Փաստ ինֆո

Այն, որ նախորդ 20 տարիների ընթացքում են մեր հանրապետությունում կայացել գրեթե բոլոր պետական ինստիտուտները, աներկբա է, սակայն որքանո՞վ են պետոլորտում ներգրավված պետական պաշտոնյաները պետություն և պետականություն կրողներ եղել։ Ընդ որում, ոչ միայն քաղաքացիական պաշտոն, այլ նաև՝ հայեցողական ու քաղաքական պաշտոններ զբաղեցնողները, ընդհանրապես՝ պետական պաշտոններ և պետական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձինք։

Ասենք, կուսակցական քվոտաներով գերատեսչական ղեկավարի կամ ղեկավարի տեղակալի պաշտոն զբաղեցնողները որքանո՞վ են պետական շահը գերադասել-գերադասում կուսակցական շահից։ Ընդհանրապես, այս համատեքստում բավական կարևոր է նաև քաղաքացիական ծառայության աստիճանակարգությամբ անցնող անձանց մոտիվացիաները, այն, որ ոչ թե սոսկական հանձնարարություն կատարողներ, այլ՝ պրոֆեսիոնալիզմի հետ պետության մարդիկ լինեն, այնպիսիք, ում համար պետականությունն առաջնահերթ կարևոր է։

Հետաքրքիր է, այս առումով նախորդ տարիների ընթացքում որևէ հետազոտություն անցկացվե՞լ է։

ՀՀ 2-րդ նախագահի ասուլիսի հարցուպատասխանի ընթացքում նրա անդրադարձը նախկին պետական ծառայողների ՝ գործող իշխանությունների հետ համագործակցությանը, բավական ուշագրավ մեսիջներ է պարունակում։ Ընդհանրապես, այս առումով կարևոր պիտի լիներ այն հստակ պայման-պահանջների ձևավորումը, որոնց համապատասխանելու պարագայում միայն պիտի անձին հնարավորություն տրվեր պետական համակարգ մտնելու։

Սա շեշտում եմ, քանզի երբ պետությունը վերը նշվածը չի համարում ազգային անվտանգության խնդիր՝ պետոլորտը անխոցելի կամ՝ նվազ խոցելի դարձնելու իմաստով, դրանով զբաղվում են այսպես կոչված քաղհասարակությունը ներկայացնող զանազան գրանտային կազմակերպությունների պատվերները կատարող և ըստ այդմ, ֆինանսավորողներից շահեր ունեցող անձինք, որոնք ոչ հազվադեպ նաև ներսում գտնվելով են լծվում պետոլորտը քանդելուն։ Ի հավելումն, պետական համակարգում ընդգրկվածների շրջանում զանազան սեմինարների և վերապատրաստումների համատեքստում անցկացվող հատուկ հարցումները, որոնց միջոցով դրսի կազմակերպությունների համար պարզ պատկեր է ստեղծվում՝ որքանո՞վ է ՀՀ պետական ծառայողը կապված իր պետությանը, որքանո՞վ է իր և իր ընտանիքի ապագան անքակտելիորեն կապված համարում Հայաստանին։

«Պետականությունը շատ փոքր տեղ է զբաղեցնում մեր մեջ»՝ ՀՀ 2-րդ նախագահի այս շեշտադրումը կարևոր է նաև խնդրո առարկա հարցի պատասխանը հստակ տալու առումով և այն համոզմունքով, որ կրթությունը և մշակույթը պետականակենտրոն քաղաքացու ձևավորման կարևոր գրավականներն են։ Եվ այստեղ կրթական ոլորտի բարեփոխումները չէ, որ խարսխային գործոն էին լինելու, մանավանդ, որպեսև նշվեց՝ դա չի փաստվում «իշխանության եկածների սերնդից դատելով»։

Ուրեմն, պատասխանն այլ հարթության մեջ պիտի փնտրել։ «Կրթությունն ու մշակույթը պետք է քո ինքնության մեջ ձևավորեին հզոր կապ հողի հետ»՝ այս ձևակերպումը նախագահ Քոչարյանինն է։ Հողի, պետության, երկրի հետ։ Այս պարագայում է, որ պետությունն ու պետականությունը հիմնական տեղ կարող են զբաղեցնել անհատի, հայ մարդու մեջ։

Կարողացե՞լ ենք նախորդ 20 տարիների ընթացքում զգացական և գաղափարաբանական տիրույթում՝ կրթամշակութային և ազգային պետության այս գոյաբանությունը սերմնավորել՝ ՀՀ քաղաքացու մեջ արմատավորելով Աղասի Այվազյանի ասած՝ «Պետությու՛նն է ամենամեծ մշակույթը» հայեցակարգային սահմանումը։ Հաստատ՝ ոչ։ Բանաձևումների, ոխերիմ-հարևանների տեղեկատվական հարձակումներն պատասխանելու համատեքստում գործ արվել է ՝ հատկապես՝ ՀՀ 3-րդ նախագահի շրջանում։

Բայց զուգահեռաբար այդ ընթացքում հեռուստատեսային ցածրակարգ բնազդներ սփռող սերիալները ավեր էին գործում /և շարունակում են գործել/ մարդկանց հոգիներում։ Իսկ իշխող բացատրությունը պահանջարկի և առաջարկի մոտիվն էր։

Մինչդեռ պիտի լիներ՝ հանրային ճաշակը բարձրացնելու, ազգին որակյալ արժեքներով սնելու, զարգացնելու գաղափարաբանությունը։

Ի վերջո, ազգային կրթամշակութային գործոնի առաջնահերթությամբ է պայմանավորված, թե որքան ամուր և անվտանգ է պետության պատն ու պարիսպը։

Հեղինակ՝ Ա․Ե․

Աղբյուր` Փաստինֆո