Փաստ ինֆո

«Գագիկ Սողոմոնյան» ֆեյքի գործով Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի նախագահ Արթուր Մկրտչյանի կողմից արդարադատությանն առերևույթ խոչընդոտելու փաստի առթիվ քրեական գործի հարուցումը մերժելու որոշումն ակնհայտ ապօրինի է։ Նյութերի նախապատրաստման արդյունքում չէր կարող նման որոշում կայացվեր։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց փաստաբան Բենիկ Գալստյանը։

Հիշեցնենք, որ փետրվարի 20-ին Վահագն Վարագյանը ֆեյսբուքյան իր էջում հայտնել էր, որ տեսել է Երևանի սրճարաններից մեկում Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի նախագահ Արթուր Մկրտչյանին, որը հեռախոսով զրույցի ընթացքում բղավել է՝ «ինչ կապ ունի, թե անչափահաս երեխաներ ունեն և օրենքով նրանց ազատազրկել չի կարելի, ԱԱԾ տնօրենին են հայհոյել, պետք է նստեն, ոնց ուզում ես՝ արա, դրանք պետք է նստեն»։ Ավելի ուշ հայտնի դարձավ, որ դատարանը կալանավորելու թույլտվություն է տվել ֆեյքի գործով անհիմն ձերբակալված Արամ Լեւոնի Սարգսյանին, որն ունի երեք անչափահաս երեխա։ Դատախազությունը Վահագն Վարագյանի գրառման վերաբերյալ հրապարակումները և փաստաբանի ներկայացրած հաղորդումն ուղարկել էր ՀՔԾ՝ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 180-181-րդ հոդվածներով սահմանված կարգով նյութեր նախապատրաստելու, դրա շրջանակներում հայտարարություններում նշված հանգամանքները ստուգելու և ընթացքը լուծելու նպատակով: Շուրջ 21 օր նյութեր նախապատրաստելուց հետո ՀՔԾ-ն որոշում է կայացրել քրեական գործի հարուցումը մերժելու մասին ։ Նշենք, որ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի համաձայն՝ նյութերի նախապատրաստման համար որպես ժամկետ է սահմանված 10 օրը, որը կարող է երկարացվել՝ փորձաքննությունների նշանակման դեպքում։

Փաստաբան Բենիկ Գալստյանի փոխանցմամբ՝ նյութերի նախապատրաստման ժամկետը երկարացվել էր՝ պայմանավորված նշանակված տեսագրությունների փորձաքննությամբ, սակայն քրեական գործի հարուցումը մերժելու մասին որոշումից կարելի է հասկանալ, որ քննիչը բավարարվել է Վահագն Վարագյանից, Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի նախագահ Արթուր Մկրտչյանից և Վահագն Մելիքյանից բացատրություն վերցնելով և տեսագրությունն ուսումնասիրելով։ Փաստաբանը հատկանշական համարեց, որ ըստ սրճարանի ղեկավարության՝ տեսագրող սարքերը խնդիրներ են ունեցել և ամբողջական ծավալով չի պահպանվել տեսագրությունը, ինչի համար էլ նշանակվել է փորձաքննություն և փորձաքննությունից հետո քննիչն ուսումնասիրել է տեսագրությունները և, ըստ քննիչի, Արթուր Մկրտչյանին նմանվող անձ իր տեսադաշտում չի հայտնվել։

Գալստյանի խոսքերով՝ հաշվի առնելով դառը փորձը՝ քննիչից խնդրել է ամբողջ ծավալով նյութերը, որն ինքը ևս անձամբ ուսումնասիրի։ Ինչ վերաբերում է դատավորների բացատրություններին, ապա երկուսն էլ չեն բացառել, որ հեռախոսազրույց են ունեցել՝ փետրվարի 20-ի 21:35-ից մինչև 21.02.2021 թվականի ժամը 02:30-ը, այսինքն՝ այն ժամանակահատվածում, երբ դատավոր Մելիքյանը գտնվել է խորհրդակցական սենյակում։ Փաստաբանի խոսքով՝ դատավորները հայտնել են, որ Արամ Սարգսյանի խափանման միջոցի հարցը չեն քննարկել, մասնավորապես, դատարանի նախագահը նշել է, թե դատավոր Մելիքյանն ընդգրկված է եղել դատավորների հերթապահության ցուցակում և դատարանի բնականոն գործունեությունն ապահովելու, հերթապահության հետ կապված կազմակերպչական բնույթի հարցերը կարգավորելու նպատակով տարբեր ժամերի հեռախոսազրույցներ է ունեցել դատարանի Ավան նստավայրի հերթապահ դատավորների, այդ թվում՝ դատավոր Վահագն Մելիքյանի հետ, սակայն վերջինիս հետ որևէ քննարկում չի ունեցել Սարգսյանի կալանավորման մասով, իսկ դատավոր Մելիքյանն իր բացատրությամբ նշել է, որ զրուցել են աշխատանքի ճիշտ կազմակերպման հարցերի հետ կապված։

«Կազմակերպչական հարցերով մարդիկ զրուցել են։ Վահագն Մելիքյանը երևի դատավորի աշխատանքային փորձ ունի։ Անհասկանալի է»,- նշեց նա՝ հավելելով, որ հեռախոսազրույցը հաստատել են, որովհետեւ, իր ունեցած տեղեկություններով, խոսել են բաց կապով, այսինքն՝ բազայում իրենց հեռախոսային կապը կերևա նույնիսկ յոթ տարի անց։ Ավելին՝ դատարանի նախագահը նաև չի բացառել, որ ինքը եղել է «Տրիումֆ» սրճարանում։

«Քննիչը տարել է ապացույցների անբավարարություն իրավական ինստիտուտի տակ, որ չի կարող բավարար ապացույց ձեռք բերել, որ անձին ենթարկեն քրեական հետապնդման, բայց նյութերի նախապատրաստության ընթացքում դա աբսուրդ է։ Ապացույցների անբավարարությամբ վարույթն իրականացնող մարմինը կարող է քրեական հետապնդում չիրականացնել մի դեպքում, երբ իր մոտ սպառվել են բոլոր քրեադատավարական գործիքակազմերը, որոնցով ինքը կարող է ձեռք բերի ապացույցների ամբողջություն՝ անձին մեղադրելու համար »,- նշեց Բենիկ Գալստյանը՝ ընդգծելով, որ նյութերի նախապատրաստման ընթացքում անգամ մեծ ցանկության դեպքում քննիչը չէր կարող հասնել դրան, առնվազն պետք է առերես հարցաքննություն իրականացվել, որը կարող էր իրականացվել հարուցված քրեական գործի շրջանակներում։ Բացի դա՝ անհրաժեշտ էր վերծանել հեռախոսային զրույցը։

«Ենթադրենք՝ տեխնիկական հարց է, օրինակ, դատավոր Վահագն Մելիքյանը մտել է խորհրդակցական սենյակ, տեսել է, որ լուսամփոփը չի աշխատում, մութ է և զանգել է Երևանի դատարանի նախագահին Արթուր Մկրտչյանին և խնդրել, որ ապահովեն իրեն միջոցներով՝ բնականոն աշխատելու համար, թեև դա ևս աբսուրդ է, որովհետև այդ հարցով դատարանի նախագահին դժվար թե զանգեր, կա աշխատակազմ, այդ զանգը կարող էր տևել 30 վայրկյան, մեկ րոպե, բայց եթե քննիչը վերծանումները հաներ և տեսներ, որ այդ մարդիկ խոսել են 40 րոպե այն պայմաններում, որ ուշ գիշեր է եղել և որ դատարանը գտնվել է խորհդակցական սենյակում, ինքնին դա չէ՞ր նշանակի, որ ինչ-որ բան այն չէ»,- նշեց փաստաբանը։ Նա նաև մատնանշեց խորհրդակցական սենյակում գտնվելու գաղտնիության սկզբունքը, որը սահմանված է օրենսդրությամբ և մի շարք իրավական ակտերով, ինչի իմաստը նրանում է, որ խորհրդակցական սենյակ մտնելուց հետո դատավորը «կտրվում» է ամբողջ աշխարհից , կայացնում որոշումը։

«Նորմա՞լ է, որ ես՝ որպես դատավոր մտնեմ խորհրդակցական սենյակ և զանգեմ խոսեմ հեռախոսով մարդկանց հետ՝ տեխնիկական կամ ոչ տեխնիկական հարցերով։ Նորմալ չէ։ Քննիչն ուներ բավարար հիմք և առիթ՝ քրեական գործ հարուցելու և նախաքննություն կատարելու համար։ Այդ պայմաններում նյութերը նախապատրաստվել են խիստ թերի և բնականաբար պետք է վերացնել որոշումը, հարուցել քրեական գործ»,- նշեց նա։

Բացի դա, փաստաբանը մարտի 4-ի միջնորդություն է ներկայացրել ՀՔԾ պետի տեղակալին՝ մի շարք գործողություններ իրականացնելու վերաբերյալ, մասնավորապես, խնդրել է պարզել այդ մարդկանց հեռախոսահամարները, ուսումնասիրել բջջային հեռախոսահամարները և հեռախոսները՝ պարզելու ոչ միայն Արթուր Մկրտչյանի և Վահագն Մելիքյանի կապը, այլև՝ նրանց կապն ԱԱԾ աշխատակիցների հետ։ Փաստաբանը վարույթն իրականացնող մարմնից խնդրել է նաև պարզել «Տրիումֆ» սրճարանում նշված ժամանակահատվածում գտնվող անձանց տվյալները և վերջիններիս ևս հարցաքննել, ինչպես նաեւ հարցաքննել Վահագն Վարագյանի հետ այդ պահին սրճարանում գտնվող երկու անձանց, որոնք լսել են Արթուր Մկրտչյանի խոսակցությունը, սակայն այդ մասով ևս ոչինչ չի կատարվել։ Փաստաբանի փոխանցմամբ՝ օրեր առաջ քննիչից գրություն է ստացվել առ այն, որ իր միջնորդությունը չի քննարկվել որպես միջնորդություն, որովհետև նյութերի նախապատրաստման ընթացքում նման հասկացություն չկա, ինչը փաստաբանի համար զարմանալի էր, քանի որ գոյություն ունի անալոգիայի կիրառում և նախկինում ինքը նյութերի նախապատրաստման փուլում միջնորդություններ ներկայացրել է, որոնք բավարարվել են։ Այս դեպքում միջնորդությունը կցվել է նյութերին։

«Իմ միջնորդությունն ինչ- որ բարձր իրավաբանություն չէր։ Վստահ եմ, որ քննիչը, լինելով պրոֆեսիոնալ քննիչ, շատ լավ պատկերացնում էր իր ապացուցման շրջանակը և գործողությունների հերթականությունը, հաջորդականությունը, ինչը չի արվել»,- նշեց Գալստյանը։
Ինչ վերաբերում է որոշումը բողոքարկելուն, Գալստյանը նշեց, որ լիահույս է, որ հսկողություն իրականացնող դատախազը որոշման օրինականությունը ստուգելու համար նախատեսված յոթնօրյա ժամկետում կվերացնի քրեական գործ հարուցելը մերժելու մասին որոշումը՝ անկախ փաստաբանի կողմից՝ բողոք ներկայացնելու հանգամանքից։ Փաստաբանը հայտնեց, որ քրեական գործ հարուցելը մերժելու որոշման դեմ բողոք կներկայացնի դատախազին, իսկ բողոքի մերժման դեպքում կբողոքարկի դատական կարգով։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո