, որ հայկական կողմը հակազդելու որևէ միջոց չունի, բացի խաղաղության օրակարգը բարձրաձայնելուց և Ադրբեջանի ռազմական հռետորաբանությունը միջազգային ատյաններում ներկայացնելուց։ Այլ գործիքակազմ, Հայաստանն, այս պահին չունի, - ասում է մասնագետն ու հավելում,- ես կարծում եմ՝ դա գործոն չէ, ցանկացած հայտարարություն և կեցվածք առ ոչինչ է։ Եթե, այնուամենայնիվ, Ադրբեջանը գնահատեց, որ տարածաշրջանային և աշխարհաքաղաքական զարգացումները նպաստավոր պայմաններ են ստեղծելու, որպեսզի ռազմական գործողություններ սկսի ու հաղթի, ապա սկսելու է»։

Անդրադառնալով երկրում առկա ներքաղաքական իրավիճակին՝ Հայկ Նահապետյանը նկատել՝ փաստ է, որ երկրի ներսում ճգնաժամ կա, այլ հարց է, թե ինչպե՞ս է գործող ընդդիմությունը կարողանում կապիտալիզացնել քաղաքական ճգնաժամը՝ իշխանափոխության հասնելու համար. «Ակնհայտ է, որ պայքարի այն փուլը, որ ընդդիմությունը որդեգրել էր՝ փողոցային պայքարը, այս պահին, ժամանակավորապես, չտվեց այն արդյունքը, որ, ամենայն հավանականությամբ, ակնկալում էին ընդդիմադիր ուժերը։ Բայց, որ ճգնաժամ կա և այդ ճգնաժամն, ուղղակիորեն, կապվում է արցախյան հարցի, ինչպես նաև՝ Հայաստան- Ադրբեջան հարաբերութունների հետ, անհերքելի փաստ է։ Սրա լավագույն ցուցիչը Ազգային Ժողովում Փաշինյան Նիկոլի կատարած վերջին՝ մի շարք հայտնի և խնդրահարույց հայտարարություններն են, որին Ադրբեջանի նախագահն անմիջապես հակադարձեց, իր երկրում անցկացվող ֆորումի ընթացքում, հայտարարելով, թե Փաշինյանի հետ գոյություն ունի պայմանավորվածություն առ այն, որ որևէ ձևով չի բարձրաձայնվելու Արցախի կարգավիճակի վերաբերյալ որևէ տեսակետ կամ միտք։ Եթե այդ պայմանավորվածությունը խախտվի, որն, ամենայն հավանականությամբ, խախտվել է՝ Ազգային Ժողովում Փաշինյանի ելույթով, եթե Հայաստանը չճանաչի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, այսինքն՝ Արցախը չընդունի որպես Ադրբեջանի մաս, ապա իրենք կունենան հավակնություններ՝ շահարկելու ՀՀ-ի տարածքային ամբողջականությունը՝ պատճառաբանելով, թե 1918 թվականին Զանգեզուրը, որը, ըստ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության, ձգվում է մինչև Արարատ մարզը, իրենց պատմական հայրենիքն է։ Այսինքն, Ալիևն ուղղակիորեն ասում էր, որ իրենք այդ տարածքներն ուղղակի կարող են բռնակցել և վերջ»,- ասել է Հայկ Նահապետյանը։

Փորձագետի դիտարկմամբ՝ Հայաստանի հետ սահմաններին ռազմական սադրանքներ, անկասկած, լինելու են, սակայն, լայնամասշտաբ պատերազմի սպառնալիքի պարագայում, միակ զսպիչ գործոնը կարող է լինել Հայաստանի անդամակցությունը՝ ՀԱՊԿ ռազմաքաղաքական դաշինքին, ներառյալ նաև ՌԴ-ի հետ Հայաստանի կնքած ռազմական և ռազմատեխնիկական համագործակցության լրջագույն պայմանագրերը. «Եթե սրան էլ գումարենք 102-րդ ռազմաբազայի առկայության փաստը, որը նաև հենակետեր է ունենալու Բերդում և Սյունիքում, ապա հասկանալի է դառնում, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը մտահոգ է իր ռազմավարական դաշնակից Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությանը նետված մարտահրավերներով, որն, ուղղակիորեն, գալիս է հարևան Ադրբեջանի Հանրապետությունից»,- հայտարարել է Հայկ Նահապետյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո