Փաստ ինֆո

Եթե Ադրբեջանը ճանաչեր իրեն որպես Խորհրդային Ադրբեջանի իրավահաջորդ, չէր կարող հավակնություններ ունենալ ՀՀ տարածքի նկատմամբ։ Վարչապետը, նկատի ունենալով, որ ներկայիս Ադրբեջանը Խորհրդային Միության կազմում գտնվող Ադրբեջանի իրավահաջորդը չէ, հողերը հանձնելու գործընթացն իրականացնում է բացառապես բանավոր պայմանավորվածությունների ներքո, որովհետև Ադրբեջանին հող նվիրելու որևէ լեգիտիմ իրավական գործընթաց լինել չէր կարող և անգամ դրա մասին երևակայել չէր կարելի։ Սպասարկվում է Ադրբեջանի շահերը՝ բանավոր պայմանավորվածությունների հիման վրա։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Վարդան Այվազյանը։

Հիշեցնենք, որ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից կապիտուլյացիոն ակտի ստորագրումից անցել է շուրջ 1.5 ամիս, բայց հայկական կողմը դեռևս շարունակում է Ադրբեջանին հանձնել նույնիսկ այն տարածքները, որոնց մասին նոյեմբերի 9-ի լույս 10-ի գիշերը հրապարակված հայտարարությունում որևէ նշում անգամ չկար։ Ավելին՝ Նիկոլ Փաշինյանը դեկտեմբերի 27-ին Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում հայտարարել է, որ որոշակի սահմանային կետերի ճշգրտումներն իրականացվում են բանավոր ըմբռնման հիման վրա։ «Հայտարարության ստորագրման պահին Զանգելանի և Կուբաթլուի շրջանների 90 և ավելի տոկոսը եղել է Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո, եղել է բանավոր ըմբռնում, որ այդտեղ պետք է որոշակի սահմանային կետերի ճշգրտումներ իրականացնել»,- նշել էր նա։

Սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Վարդան Այվազյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց, որ բանավոր պայմանավորվածությունը որևէ իրավական ուժ ունենալ չի կարող։

«Եթե նման հայտարարություն անող անձը հոգեկան հիվանդ չէ, այսինքն՝ ունի մեղսունակություն, դա դավաճանություն է, իսկ եթե դավաճանություն չէ, ապա հոգեկան հիվանդ անմեղսունակի հայտարարություն է։ Ինչպե՞ս կարելի է բանավոր պայմանավորվածությունների միջոցով որոշել պետական սահմանների խնդիրը։ Պետական սահմանների խնդիրը բարդ իրավական գործընթաց է՝ երկկողմանի հանձնաժողովներով, ազգային անվտանգության, պաշտպանության ներկայացուցիչներով, համապատասխան մասնագետներով, քարտեզագրողներով, միջազգային պայմանագրերով սահմանված կարգով։ Եթե այդ ամենն անտեսում ենք, միանշանակ նման հայտարարության միջոցով պետական սահմանի որոշումը ոչ այլ ինչ է, քան սահմանադրական կարգի տապալում կամ պետական դավաճանություն»,- նշեց Այվազյանը՝ հավելելով. «Ի՞նչ է նշանակում՝ բանավոր պայմանավորվածությամբ մեր երկրի տարածքներից զիջել ինչ-որ այլ երկրի, նման բան լինել չի կարող»։

Այվազյանն ընդգծել է, որ պետության սահմանների, տարածքի հետ կապված խնդիրները պետք է իրականացվեն վավերացման գործընթացով։

Անդրադառնալով բուն փաստաթղթին՝ եռակողմ հայտարարությանը, Այվազյանը նշել, որ, եթե հայտարարությունն առնչվում է ՀՀ պետական սահմաններին, անվտանգությանը, ապա այն պետք է անցնի միջազգային պայմանագրերին բնորոշ ընթացակարգերով, այսինքն՝ պետք է համապատասխանի 1969թ Վիեննայի կոնվենցիային՝ միջազգային պայմանագրերի մասին և պետք է ՍԴ-ի կողմից, անցնելով նախնական սահմանադրական վերահսկողության գործընթաց, վավերացվի ԱԺ-ի կողմից և նոր միայն ունենա իրավական ուժ։ Այսինքն՝ ինչպես Մեղրիի տարածքով ճանապարհ հատկացնելը, այնպես էլ՝ ՀՀ պետական սահմանի հետ կապված մի շարք շոշափվող հարցերը պետք է անցնեին վավերացման գործընթաց։

«Իրավական առումով՝ կարող ենք ասել, որ սա իրավաբանական ուժ չունի, բայց քանզի գիտենք, որ վարչապետի կողմից մեր երկիրը նման կործանման եզրին հասցնելուց հետո, Ռուսաստանի և ռուս խաղաղապահների շնորհիվ հնարավոր եղավ պահպանել Արցախ աշխարհի փշրանքներ, ինչպես նաև՝ որոշակի երաշխավորել ՀՀ անվտանգությունը, ուստի, այդ առումով, քանի որ այդ հայտարարության տակ կա ՌԴ նախագահի ստորագրությունը, ինչ-որ առումով այդ գործընթացն իրականացվել է »,- նշել է սահմանադրագետը՝ հավելելով, որ հեղինակությունը ՌԴ նախագահի ստորագրությունն է, մեր վարչապետի և Ալիևի ստորագրությունն այդ փաստաթղթի տակ գրոշի արժեք չունեն։

Ինչ վերաբերում է սահմանը GPS-ի միջոցով գծելուն, Այվազյանը նշեց, որ այդ ամենը գալիս է անգրագիտության, կամայականության, պետականաքանդության, պետական մտածողություն չունենալու և դավաճանության դիրքերից՝ ընդգծելով, որ նմանատիպ գործողությունները որևէ տրամաբանության, բարոյականության, արժեհամակարգի մեջ չեն տեղավորվում։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո