Փաստ ինֆո

«Այն կենտրոնը, որն անում էր ամեն ինչ՝ պատերազմի ընթացքում գերեվարվածներին հայրենիք վերադարձնելու համար, տեսավ, որ իր կատարած ահռելի աշխատանքն ուղղակիորեն և լկտիաբար սեփականաշնորհվում է ապաշնորհ Փաշինյանի և իր վարչախմբի կողմից, ծառայեցվում ամենաէժան PR նպատակներով», - «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը՝ նշելով, որ խոսքը վերաբերում է Արցախում տեղակայված ռուս խաղաղապահ ուժերին. պաշտոնական Մոսկվան տեսավ ու արեց իր հետևությունները ու պարզապես դադարեց զբաղվել այդ աշխատանքներով։

«Նիկոլ Փաշինյանը շատ լավ գիտի, թե քաղաքականապես ինչպիսի դատարկ մասսայի հետ գործ ունի ինքն այստեղ՝ Հայաստանում, ի դեմս իրեն դեռևս երկրպագող մի տգետ զանգվածի, և իրեն հատուկ խիստ էժանագին ոճով, արեց ամեն ինչ՝ ցույց տալու համար, թե ինքը հերոս է և հայրենիք է վերադարձնում գերեվարված մի քանի զինվորականների ու քաղաքացիական անձանց: Այս ամենի հետևանքը եղավ այն, որ գերեվարվածների հետվերադարձի երկրորդ, երրորդ հոսքեր մենք այլևս չտեսանք, որովհետև միակ ուժը, որ ունակ էր և կարող էր կատարել այդ աշխատանքը, հասկացավ, որ ապաշնորհ Փաշինյանն այդ կարևորագույն հարցն օգտագործում է սեփական թշվառ իշխանության օրերը ևս մի քանի օրով երակարաձգելու և գոյություն չունեցող ռեյտինգը մի քիչ բարձրացնելու համար միայն: Իրականում, նա բոլորովին մտահոգ չէ ո´չ գերիների հետվերադարձի, ո´չ Բաքվում մնացածների և ո´չ էլ նրանց ծնողների ու հարազատների հոգսերով և ճակատագրով»,- ասում է Գագիկ Համբարյանը:

Քաղաքագետը նկատում է՝ Նիկոլ Փաշինյանը գերիների հետվերադարձի հետ կապված խիստ զգայուն հարցն օգտագործել է նաև ընդդիմության դեմ, փորձելով համոզել գերեվարվածների հարազատներին և ընտանիքի անդամներին, թե, իբր, ընդդիմության կազմակերպած բողոքի ակցիաների պատճառով է, որ ինքը չի կարողանում լուծել գերի ընկածների և անհետ կորածների հարցը. «Նորից եմ կրկնում՝ Նիկոլ Փաշինյանն այդ հարցի լուծման գործում, ի սկզբանե, զրո ազդեցություն է ունեցել և ունի: Հետևաբար, պարզ է ու ակնհայտ, որ այս մարդը, լինելով բացառիկ անսրբություն արարած, գերիների հետվերադարձի հարցը վաճառում է նրանց տառապող ծնողների և հարազատների վրա, որպես շանտաժ՝ իր քաղաքական հաշվարկների համար: Հետաքրքիր է, սակայն այն, որ Փաշինյանը որևէ կերպ չի մեկնաբանում, թե ընդդիմության կողմից իրեն ներկայացված հրաժարականի պահանջն ի՞նչ կապ ունի գերիների հետվերադարձի հետ, մանավանդ, որ նա, ինչպես արդեն ասացի, որևէ աղերս կամ լիազորություն չունի՝ հայրենիք վերադարձնել մեր գերեվարված հայրենակիցներին, որովհետև Ալիևը նրան ուղղակի արմարհում և ծաղրում է միայն»:

Գագիկ Համբարյանը մեծ մտավախություն ունի՝ Ալիևը տեսնելով, որ հայաստանյան հասարակության մի զանգված, ուղղակիորեն արհամարհելով պետական շահն ու առաջնորդվելով միայն նեղ անձնական շահերի սպասարկմամբ մանիպուլացնում է գերիների խնդիրը, կարող է այդ հարցը չափազանց թանկ գնով վաճառել Նիկոլ Փաշինյանի վրա. «Պատահական չէ, որ մոսկովյան այսօրվա հանդիպումից մի քանի օր առաջ, Ադրբեջանի բռնապետը հայտարարեց, որ նոյեմբերի 9-ից հետո ադրբեջանական կողմում հայտնված հայերը ոչ թե ռազմագերիներ են, այլ ահաբեկիչներ: Այլ կերպ ասած, Ալիևն, իր այս քայլով կենացներն է թանկացնում և հիմա էլ փորձում է, այսպես կոչված «ահաբեկիչներին», որոնց թիվը գերազանցում է վեց տասնյակը, շատ թանկ գնով վաճառել Երևանին: Չեմ բացառում, որ պետական մտածելակերպից բացառապես զուրկ ժեխապետ Նիկոլ Փաշինյանն, ի վնաս Հայաստանի Հանրապետության, գնա ամեն տեսակի զիջումների, որպեսզի մի քանի գերիների հետ վերադարձն, իրեն երկրպագող փթիրին ներկայացնի որպես շատ մեծ ձեռքբերում, բացառապես արհամարհած ունենալով, թե դրա դիմաց պաշտոնապես ի՞նչ գին կվճարի մեր երկիրը: Այսպես շարունակվելու պարագայում, այս ողբերգությունը կարող է նաև դոմինոյի կործանարար էֆեկտ ստանալ: Այսինքն, վերադարձնելով մի քանի գերիներ և դրա դիմաց ստանալով Հայաստանի Հանրապետության տարածքից իր պահանջած հողերը, չի բացառվում, որ ադրբեջանական կողմը կգնա նոր գերիների առևանգման ծրագրով, այս անգամ՝ պահանջելով, ասենք տարածքներ՝ Տավուշի, Գեղարքունիքի, Արարատի մարզից, էլ չեմ ասում՝ Սյունիքի մարզի կորստի մասին»:

Քաղաքագետը բոլորովին չի բացառում՝ գերիների դիմաց հողերի հանձնման բանաձևը փաշինյանական լավ մտածված դավադիր ծրագրի մի մասն է եղել՝ կազմակերպված դեռևս պատերազմի օրերին. «Այս մասին ես ահազանգել եմ դեռևս հունվարի 4-ին, առ այն, որ Նիկոլ Փաշինյանի և Ալիևի միջև եղել է հանցավոր համաձայնություն, իրականացնել՝ գերիներ տարածքների դիմաց ծրագիրը, այլ կերպ ասած՝ շատ գերիների վերադարձ, շատ տարածքների հանձնում: Հետևաբար, չեմ բացառում նաև, որ այսքան մեծ թվով գերեվարվածների փաստը կարող է պայմանավորված լինել նախապես պլանավորված այդ հանցավոր գործարքի և դավադիր ծրագրի շրջանակներում: Բոլորովին չեմ բացառում նաև, որ նույն Որոտանի և Շուռնուխի հանձնումը, որ իրականում հակապետական հանցագործություն է, հենց այս կեղտոտ ծրագրի մի մասն է: Առջևում Տավուշի բարենպաստ դիրքերն են, սպասենք դրան», - ասում է քաղաքագետը:

Գագիկ Համբարյանը նկատում է՝ ինչո՞ւ մինչ այս պահը ոչ ոք այդպես էլ չի իմացել, թե ովքե՞ր են եղել վեց տասնյակից ավել մարդկանց՝ գերության մեջ հայտնվելու մեղավորները, ինչո՞ւ հրադադարից երկու ամիս անց, այս հարցը քննարկման չի դրվել, ինչո՞ւ հետաքննություն չի կատարվել և ինչո՞ւ մեղավորները հայտնաբերված և պատժված չեն. «Ո՞վ է եղել ավելի քան 60 մարդու գերության մեջ գցելու մեղավոր: Ինչպե՞ս է պատահում, որ բանսարկու և ստախոս Նիկոլը, ով հրադադարի կնքումից հետո մինչ այսօր փորձում է սրա - նրա վրա բարդել կապիտուլյացիայի ծանր բեռը, մինչ այս պահը չի բարձրացնում հարցը, թե ո՞ւմ մեղավորությամբ են այդ մարդիկ հայտնվել ադրբեջանական գերության մեջ: Սա թույլ է տալիս ինձ ենթադրելու, որ 60-ից ավել գերի ընկածների հանցագործության հետևում կանգնած է հենց ինքը՝ Նիկոլ Փաշինյանը: Նա համառորեն չի ցանկանում բացահայտել այս հանցագործության մեղավորներին, փոխարենը մենք տեսնում ենք՝ գերիների դիմաց հայրենիքի տարածքների մաս- մաս հանձնումը թուրքերին: Ի՞նչ է սա, եթե ոչ հանցավոր համաձայնությամբ՝ հայրենքի հանդեպ իրագործվող պետական դավաճանություն»,- եզրափակում է զրույցը քաղաքագետ, Շիրակի պետական համալսարանի դասախոս Գագիկ Համբարյանը:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո