Փաստ ինֆո

Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հանդիպում, իհարկե, տեղի կունենա, բայց նոր փաստաթղթերի ստորագրման համար գլխավոր խոչընդոտը Արցախի կարգավիճակի հարցն է: «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանը և հավելեց, որ Ադրբեջանը ցանկանում է Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը միանգամից փակել, իսկ ռուսական կողմը ցանկանում է այն առկախ պահել, որպեսզի ճնշման գործիք ունենա Ադրբեջանի վրա.

«Ադրբեջանն ուզում է, որ փաստաթղթում հստակ ամրագրվի՝Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը փակ է, որին, մեր բախտից, համաձայն չէ Մոսկվան, նա հասկանում է, որ երբ Արցախի հարցը վերջնականապես փակվի, նա որևէ գործիք չի ունենա Բաքվի վրա ազդելու: Բոլորը հասկանում են, որ փաստաթղթեր պետք է ստորագրվեն, միակ խոչընդոտը Արցախի կարգավիճակն է, եթե ռուսական կողմը ստիպել է Բաքվին ստորագրել այս երկու փաստաթղթերը՝ առանց Արցախի հետ կարգավիճակ ճշտելու, ուրեմն մոտակա օրերին մենք կտեսնենք այդ եռակողմ հանդիպումը»,-ասաց նա և հավելեց.

«Եթե լիներ միայն Փաշինյանի կամքը, նա հստակ կհամաձայնվեր ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, մեր բախտից այս պահին Ռուսաստանին դա ձեռնտու չէ: Իմ կարծիքով՝ բանակցություններ գնում են միայն Բաքվի և Մոսկվայի միջև, իսկ Նիկոլ Փաշինյանը ստորագրելու է այն փաստաթուղթը, որը դնելու են իր առջև Պուտինն ու Ալիևը»:

Զրուցակցի խոսքով՝ Ռուսաստանին երկու փաստաթուղթ է հետաքրքրում. սահմանազատման վերաբերյալ համաձայնագիրը, որպեսզի հայ-ադրբեջանական սահմանին միջադեպերը դադարեն, կարիք չլինի արձագանքելու դրանց, և կոմունիկացիաների ապաշրջափակման վերաբերյալ փաստաթուղթը:

Հայկ Խալաթյանի համոզմամբ՝ սահմանազատումը լինելու է միայն հայկական կողմի հաշվին, որպես պարտված երկիր.

«Բոլոր այն տարածքները, որ զիջվել են և դեռ զիջվելու են Փաշինյանի կողմից, շատ դժվար է լինելու վերադարձնել նույնիսկ տասնամյակների ընթացքում»,-ասաց նա:

Տարածաշրջանում քննարկվում է նոր «3+3» ձևաչափով բանակցություններ սկսելու հարցը:Այս ձևաչափը ավելի վաղ եղել է Թուրքիայի գաղափարը:

Հարցին՝ հաշվի առնելով այս հանգամանքը՝ ի՞նչ կարող է հայկական կողմը շահել այս ֆորմատով բանակցություններից, զրուցակիցն արձանագրեց, որ այդ ձևաչափը Հայաստանի համար լուրջ ռիսկեր կարող է առաջացնել.

«Հայկական կողմի համար որոշ խնդիրներ կարող են լինել, հաշվի առնելով, որ այստեղ ներգրավված 6 երկրներից 2-ը մեզ թշնամի են, իսկ մյուս երկրներն ունեն իրենց շահերն ունեն, որոնք կարող են համընկներ Հայաստանի հետ կարող ենք և չհամընկնել»,-ասաց Հայկ Խալաթյանը:

Հայաստանի բարձրաստիճան պաշտոնյաները, այդ թվում՝ Նիկոլ Փաշինյանը, պնդում են, որ Ղարաբաղյան հակամարտության հարցը պետք է լուծվի բացառապես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում, արդյո՞ք սա նշանակում է, որ հայկական կողմը մերժում է «3+3» ֆորմատը, քաղաքական մեկնաբանը պատասխանեց.

«Հայկական իշխանությունների դեպքում չես կարող ոչնչում վստահ լինել, նրանք կարող են ասել՝ դեմ ենք, վերջին պահին ասեն՝ դեմ չենք: Ես ինչպես հասկանում եմ, հայկական կողմը սպասում է, որ Վրաստանը «չէ» կասի այս ֆորմատի՝ հաշվի առնելով հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ, և այլևս հայկական կողմը ստիպված չի լինի վատամարդ դուրս գալ Ռուսաստանի կամ Իրանի առջև»:

Ռուսաստանն էլ իր հերթին մեկ հայտարարում է, որ թույլ չի տալու ԵԱՀԿ ֆորմատի փոփոխություն, մյուս կողմից էլ հայտարարում է , որ պատրաստ է է «3+3» ֆորմատով բանակցություններին:

Հարցին՝ ի վերջո ո՞րն է Ռուսաստանի դիրքորոշումը, փորձագետը նշեց, որ Ռուսաստանը կփորձի պահպանել բանակցային այն ֆորմատը, որտեղ ինքը գլխավոր դերակատարը կլինի.

«Ռուսաստանը դեմ չէ «3+3» ֆորմատին, քանի որ այս ֆորմատը նրան թույլ կտա դառնալ գլխավոր խաղացողը Ղարաբաղի հարցում: Պահպանելով Մինսկի խումբը՝ նա կարող է երկու կողմերի վրա ճնշում գործադրել: Եթե հանկարծ արևմտյան երկրները չհամաձայնվեն Ռուսաստանի առաջատար դերի հետ, Ռուսաստանն էլ կարող է սպառնալ, որ կարգավորումը կտեղափոխի «3+3» ֆորմատ, իսկ եթե Թուրքիան չհամաձայնվի Ռուսաստանի գերակա դերի հետ, Ռուսաստանը կարող է սպառնալ, որ Ղարաբաղյան հարցի կարգավորումն ամբողջությամբ կտեղափոխի Մինսկի խումբ, որտեղ ընդհանրապես Թուրքիայի կարծիքը չեն հաշվում: Ռուսաստանը փորձելու է այնպես անել, որ ցանկացած ֆորմատում գերակա խաղացողը մնա նա»,-ասաց նա:

Աղբյուր` Փաստինֆո