Փաստ ինֆո

Դեռ անցյալ տարի՝ 44-օրյա պատերազմին հաջորդած՝ կապիտուլյացիոն պայմանագրի ստորագրումից անմիջապես հետո սկիզբ առավ փաշինյանական այսպես կոչված՝ «դեմարկացիա-դելիմիտացիա» ծրագրի՝ արագի մեջ ի կատար ածումը և այդ օրերին էլ սկսվեց GPS ընկերության և Ադրբեջանի սերտ համագործակցությունը՝ հայկական զույգ՝ Արցախի և Հայաստանի Հանրապետություններին վերաբերվող տեղանունները և տեղորոշումը կեղծելու փուլը։ Հայկական գյուղերի, լեռների ու լճերի մի հատվածը, հայերի տները ինչ-որ կասկածելի՝ GPS չափումներով մեկ էլ՝ ադրբեջանական էին «դառնում»։ Սա ադրբեջանցիների՝ նոր ժամանակների տեխնիկական հնարավորությունների /իրականում՝ մանիպուլյացիաների/ շրջանակում տվյալ ընկերության հետ համաձայնեցված սադրանք կարելի է համարել։ Իսկ գեոդեզիայի փոխարինողը բնավ էլ GPS-ը չի և չի կարող լինել։

Սա նոր բան չէր իրականում․ տասնամյակներ շարունակ են ադրբեջանցիները հայկական հուշարձանները ներկայացրել որպես ադրբեջանական կամ ալբանական։ Սակայն ուշագրավն այն է, որ երբեք, ոչ մի ժամանակում իրենց ստերը ոչ կարողացել են հիմնավորել, ոչ էլ՝ փաստարկված ապացույցներ բերել։ Բնականաբար, չէին էլ կարող, քանի որ այդպիսիք չկան։ Փոխարենը եղել են ու կան ադրբեջանական վայ գիտնականների՝ ստի և կեղծիքի վրա հիմնված հորինվածքները, երբ ասենք նրանցից մեկը մի անհեթեթ հոդված էր տպում, մյուսը հղում էր անում այդ անհեթեթությանը, հետո՝ ևս երկուսը հղում էին անում այն երկուսին․․․

Հետո էլ՝ համառորեն այդ հոդվածները հաստափոր գրքեր դարձրած թարգմանում էին տարբեր լեզուներով և անվճար բաժանում աշխարհով մեկ, նաև՝ հայտնի ամսագրեր էին ֆինանսավորում, ուր Հայաստանի և Արցախի հայկական հուշարձանները ադրբեջանական էին ներկայացված, հայ երևելիները՝ նույնպես։

Հայերը որպես կանոն զերծ էին մնում այդ անհեթեթություններին պատասխանելուց և արդյունքում՝ գործում էր կանոնը՝ 100 անգամ ասված սուտը ճշմարիտ էր թվում անգետներին։ Իսկ այդպիսիք՝ աշխարհում որքան ուզեք։

Այն, որ տասնամյակներ շարունակ Հայաստանը և Արցախը աշխարհին ներկայացնելու, ճանաչելի դարձնելու համատեքստում մեր համապատասխան պետական կառույցները անհրաժեշտ ակտիվությամբ և նպատակային չեն գործել, հիմա ավելի քան տեսանելի ու շոշափելի է։

Տեղեկությունը, որ Արցախի Հանրապետության Մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը նամակ է հղել «Գուգլ» ընկերությանը՝ հորդորելով չտրվել ադրբեջանական սադրանքներին, անտեսել Ադրբեջանի կողմից ներկայացված հիմնազուրկ պահանջները և զերծ մնալ թվային քարտեզներից Արցախի հայկական տեղանունները հեռացնելուց, արդեն իսկ նշանակում է, որ Արցախի տարածքի մեծ մասը բռնազավթելուց հետո ադրբեջանն իր ջանքերը կենտրոնացնում է 44-օրյա պատերազմին հաջորդող փուլերի վրա։ Ինչպես ԱՀ ՄԻՊ-ն է ասում՝ Ադրբեջանի այդ ջանքերն այսօր ուղղված են Արցախի ժողովրդին հայրենազրկելուն, Արցախի հայկական ինքնությունը մերժելուն։

Խորհրդային 70 տարիներին ադրբեջանում վարվող պետական քաղաքականության արդյունքում արդեն իսկ մեր հուշարձանների մի զգալի մասը ավերվել էին․ և չլիներ արցախյան առաջին պատերազմում տարած հաղթանակը, կորուստները շարունակվելու էին։ Ցավոք, այսօր մենք ականատեսն ու վկան ենք ավելի դաժան իրողության, երբ անկախության տարիներին դժվարություններով վերականգնածն ու վերանորոգածն է ավերում թուրքազերին։ Հայկական հետքը Արցախից ջնջելու նոր փուլ է սկսել ադրբեջանը, ՄԻՊ-ի խոսքով՝ «արդեն միտումնավոր ջնջում, ոչնչացնում և վերացնում է իր վերահսկողության տակ հայտված տարածքի յուրաքանչյուր սանտիմետրից հայերի և հայկական մշակույթի ու պատմության ցանկացած հետք»։

Այսինքն, մշակութային եղեռն է իրականացնում։

Ամբողջությամբ կիսում ենք պաշտպանի տեսակետը՝ Արցախը (Լեռնային Ղարաբաղը) պարզապես տեղանուն չէ, այլ հայկական մշակույթի և պատմության ամբողջություն։ Իսկ ադրբեջանի պահանջը ոչ այլ ինչ է, քան քարտեզների վրա իր համար ցանկալի իրականություն ստեղծելու փորձ՝ նպատակ ունենալով նպաստելու իր հանցավոր քաղաքականությանը։

Ի դեպ, եթե մի օր ադրբեջանը հայկական հետքը ոչնչացնելու իր խղճուկ քաղաքականությունը որոշի իրականացնել նաև մայրաքաղաք Բաքվում, ապա, Բաքվի բոլոր հոյակապ շենքերը պիտի ոչնչացնի, քանի որ Բաքուն կառուցել և Բաքու են դարձրել հայերը։ Եվ հայկական հետքն այնտեղ ամենուր է՝ նավթարդյունաբերող հայ գործարարներից սկսած․․․ մշակույթով ու ճարտարապետությամբ վերջացրած։ Այդ ամենը պատմությունն էլ փաստել և փաստագրել է։ ՈՒստի՝ որքան էլ սերունդներից թաքցնեն, դասագրքերից ջնջեն հայերի անունները, նրանց կառուցած շենքերը կենդանի վկաներ են՝ Բաքվի լավագույն շենքերը հայ ճարտարապետներն են կառուցել։

Աղբյուր` Փաստինֆո