Փաստ ինֆո

«Ինձ համար դժվար կամ գրեթե անհնար է այս պահին պատասխանել ձեր հարցին՝ ատեղծված իրավիճակում ինչպե՞ս եմ ես տեսնում Արցախի հետագա անվտանգային կարգավորումները: Դա գործնականում անհնար է դառնում այս իշխանությունների առկայության պարագայում, մի իշխանություն, որը պարտվողական և անարժանապատիվ կապիտուլյացիայի ակտ է ստորագրում թշնամու հետ, Արցախից հայկական վերահսկողության տակ մնացած անորոշ տարածության ճակատագիրն, ըստ էության , հանձնելով ռուսական կողմին, որն էլ հիմա թշնամու հետ որոշում է՝ ի՞նչը և ինչքա՞նը մնա հայկական կողմին և ի՞նչը տա թշնամուն, - ասում է հայագետ Հայկազուն Ալվրցյանը, «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում վերլուծելով հետպատերազմյան իրավիճակը Արցախում և հավելում, - ակնհայտ է, որ երկրում արդեն տևական ժամանակ անիշխանություն է տիրում, այս վարչապետին ոչ ոք, բացարձակապես ոչ ոք լուրջ չի ընդունում և, եթե տեսնում եք՝ նրա հետ որևէ մեկը լուրջ հարցեր չի քննարկում: Ի՞նչի մասին է սա խոսում՝ այն, որ Արցախում իշխանությունը Ռուսաստանի Դաշնության ձեռքում է և այնտեղ կլինի այնպես, ինչպես կհուշի ռուսական կողմի շահը»։

Իսկ ի՞նչ է հուշում ռուսական կողմի շահը և որտե՞ղ է տեղավորվում այս իրավիճակում հայկական կողմի կամ Արցախի շահը հարցին, հայագետը պատասխանում է՝ ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ ինչպես և որ ուղղությամբ նայես՝ հայկական կողմի ու Ռուսաստանի Դաշնության շահերն այստեղ համընկնում են և պետք է հնարավորինս օգուտ քաղելով դուրս գալ այս իրավիճակից, ինչի համար առաջին հերթին, ըստ վերջինիս, անհրաժեշտ է արագ և անհապաղ իշխանափոխություն, ինչը, Հայկազուն Ալվրցյանն, ի դեպ, չի բացառում.«Հազվադեպ իրավիճակներից է, երբ հայկական շահը համընկել է ռուսական շահի հետ և հայկական կողմը պետք է կարողանա ճիշտ օգտագործել այս իրավիճակը:

Երբ Ռուսաստանը տեսավ, որ սրանք հողերը հանձնելով Արցախն ամբողջությամբ թուրքին նվիրելու հեռահար պլան ունեն, անմիջապես իր ռազմական ուժերը տեղակայեց Մեղրիում: Ըստ պաշտոնական վարկածի, դա ռուսական զորքերի ինչ-որ ստորաբաժանումներ են, բայց իրականում, այն ինչ կա այս պահին Մեղրիում, գրեթե, կարելի է ասել ռուսական ռազմաբազա է: Ինչո՞ւ ռուսական կողմը պատերազմի թեժ օրերին որոշեց գնալ այդ քայլին և Մեղրիում այդօրինակ լուրջ ռազմական անվտանգային գոտի ստեղծել, որովհետև Ռուսաստանի Դաշնությունը շատ լավ էր հասկացել, թե ի՞նչ է իրականում կատարվում տարածաշրջանում: Իսկ կատարվում էր այն, որ անգլոսաքսոնական ծրագրով Հայաստանից փորձում էին պոկել նաև Մեղրին, եթե թույլ տային՝ ամբողջությամբ, որն իր հերթին, պանթուրքիզմի իրականացման ռեալ վտանգ էր դառնալու թե´ Ռուսաստանի Դաշնության, թե´ Իրանի և թե´ Չինաստանի համար, էլ չեմ խոսում Հայաստանի և Արցախի մասին, որոնց ֆիզիկական գոյությանն էր սպառնում այդ պլանը, եթե այն իրականություն դառնար, ինչը, փաստորեն և փաստացի, կանխվեց ռուսաստանյան կողմի միջամտության արդյունքում»:

Կհարձակվի արդյո՞ք Թուրքիան Հայաստանի Հանրապետության միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների վրա, հաշվի առնելով Նախիջևանի սահմանին, ըստ որոշ աղբյուրների, տեղակայված 50.000-ին հասնող կանոնավոր զորքի առկայությունն, ինչպես նաև՝ պանթուրքիզմի ծրագրի իրականցման բաղձալի հեռանկարը, ինչի համար, օբյեկտիվ վերլուծությամբ, պահն ամենահարմարն է ՝ Մեղրին ունենալու համար, հայագետ Հայկազուն Ալվրցյանը բացառում է.«Հիմա Թուրքիան նման քայլի չի գնա: Ինչպես արդեն ասացի, պատահական չէ, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը Մեղրիում գրեթե նոր ռազմաբազա է տեղադրել: Մնում է, որ նոր իշխանություն կազմած հայկական կողմը կարողանա գրագետ և ճիշտ համադրել իր շահերը տարածաշրջանի գլխավոր խաղացողներ և դաշնակից Ռուսաստանի Դաշնության և Իրանի հետ, ինչը, վստահ եմ, մեզ բացարձակ հնարավորություն կտա հետ բերել տարածքային կորուստները և նույնիսկ բարենպաստ դիրքեր գրավել Արցախի և Հայաստանի անվտանգության և տարածքային ամբողջականության տեսանկյունից:

Ո´չ Ռուսատանին և ո´չ էլ Իրանին բացարձակ ձեռնտու չէ այն, ինչ կա այսօր տարածաշրջանում, այնպես որ, սա ռեալ իրականություն է՝ հետ բերել խայտառակ համաձայնագրի արդյունքում կորցրածը, սակայն այս իշխանության հետ ո´չ Ռուսաստանի Դաշնությունը, ո´չ Իրանը որևէ լուրջ աշխարհաքաղաքական գործարքի մեջ չեն մտնի, քաջ գիտակցելով, թե ինչ ուժերին են ծառայում սրանք: Հետևաբար, ինչպես արդեն ասացի, վերադառնալով մեր զրույցի ամենասկզբին՝ ինչ – որ բան փոխելու և այս գահավիժած և անարժանապատիվ անդունդից դուրս գալու համար, պետք է նախ և առաջ հասնել օրվա իշխանությունների իսպառ մաքրմանն ու հեռացմանը, ինչը, կարծում եմ, շուտով իրականություն կդառնա»:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո