Փաստ ինֆո

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.  «Համաշխարհային տնտեսությունը սկսել է հաղթահարել անցյալ տարի կորոնավիրուսի համավարակի առաջ բերած տնտեսական ճգնաժամը։ Համաշխարհային բանկի կանխատեսմամբ, այս տարի համաշխարհային տնտեսությունը 5,6 տոկոս աճ է գրանցելու, իսկ զարգացող երկրների տնտեսությունների աճը կկազմի մոտ 6 տոկոս։ Բայց այս ամենը Հայաստանին չի վերաբերում, որքան էլ գործող իշխանությունները փորձում են հանրությանն այնպես ներկայացնել, թե աննախադեպ տեմպերով հաղթահարում ենք ճգնաժամը։ Եթե նայում ենք ցուցանիշներին, ապա այս տարվա յոթ ամսվա արդյունքներով, Հայաստանում գրանցվել է 5,2 տոկոս տնտեսական ակտիվության աճ այն պարագայում, երբ անցյալ տարի նույն ժամանակահատվածում տնտեսական ակտիվությունը նվազել էր 5,7 տոկոսով։

Իսկ ընդհանուր առմամբ, անցյալ տարի մեր տնտեսությունը 7,6 տոկոս անկում գրանցեց, սակայն այս տարվա հուլիսին տեղի ունեցած կառավարության նիստերից մեկի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե այս տարին կփակենք, ամենայն հավանականությամբ, 6 տոկոս տնտեսական աճով։ Նախ՝ մեծ հարցական է, թե տարին կկարողանա՞նք արդյոք գոնե 6 տոկոսով փակել, չհաշված, որ գնաճը անընդհատ նորանոր ռեկորդներ է սահմանում։ Մյուս կողմից էլ՝ սա նշանակում է, որ ՀՀ տնտեսությունը դեռևս չի վերականգնվել, և այս տարվա ավարտին չենք կարողանալու հասնել հետճգնաժամյան, այսինքն՝ 2019 թվականի մակարդակին։ Իսկ հնարավո՞ր էր ավելի արագ վերականգնել տնտեսությունը:

Իհարկե հնարավոր էր, եթե իշխանությունները նպատակաուղղված աշխատանքներ տանեին այս ուղղությամբ, ավելի ճիշտ՝ եթե խելքը գլխին իշխանություն ունենայինք։ Սակայն թե անցած երկու տարվա ընթացքում, թե այս տարի տնտեսության գծով իշխանական պատասխանատուները որևէ լուրջ նախաձեռնողականություն չեն ցուցաբերել, որը հնարավորություն կտար լրացուցիչ արդյունքներ գրանցել։ Այս իշխանությունների հույսը թերևս միայն այն է, որ, ասենք, ԵՄ-ն գումար տա, որպեսզի իրենք կարողանան Հյուսիս-հարավ ճանապարհի նախագծի կառուցումը շարունակել, կամ արտերկրից ինչ-որ մի գործարար հայտնվի ու բենզալցակայանների ցանց հիմնի։ Այսինքն՝ իշխանությունների աչքը միայն դրսից եկած օգնությունների կամ վարկեր բերելու վրա է։

Դրա արդյունքում է, որ մեր պետական պարտքն արդեն հատում է 9 մլրդ դոլարի սահմանագիծը, ինչն էլ իր հերթին ահռելի բեռ է մեր պետությա համար։ Մյուս կողմից, գուցե այսքան ցավոտ չլիներ ամեն ինչ, եթե իրենց կողմից ներգրավված վարկերը երկրի հեռանկարային զարգացմանը ծառայեցնեն, սակայն դա էլ չեն կարողանում (կամ ցանկանում) անել։ Իշխանությունները այսքան ժամանակ միայն տնտեսության մեջ առկա հրդեհը հանգցնելով են զբաղված, այն էլ՝ նույնիսկ դա էն ապաշնորհ կերպով անում, ու հրդեհները շարունակում են խժռել մեր տնտեսությունն ու երկիրն ընդհանրապես։ Մյուս կողմից՝ բավական հետաքրքրական է, որ ժամանակին Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում էր, թե Հայաստանը փողի խնդիր չունի։ Այդ դեպքում ինչո՞ւ Փաշինյանը չի նախաձեռնում խոշորամասշտաբ նախագծեր, որոնք նոր թափ կհաղորդեն տնտեսությանը, և մարդիկ գոնե հույս կունենային, որ Հայաստանում ապագա կա։

Չէ՞ որ տեսանելի է արդեն, թե Ադրբեջանը մի քանի ամսում ինչ մեծ նախագծեր է սկսել իրականացնել Արցախից բռնազավթած տարածքներում։ Բացի բազմաթիվ ճանապարհների կառուցումից, երեք օդանավակայան են կառուցում, ինչի արդյունքում իրենք ստրատեգիական առավելություն կարող են ստանալ։ Իսկ մեզ մոտ, երբ հակառակորդը փակում է Սյունիքով անցնող ստրատեգիական ճանապարհը, իշխանություններն ընդամենը խորհուրդ են տալիս բեռնափոխադրումները կատարել գրունտային ավերակ ճանապարհով։ Այնինչ, պարտությունից հետո Հայաստանի համար այլընտրանքային ճանապարհների կառուցումը պետք է լիներ առաջնահերթ։ Անհասկանալի է, թե այս ամիսների ընթացքում ընդհանրապես ինչո՞վ են զբաղված եղել իշխանությունները։

Չէ, իհարկե, մենք գիտենք՝ ինչով են զբաղված եղել, սակայն բանն այն է, որ այդ «ինչովը» որևէ կապ չունի Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերի, հետաքրքրությունների ու ապագայի հետ: Այսուամենայնիվ, իշխող ուժի ներկայացուցիչներն իրենց թույլ են տալիս բարձրագոչ հայտարարություններ անել, որոնք հաճախ նույնիսկ որևէ տրամաբանության չեն ենթարկվում։ Օրինակ՝ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը Հայաստանը համեմատում է Գերմանիայի ու Ճապոնիայի հետ, թե այդ երկրները երկրորդ պատերազմից հետո հայտնվել էին ոչնչացման եզրին, բայց հետո կարողացան տնտեսական վերելք արձանագրել:

Հայաստանի դեպքում այս համեմատությունն ամբողջապես անտեղին է, հատկապես քանի դեռ Նիկոլ Փաշինյանն ու իր «քայլողներն» են իշխանության ղեկին։ Նրանց չի հաջողվում անգամ խաղողի մթերման հասարակ հարցը լուծել, ոռոգման ջրի հարցը լուծել, էլ չենք խոսում մեր ռազմագերիների, սահմանների անվտանգության ու այլ խոշոր խնդիրների մասին: Իսկ ժամանակը շարունակում է աշխատել ի վնաս Հայաստանի»։

Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Փաստ» թերթի՝ 09․09.21թ համարում։

Աղբյուր` Փաստինֆո