ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Խնդիրը ոչ թե հանրային միջոցառումն է, ոչ թե ուրախանալ-չուրախանալը, այլ դրանց ուղերձները, մատուցումը. Վրթանեսյան 06/05/2021 16:13 | Մեկնաբանություն
Երեկվա գինու փառատոնի շուրջ սկանդալի մասին ոչ էմոցիոնալ գրառում մը: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանը:
«Պատերազմից ի վեր լսում եմ այսպիսի հարց-փաստարկ. հիմա ի՞նչ, ծնունդ չանենք, Նոր տարի չնշենք, կինո չգնանք, երաժշտություն չլսե՞նք, ինչ է թե պատերազմում պարտվել ենք։ Հո անվերջ չե՞նք սգալու։
Այդ հարցերը ես էլ եմ ինքս ինձ տվել, ինձ բավարարող որոշ պատասխաններ գտել եմ։ Մի քիչ երկար է գրառումս, բայց, հարգելի ընթերցող, խնդրում եմ մինչև վերջ կարդալ, գուցե այդ պատասխանները քեզ էլ հետաքրքրեն։
* * *
Նույնիսկ առաջնագծում, կռվի նույնիսկ ամենածանր ու թեժ պահերին, երբ ընդամենը ժամեր առաջ ընկերներիդ մարմիններն են դուրս բերել կրակի տակից, մարդիկ և
կատակում են, և ծիծաղում, և երգում, և ծնունդ նշում, խմում, ուռում և այլն։
Պատերազմից կարճատև արձակուրդի եկածներն էլ են գնում սրճարաններ ու կինո, երեխու ծնունդ նշում, սիրածներին տեսնում և այլն, և այլն։
Գուցե պատերազմական իրականությունից շատ հեռու գտնվող մարդկանց գրածս վրդովեցնի, բայց պնդում եմ, որ դա լրիվ նորմալ ու մարդկային է, հակառակը կլիներ աննորմալ։
Սա հոգեբանական պաշտպանություն է, պատերազմի աննորմալության հողմապտույտի մեջ՝ ամենօրյա մարդկային «նորմալությունը» պահելու հոգեբանական մեխանիզմ։ Առանց որի մարդիկ ուղղակի գժվելու են։
Ընդհանրապես անհատական, ընտանեկան կամ «շրջապատի» մակարդակով ինչ-որ բան նշել-չնշելը, խորոված անել-չանելը, սրճարան կամ կինո գնալ-չգնալը՝ ամեն անհատի, ընտանիքի, խմբի որոշելիքն է։ Պարզ է, որ եթե հարևանիդ կամ բարեկամիդ զավակը մարտի դաշտում զոհվել է կամ անհետ կորած է, ապա այդ պայմաններում բարձր երաժշտությունը քոքելով քեֆ անելը, ուրախությունդ ի ցույց դնելը, մեղմ ասած, մարդկային չէ։
* * *
Հանրային և պետական մակարդակներոով ամեն ինչ ավելի բարդ է։
Օրինակ՝ երկրորդ աշխարհամարտի ամենածանր պահերին էլ Խորհրդային Միությունում համերգներ էին կազմակերպում, ֆիլմեր (նույնիսկ կատակերգություններ) նկարահանում և ցուցադրում կինոթատրոններում, երեխաների համար տոնական ներկայացումներ... Նույն այդ ֆիլմերը զորքերում էլ էին ցուցադրում, երաժիշտներն ու դերասանները ելույթներ էին ունենում զորքի համար։
Դա արվում էր բնակչությանը ցույց տալու, որ չնայած բոլոր արհավիրքներին՝ պետությունն ամուր է, որ ժողովրդի դուխը տեղն է և չնայած ահավոր ծանր վիճակի՝ միևնույն է կյանքը շարունակվում է։
Դա արվում էր, որ մարդիկ չնայած համընդհանուր մոբիլիզացիայից բխող ուժերի գերլարմանը, նորմալության զգացումը լրիվ չկորցնեին։
* * *
Այստեղ շատ կարևոր է, որ ցանկացած հանրային կամ թեկուզ հանրությանը տեսանելի ցանկացած միջոցառում հաշվի առնի հանրային տրամադրությունները, երկրում իրավիճակը, հայրենակիցների զգացմունքները։ Շատ նուրբ է տարբերությունը դուխ բարձրացնելու, միավորելու և անհարգալից վերաբերմունքի միջև։
Օրինակ՝ ո՞վ կմեղադրեր Ծառուկյանին պատերազմից հետո իր երեխու հարսանիքն անելու համար, եթե այն անցկացնեին զուսպ, համեստ, առանց հանրության աչքը ծակելու ծախսված միլիոններով ու հրառավառություններով։ Ասենք՝ նույն Ծառուկյանի պատիվը պատկերացնո՞ւմ եք ինչքան կբարձրանար մարդկանց աչքերում, եթե այդ գումարով նաև օգներ ամուսնանալ պատերազմի մի քանի հերոսների։ Էլի հարսանիք, էլի հանրային միջոցառում, բայց լրիվ այլ ուղերձով։
Այսինքն խնդիրը ոչ թե հանրային միջոցառումն է, ոչ թե ուրախանալ-չուրախանալը, այլ դրանց ուղերձները, մատուցումը։
Ընդհանրապես, մեր այսօրվա վիճակում ահավոր կարևոր է, որպեսզի հանրային ցանկացած ակցիա լինի ուղղված համերաշխության վերականգմանը (մինուս Նիկոլ և հանցակիցներ, որոնք պետք է դատվեն)։
Արդյոք երեկվա գինու փառատոնը այդպիսի՞ միջոցառում է։ Չեմ կարծում, որ այսօրվա Հայաստանում զուտ տաշ-տուշ-ուտուշ-խմուշ-կայֆավատ ձևաչափով միջոցառումը որևէ կերպ միավորում է պառակտված, քրքրված հանրությանը։
Ավելին՝ չեմ զարմանա, եթե պարզվի, որ հենց նիկոլական ճամբարից է խրախուսվել այդ միջոցառման անցկացումը, նպատակ ունենալով լրացուցիչ լարում և պառակտում մտցնելու հանրության մեջ։
Թեկուզ գինու համտեսի նույն այդ միջոցառումը կարելի էր լրիվ այլ՝ համերաշխության և միավորման ուղերձներով անցկացնել, շեշտելով, օրինակ՝ Արցախի և Վայոց Ձորի խաղողագործներին և գինեգործներին օգնելու թեզը, եկամուտների մի մասն ուղղելով պատերազմի զոհերի ընտանիքներին, վիրավորներին, փախստականներին և այլն, և այլն։
Հազար ու մի ձևով կարելի էր փաթեթավորել և մատուցել այդ միջոցառման գաղափարը, որպեսզի այն չընկալվեր որպես «թքած ձեր պրոբլեմների վրա, թքած պետության կործանման վրա, թքած ձեր ժանտախտի վրա, մենք քեֆ ենք անելու»։
Նույնը՝ երեկոյան ժամը 9-ին, ակնհայտորեն պետական հովանավորությամբ կազմակերպած «մանկական համերգը»։ Դրա փոխարեն կարելի էր ավելի փոքր, ոչ այդքան աղմկոտ և աչք ծակող ցերեկային միջոցառումներ անել ՀՀ մարզերում, Երևանի համայնքներում, համերաշխություն քարոզող ինչ-որ լավ ուղերձով։
Բայց արդյոք կազմակերպիչների նպատակը հանրային համերաշխությո՞ւնն էր...»,- գրել է Վրթանեսյանը:
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/20/2024 08:23 Արամ Սարգսյանի մտերիմին 1 բուլդոզերի համար 700 հազար դոլար են տվել․«Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:18 Արցախի վերնախավը հավաքվել էր․ «Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:13 Փաշինյանի հերթական նվերը՝ Ադրբեջանի․ «Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:10 Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը բխում է նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթից. «Ժողովուրդ»
- 04/20/2024 08:07 Վահագն Հովակիմյանն ու ՄԻՊ-ը կգնան ԱԺ․ «Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:05 Մինչ Տավուշի հողերի հանձնման հարցն էր լուծվում , Փաշինյանը բեմականացում էր վայելում․«Հրապարակ»
- 04/20/2024 07:41 Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողով հանձնված գրությունների մեծ մասը ՀՀԽ անդամների այլ վճարովի աշխատանքի անհամատեղելիության վերաբերյալ են. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
- 02/17/2024 19:12 ԲԴԽ-ի մեսիջը հստակ էր. ցուցումները չկատարող դատավորները կքարկոծվեն հրապարակայնորեն. Նախշքարյան (տեսանյութ)
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
- 04/20/2024 12:22 Վերջ չկա. Հաջորդ «կայարանը» Ազատամուտ և Կայան գյուղերն են, հետո՝ Տիգրանաշենը. Էդգար Էլբակյան
- 04/20/2024 11:49 Մի՜ հավատացեք բանսարկուներին. Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է. ԱԺ փոխխոսնակ
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/20/2024 14:33 Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. կինը տղային իր փոխանցելիս ընկել է հորը. shamshyan.com
- 04/20/2024 13:17 Անհետ կորած տղամարդու դին գտել են Ջրվեժի ձորում՝ նեխած ու հոշոտված. shamshyan.com
- 04/20/2024 11:03 Էրեբունիում 8-րդ դասարանցին պնևմատիկ ատրճանակից կրակել է 9-դ դասարանի երկու երեխաների վրա. shamshyan.com
- 04/20/2024 10:55 Երեկվա քամին ծառեր է շրջել, տանիքներ պոկել
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
- 04/19/2024 22:52 Ծնողները դստեր ննջասենյակում հայտնաբերել են մանկապիղծի թաքնված տեսախցիկը
- 04/18/2024 23:54 Սուրճի ևս մեկ օգտակար հատկություն է հայտնաբերվել
- 04/18/2024 23:38 Կինը բժշկի այցի շնորհիվ բացահայտել է ամուսնու դավաճանությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ