Փաստ ինֆո

Երեխաների պաշտպանության ցանցը խստորեն դատապարտում է Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից քաղաքացիական անձանց, այդ թվում՝ երեխաների դեմ ուղղված թիրախավորված հարձակումները։

Տարածված հայտարարության մեջ ասվում է.

2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանը սկսեց չտարբերակված ավիահարվածներ հասցնել և հրետակոծել Արցախի Հանրապետությունը (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը) սահմանագծի ողջ երկայնքով: Ադրբեջանը հետևողականորեն և կոպտորեն խախտում է միջազգային սովորույթային մարդասիրական իրավունքները՝ թիրախավորելով խաղաղ բնակիչներին, բնակավայրեր, քաղաքացիական ենթակառուցվածքներ, հասարակական և արդյունաբերական օբյեկտներ, եկեղեցիներ, մշակութային կենտրոններ և հիվանդանոցներ, որտեղ բուժվում են քաղաքացիական անձինք:

Համաձայն Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպանի՝ 2020 թ․ սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին Ադրբեջանի կողմից Արցախի խաղաղ բնակչության հանդեպ կատարված վայրագությունների վերաբերյալ երկրորդ միջանկյալ հաշվետվության՝ Ադրբեջանի ռազմական գործողությունների և քաղաքացիական օբյեկտների նկատմամբ նպատակային և համակարգված հարվածների հետևանքով տասնյակ հազարավոր մարդիկ լքել են իրենց տները՝ ապաստանելով երկրի այլ բնակավայրերի կամ Հայաստանի Հանրապետության ավելի անվտանգ վայրերում: Այդ պատճառով երեխաները, կանայք, տարեցները, հաշմանդամություն ունեցող անձինք և խոցելի այլ խմբեր ապրում են ոչ միայն անվտանգության մշտական սպառնալիքներով և հոգեբանական տեռորով, այլև զրկված են այնպիսի հիմնական իրավունքներից և պայմաններից, ինչպիսիք են սնունդը, առողջապահությունը, կրթությունը և այլն:

Մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումը սրվում է՝ COVID-19 համավարակի իրավիճակով պայմանավորված: Հոկտեմբեր ամսվա ընթացքում վիրուսի տարածումը կտրուկ աճել է ինչպես Հայաստանի Հանրապետությունում, այնպես էլ Լեռնային Ղարաբաղում: Զանգվածային հարձակումների արդյունքում վիրավորված անձանց և COVID-19 ունեցող քաղաքացիական բնակչության օրեցօր աճով գերբեռնված առողջապահական համակարգը բախվում է ոչ միայն ֆիզիկական և մտավոր առողջության առավելագույն հասանելի ստանդարտից օգտվելու իրենց հիմնարար իրավունքի իրացման անհնարինությանը, այլև նույնիսկ տարրական առողջապահության ապահովմանը:

Ազդեցություն էլ ավելի կործանարար է բնակչության առավել խոցելի խմբերի համար՝ ներառյալ երեխաների, կանանց, հղիների և ծերերի:

Մարդու իրավունքների համընդհանրության սկզբունքը և Կայուն զարգացման նպատակներում «ոչ մեկին չանտեսելու» գաղափարները պահանջում են, որ մարդու հիմնարար իրավունքները պաշտպանվեն անվերապահորեն բոլորի համար, ամենուր՝ անկախ այն տարածքի իրավական կարգավիճակից, որտեղ մարդիկ ապրում են: Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիան պահանջում է, որ երեխաների իրավունքներն ապահովվեն և պաշտպանվեն յուրաքանչյուր երեխայի համար` առանց որևէ խտրականության, անկախ երեխայի ռասայից, գույնից, սեռից, լեզվից, դավանանքից, քաղաքական կամ այլ տեսակետից, ազգային, էթնիկական կամ սոցիալական ծագման, ունեցվածքից, հաշմանդամությունից, ծագման կամ այլ կարգավիճակից:

ԵԽԽՎ 2204 (2018) բանաձևում պատերազմներից կամ զինված բախումներից տուժած երեխաների մասին խոսելիս ԵԽ Խորհրդարանական վեհաժողովը մասնավորապես նշել է «այսպես կոչված «չլուծված» կամ «սառեցված» հակամարտությունների» եվրոպական տարածքներում ապրող երեխաներին՝ որպես կյանքին սպառնացող բռնության զոհեր կամ այդպիսի բռնության ականատեսներ: Վեհաժողովը կոչ է անում Եվրոպայի խորհրդի անդամ երկրներին «միջամտել… վերջ տալ շարունակական հակամարտություններին՝ հակամարտության կողմերին և նրանց գործընկերներին հիշեցնելով իրենց միջազգային պարտավորությունների մասին ..., այդպիսով խուսափելով խաղաղ բնակչության շրջանում հետագա անմեղ զոհերից, ներառյալ երեխաները»։

Երեխաների պաշտպանության ցանցը խստորեն դատապարտում է Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից քաղաքացիական անձանց, այդ թվում՝ երեխաների դեմ ուղղված թիրախավորված հարձակումները, որոնք հանգեցրել են երեխաների իրավունքների լուրջ խախտումների և միջազգային իրավունքի հիմնարար պահանջների բացարձակ անտեսման:

Միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունները և հատկապես երեխաների իրավունքների պաշտպանությանը նվիրված կազմակերպությունները պետք է շտապ միջոցներ ձեռնարկեն պատշաճ իրավական գնահատական տալու համար ` ադրբեջանական զինված ուժերի չտարբերակված և հաճախ թիրախավորված հարձակումներին քաղաքացիական անձանց և մասնավորապես երեխաների դեմ և ձեռնարկեն բոլոր քայլերը՝ դրանց զարգացումը բացառելու համար՝ անկախ երկրի իրավական կարգավիճակից:

Մենք կոչ ենք անում միջազգային կազմակերպություններին անհապաղ գործի դնել չճանաչված / վիճելի տարածքներում բնակվող մարդկանց և երեխաների հիմնարար իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմները, ինչպես նաև այդ տարածքներում բնակչությանը մարդասիրական օգնություն տրամադրելու միջազգայնորեն ընդունված ընթացակարգերը:

Յուրաքանչյուր երեխա կարևո՛ր է:

Աղբյուր` Փաստինֆո