ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Հայաստանը ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդում պետք է բարձրացնի Ադրբեջանի ու Թուրքիայի դեմ Միջազգային քրեական դատարանում քննության նախաձեռնումը 10/07/2020 17:26 | Ադրբեջանական ռազմական ագրեսիա-2020
Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից քաղաքացիական բնակչությանը թիրախավորելու, պատերազմական կամ մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություններ կատարելու համար որոշակի անձանց քրեական պատասխանատվության ենթարկելու պատշաճ դատական օղակը Միջազգային քրեական դատարանն է: Միջազգային իրավունքի փորձագետ Սիրանուշ Սահակյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց, որ Հայաստանը և Ադրբեջանը չեն վավերացրել Միջազգային քրեական դատարանի ստատուտը, ուստի՝ չեն ճանաչել դատարանի իրավազորությունը: Ստացվում է, որ համապատասխան ատյանը չի կարող գործել Հայաստանին և Ադրբեջանին առնչվող կոնֆլիկտների նկատմամբ, սակայն դատարանում հարցը կարող է քննարկման առարկա դառնալ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի միջոցով։
Փորձագետը պարզաբանեց, որ առկա միջազգային իրավակարգավորման համաձայն՝ անկախ վավերացման հանգամանքից ՄԱԿ-ի ԱԽ -ն կարող է դիմել Միջազգային քրեական դատարանին և, եթե ցանկանում են, որ անպատասխան չմնան պատերազմական հանցագործությունները՝ ադրբեջանական կամ թուրքական հրամանատարական կազմի որոշումները՝ ուղղված խաղաղ բնակչության դեմ, ապա պետք է լուրջ աշխատանք տարվի այդ հարթակում: Սահակյանի խոսքերով՝ եթե ԱԽ-ն ծավալները գնահատելով կարևորի, ապա հարցը կարող է ուղարկվել և քննվել ՄՔԴ-ի կողմից:
Մասնավորապես՝ ընթացակարգի համաձայն, ԱԽ-ում հարցը պետք է քննարկվի եւ լայնամասշտաբ պատերազմական և մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունների վերաբերյալ ապացույցները բավարար համարելու դեպքում որոշի դիմել Միջազգային քրեական դատարանին, որից հետո ՄՔԴ-ն պետք է քննություն իրականացնի, ստուգի փաստերը, բացահայտի ներգրավված անձանց և այլն: Միաժամանակ փորձագետը նկատեց, որ ԱԽ օրակարգում հարցի ներառումն ու քվեարկությունն արդեն ամբողջությամբ քաղաքական հարցեր են, սակայն կարեւորեց հարցը ՄԱԿ-ում շրջանառության մեջ դնելը, իսկ ՄԱԿ-ին կարող է դիմել ինչպես Հայաստանը, այնպես էլ ՄԱԿ անդամ որեւէ այլ երկիր:
Ըստ նրա՝ միջազգային իրավունքը տալիս է այլ հնարավորություններ եւս, օրինակ՝ խտրականության բոլոր ձևերի վերացման կոնվենցիան վավերացված է այս պետությունների կողմից, երկուսն էլ ճանաչել են այդ հարցով ՄԱԿ-ի դատարանի յուրիսդիկցիան և, եթե խոսքը նրանում է, որ այս հարձակումներով նաև հակահայկական խտրականությունն են իրացնում Ադրբեջանը և Թուրքիան, ապա այս հիմքով կարելի է դիմել Խտրականության բոլոր ձևերի կանխարգելման կոմիտեին, որից հետո նաև ՄԱԿ-ի դատարան: Այլ կերպ ասած՝ խտրականության հարցը կարող է ՄԱԿ-ի Միջազգային դատարանի կողմից քննության արժանանալ, սակայն ԼՂ կոնֆլիկտի հանգուցալուծումը չի գտնվում այս դատարանի տիրույթում:
«Եթե մենք կարողանում ենք հիմնավորել, որ այս ագրեսիվ պատերազմի վարումը հակահայկական խտրականության ձևերից մեկն է և պայմանավորված է եղել հայերի նկատմամբ խտրականությամբ՝ վերջիններիս բնաջնջման միտումով, կա հայատյացություն և հակահայկական քաղաքականություն, որը վերածվում է նաև ագրեսիվ պատերազմի, սա հանգեցնում է ՄԱԿ-ի Խտրականության վերաբերյալ կոնվենցիայի խախտմանը և այս խախտումներին առնչվող հարցերը կարող են ներկայացվել ՄԱԿ-ի Արդարադատության միջազգային դատարան»,- նշեց Սահակյանը:
Նրա խոսքերով՝ ՄԱԿ-ն այս փուլում դժվարություններ ունի, որովհետև հզորացող պետությունների ֆոնին և քաղաքական քմահաճույքների պայմաններում մարտահրավերներ ունի, բայց, անկախ այդ հանգամանքից, ունի գործիքակազմ, այդ թվում՝ կոշտ, որոնք պրակտիկորեն տվել են իրական արդյունքներ և արձագանքի նախնական ձևերից են համարվում դատապարտող հայտարարությունները։
Սահակյանը դրական գնահատեց, որ այդ դատապարտող արտահայտությունները հիմնականում արտացոլել են պրոցեսների օբյեկտիվ կողմը՝ արձանագրելով որոշակի խնդիրներ, որոնք վերաբերում են Թուրքիային և Ադրբեջանին: Մասնավորապես քննադատել են ադրբեջանական իշխանության կողմից խաղաղ բնակավայրեր հրետակոծելը։
Նա կարևորեց նաև այն հանգամանքը, որ արձանագրվել է Թուրքիայի ներգրավվածությունը ոչ միայն ռազմական օգնության և անձնակազմի ներգրավվածության միջոցով, այլև՝ վարձկանների: Այս դեպքերի բացահայտմանն օգնել են դաշնակից երկրները, որոնք ունեն վատ հարաբերություններ Թուրքիայի հետ և այս գործոնների ուժով ավելի արդյունավետ հետաքննություններ են իրականացրել, որը բարենպաստ է ի շահ հայության: Սահակյանը նշեց, որ ոչ միշտ է դատապարտող հայտարարություններին հաջորդում կտրուկ քայլեր, որոնք կարող են ենթադրել ոչ միայն սանկցիաներ՝ տնտեսական, մեկուսացում աշխարհից, զենքի, առևտրի վերաբերյալ լուրջ սահմանափակումներ, այլև՝ կոլեկտիվ ինքնապաշտպանություն կամ խաղաղապահ զորքերի օգտագործում: Այս երկրորդ ուղղությամբ փորձագետն անգործություն է նկատում ու կարծում է, որ կտրուկ քայլեր ձեռնարկելու հարցում հապաղում են:
Սահակյանը հույս հայտնեց, որ որոշ ժամանակ անց ավելի առարկայական քայլեր կտեսնենք, իսկ չարվելու դեպքում պետք է արձանագրել, որ այս կառույցներն ինքնաորակազրկում են իրենց՝ որոշակի քաղաքական նպատակահարմարություններից ելնելով և ՀՀ-ն պետք է իր գործընկերությունը վերանայի:
ԻՆչ վերաբերում է Թուրքիայի դեմ միջանկյալ միջոց կիրառելու վերաբերյալ ՀՀ կառավարության դիմումին այն պարագայում, երբ Ադրբեջանը խախտում է ՄԻԵԴ-ի կողմից միջանկյալ միջոցի պահանջները, Սահակյանը նշեց, որ ՄԻԵԴ-ը չի եղել և չի դառնալու հակամարտություններ դադարեցնող օղակ, իրավական տեսանկյունից արձագանքում է, բայց չունի այն քաղաքական գործիքները, որով կարող է փաստացի ազդել և դադարեցնել ռազմական գործողությունները: Բացի դա՝ ներպետական հարթություններում գտնվող հարցերով պետությունները կարողանում են չկատարել հայցի ապահովման միջոցները և, թեև դրանք հանգեցնում են հետագայում որոշակի գործընթացների՝ նախարարների կոմիտեում, դատարանը հավելյալ իրավունքի խախտում է արձանագրում և ձգձգված ձևով կարողանում են որոշակի արդյունքի հասնել, բայց անմիջական արձագանք կոնֆլիկտներին ՄԻԵԴ-ը չի կարող ապահովել, ուստի ապավինել, որ ՄԻԵԴ-ի ներգրավվածությամբ կդադարեցնենք կոնֆլիկտը, իրատեսական չէ, սակայն այլ հարց է, որ պետք էր դիմել ՄԻԵԴ-ին,ստանալ դատարանի կոչը և հետագայում դրա չկատարումն օգտագործել քաղաքական մարմիններում՝ Ադրբեջանի նկատմամբ դատապարտող կոչերի կամ սանկցիաների կիրառման համար։
Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ սեպտեմբերի 27-ի վաղ առավոտյան Ադրբեջանը ռազմական ագրեսիա է ձեռնարկել Արցախի շփման գծի ամբողջ երկայնքով, որին մասնակցում է նաեւ Թուրքիան, վարձկան-ահաբեկիչներ՝ Սմերչ, Պոլոնեզ, թուրքական Կասիրգա եւ այլ զինատեսակներով հրթիռակոծելով խաղաղ բնակավայրերը, այդ թվում մայրաքաղաք Ստեփանակերտը։ ՀՀ ԱԳՆ-ն հայտարարել է, որ Արցախի ժողովուրդը մարտնչում է թուրք-ադրբեջանական դաշինքի դեմ ու ընդգծել՝ Թուրքիան հավաքագրում է օտարազգի ահաբեկիչ զինյալների և տեղափոխում նրանց Ադրբեջան։Հայաստանում եւ Արցախում սեպտեմբերի 27-ին հայտարարվել է ռազմական դրություն և ընդհանուր զորահավաք։
Ռազմական գործողությունների սկսվելուց հետո ՀՀ վերադառնալու ցանկություն էին հայտնել հետախուզման մեջ ՀՀ նախկին գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանը և ԴԱՀԿ նախկին պետ Միհրան Պողոսյանը։ Նրանք միջնորդություն էին ներկայացրել ՀՀ գլխավոր դատախազին՝ իրենց նկատմամբ հայտարարված հետախուզումը վերացնելու մասին։
Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
02/29/2024 15:35 Ադրբեջանցի զինված դիվերսանտը ներխուժել է ՀՀ տարածք ու ձերբակալվելՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 03/28/2024 08:25 ՔՊ-ականներն այլևս առաջվանը չեն․ «Հրապարակ»
- 03/28/2024 08:22 Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուրդն այսքան տարի իրենց հանդուրժում է․«Հրապարակ»
- 03/28/2024 08:17 Ցելոֆանե տոպրակները չհանվեցին, այլ թանկացան. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 190. «Ժողովուրդ»
- 03/28/2024 08:14 Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմալացնելու սևեռումը հասել է Դիլիջան․«Հրապարակ»
- 03/28/2024 08:11 Որքան է Հ1-ը վճարել Հրաչուհի Ութմազյանին ու Համլետ Առաքելյանին՝ «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը մեկնաբանելու համար․ «Հրապարակ»
- 03/28/2024 08:06 Գեներալները չկան, Փաշինյանը որոշել է հանձնել Տավուշի բնակավայրերը․«Հրապարակ»
- 03/28/2024 07:41 Քաոս Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում․ աշխատակիցները հերթով ազատվում են, իսկ իշխանությունը չի գտնում իր «սրտի» ԿԿՀ նախագահին. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
- 02/17/2024 19:12 ԲԴԽ-ի մեսիջը հստակ էր. ցուցումները չկատարող դատավորները կքարկոծվեն հրապարակայնորեն. Նախշքարյան (տեսանյութ)
- 02/13/2024 21:42 Ադրբեջանը խուսափելու է իրական բանակցային գործընթացից. որոշակի հանձնառություններ է ստանձնել՝ Իրանի դեմ կատարելու, որոնք իրականացնելու ցանկություն այս պահին չունի. Ձյունիկ Աղաջանյան
Մեկնաբանություն
- 03/28/2024 18:41 Հայ ժողովրդին վախեցնում է ադրբեջանի պատերազմով, իսկ ինքը վախենում է Արցախի նախագահից․ և ոչ միայն․․․
- 03/26/2024 13:03 Ադրբեջանի հերթական պահանջը. Արթուր Խաչատրյան
- 03/25/2024 18:12 ԱԺԲ-ն ներկայացրել է, թե ինչ պահանջներ են ներկայացվել Նոր Նորքի ոստիկանության բաժնի մոտ
- 03/25/2024 16:19 Մեկնարկում է «Արցախի երիտասարդության որոշիչ ձայնը» ծրագիրը. Մետաքսե Հակոբյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 03/28/2024 21:03 Վիճաբանություն և ծեծկռտուք Երևանում.վիճաբանության մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր
- 03/28/2024 20:29 Թումանյան փողոցում ծառի ճյուղը թեքվել և ընկել է էլեկտրական լարերի վրա, առկա է ընկնելու վտանգ
- 03/28/2024 12:23 Երևանում «Toyota»-ի վարորդը, լինելով ամենաբարձր աստիճանի խմած, դարձել է շղթայական ավտոմեքենաների ջարդի հեղինակ. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց
- 03/27/2024 21:59 Արգածոտնի մարզի գյուղերից մեկում․ 13-ամյա թոռը պապի մարմինը հայտնաբերել է պատշգամբի ճաղավանդակից կախված
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 03/28/2024 18:28 Կինը բռնել է ամուսնուն դավաճանելիս՝ առողջ ապրելակերպի հանդեպ ունեցած սիրո շնորհիվ
- 03/27/2024 23:52 Նույն քաղաքի երեք ուսուցչուհիների ձերբակալել են աշակերտների հետ սեռական հարաբերություններ ունենալու համար
- 03/27/2024 16:30 «Տիտանիկ»-ի հերոսուհու կյանքը փրկած դուռը աճուրդում վաճառվել է 718 հազար դոլարով
- 03/26/2024 23:42 Ուսուցչուհին երկու ամիս շարունակ դպրոցում սեռական հարաբերություն է ունեցել 15-ամյա դեռահասի հետ
Հետաքրքիր է իմանալ
- 03/25/2024 18:55 Գիշերը Լուսնի խավարում է եղել. ինչ ազդեցություն ունի այն մարդու վրա
- 03/25/2024 16:49 Խաբարովսկի երկնքում անհայտ օբյեկտ են նկատել. (տեսանյութ)
- 03/25/2024 13:21 Արեգակնային բռնկումից հետո Երկիրը ծածկվել է հզոր մագնիսական փոթորիկով. սրանից ավելի ուժեղը գրանցվել է շուրջ 20 տարի առաջ
- 03/22/2024 17:29 Իլոն Մասկը ազդարարել է նոր ուղեղային իմպլանտի մասին, որը կույրերին թույլ կտա տեսնել