ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
ՍԴ-ում ճգնաժամ սարքեցին, մինչ այդ ՍԴ ճգնաժամ չի եղել. Վալերիյ Պողոսյան 09/01/2020 20:36 | Հարցազրույց
Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովում հավանություն է տրվել ՀՀ սահմանադրական և ՀՀ վճռաբեկ դատարանները միավորելու և Գերագույն դատարան ստեղծելու հայեցակարգին։ «Փաստինֆո»-ն այս հարցի շուրջ զրուցել է ՍԴ նախկին անդամ Վալերի Պողոսյանի հետ։
-Պարոն Պողոսյան ի՞նչ եք կարծում Սահմանադրական և Վճռաբեկ դատարանների միավորումն արդյունավետ կլինի՞։
-Դատարանակազմությունը չափազանց լուրջ գործ է, և դա պետք է կարողանալ հավուր պատշաճի կազմակերպել։ Այստեղ առաջին հերթին դատարանների անկախության ապահովման խնդիրն է։ Դա հատուկ ուսումնասիրության անհրաժեշտություն ունի, որով ես երբեք չեմ զբաղվել։ Այդպիսի միավորված դեպքեր կան ԱՄՆ-ում և Լատինական Ամերիկայի երկրներում։ Այդ ամերիկյան մոդելն է տարածվել, որտեղ կա նաև Գերագույն դատարան, իսկ ՍԴ որպես կանոն չկա։ Այսօր Եվրոպայի 90 տոկոսն ունի ՍԴ և այդ միավորված ձևը չկա, չի գործում։ Պրակտիկ առումով եվրոպացիները գիտեն ԱՄՆ-ի օրինակը և երբ ստեղծեցին առանձին դատարան, դա պատահական չէր, մտածված և հիմնավորված էր։ Մինչև այսօր դրա դեմ բողոքներ Եվրոպայում չեն լսվել, հետևաբար նախընտրելի տարբերակը ՍԴ-ի առանձին գոյությունն է։ Բացի այդ միավորվելու դեպքում անհարմարություն կա։ Միավորվելու դեպքում ՍԴ-ն դառնում է գործընկեր մյուս դատարանների հետ, բայց ՍԴ շատ որոշումներ ըստ էության վերաբերում են մյուս դատարաններին։ Հազիվ թե դա չխանգարի ՍԴ-ին և ինչ-որ ձևով չկաշկանդի։
-Այսինքն կարծում եք՝ միավորման դեպքում հնարավոր է ավելի շատ կաշկանդվի, քան նախկինու՞մ
-Իհարկե։ Ես որպես 20 տարի եղել եմ ՍԴ անդամ և մեր դատարանների դատավորներին չեմ էլ ճանաչել։ Առանձին մարդկանց գիտեմ, որոնց հետ հանդիպել եմ գիտական սեմինարների ժամանակ, բայց երբեք հարաբերությունների մեջ չենք եղել և չեմ ճանաչել։ Այստեղ ավելի շատ կարևորում եմ ոչ թե այդ խնդիրը, որ այսօր չգիտեմ ինչքանով է ակտուալ ու հրատապ, այլ ինձ համար կարևոր է Սահմանադրության ընդունումը։ Ովքեր են Սահմանադրությունն ընդունելու և ինչպես են ընդունելու, որովհետև Սահմանադրության ընդունումը կամ Սահմանադրության փոփոխությունները քաղաքական գործընթաց է, ոչ թե իրավական։ Սահմանադրությունը փոփոխում են քաղաքական ուժերը, Սահմանադրությունն ընդունում են քաղաքական ուժերը։ Անպայման պետք է նկատի ունենալ, որ ինչքան էլ տվյալ պահին տվյալ իշխող ուժը հնարավորություն ունի անցկացնելու իր ուզած տարբերակը, բայց դա միշտ վտանգավոր է։ Գոնե եվրոպական երկրներում վերջին 200 տարիների ընթացքում միշտ երբ Սահմանադրության մասին խոսել են, հաշվի են առել ոչ միայն իշխող ուժի շահերը, այլև ընդդիմադիր ուժերի շահերը, որովհետև փորձը ցույց է տալիս, որ իշխող ուժը հավերժ չէ։ Անպայման իր տեղը զիջելու է։ Իր համար պետք է այսօր մտածի, թե ինչպիսի պայմաններ է ունենալու վաղը, երբ չլինի իշխող ուժը։ Սա դառնում է քաղաքական միասնության համար հիմք, խարիսխ, որը նպաստում է նաև համաժողովրդական միասնության, ազգային միասնության։ Դրա համար Սահմանադրության ինչպիսին լինելը չափազանց կարևոր է։
- Գերագույն դատարանը որևէ դրական կողմ չի՞ ունենա։ Արդարադատության նախարարը նշել էր, որ Գերագույն դատարանի ստեղծման դրական կողմը կարող է լինել միասնական պրակտիկայի ապահովումը։
- Ինձ թվում է՝ ինքն այդքան էլ ճիշտ չի մեկնաբանում և իր ասածը չի համապատասխանում իրականությանը։ Չեմ ուզում այդ մասին խոսել, որովհետև դրանով չեմ հետաքրքրվել։ Գիտեմ մի բան, որ մենք ՍԴ որոշումներում շատ հաճախ արձանագրել ենք այս կամ այն դատարանների սխալ վճիռները։ Եթե մենք նույն թիմի մեջ լինենք, դա մի քիչ ավել դժվար կլինի անել։ Կուզենայի մի բան հասկանալ, թե անկախություն ասելով նրանք ինչ են հասկանում։ Օրինակ 2005 թվականի Սահմանադրությունը շատ ավելի լավ էր ապահովում դատարանի անկախությունը, քան այս վերջին սահմանադրությունը, որով 12 տարի է դարձել։ Ցանկացած դատական իշխանությունում պետք է լինի դատարանի , դատավորի անփոփոխելիության սկզբունք։ Կարևորը սա է, թե ինչպես ապահովել դատարանների անկախությունը։
- Նաև նշվում է, որ երբ Գերագույն դատարան ստեղծվի, դրա շուրջ հանրային վստահություն կձևավորվի
- Հանրային վստահությունը դրանով չի ստեղծվում, դա երկրորդական հարց է։ Հանրային վստահությունը ստեղծվում է դատարանների աշխատանքի հիման վրա։ Լավ կաշխատեն, կստեղծվի վստահություն, վատ կաշխատի, չի ստեղծվի։
Ասում են՝ ՍԴ-ի նկատմամբ անվստահություն կա։ Չկա այդպիսի բան։ Իմ կարծիքով այդպիսի բան չկա։ Դա մոգոնել են իրենք իրենց համար, իրենց չգիտեմ ինչ հարցերը լուծելու համար։ Ո՞վ որոշեց, որ ՍԴ-ի նկատմամբ անվստահություն կա։ Մեղադրում են, որ համագործակցել է իշխանությունների հետ, իսկ ՍԴ անդամները կատարում են նրանց պատվերները, ովքեր իրենց նշանակել են։ 2008 թվականին երբ ՍԴ-ն որոշում էր կայացնում նախագահական ընտրությունների վերաբերյալ, այդ դատարանի անդամների մեծամասնության նշանակողները եղել են Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ժամանակ։ Մի մասին նշանակել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, մի մասին նշանակել է խորհրդարանը։ Բայց չգիտես ինչու իրենց պատկերացմամբ ՍԴ-ն ի վնաս Լևոն Տեր-Պետրոսյանի որոշում կայացրեց։ Եթե այդպես էր, ինչու այդպիսի որոշում կայացրեց։ Ես անձամբ բազմաթիվ անգամ լսել եմ քաղաքացիներից, որ հարցրել են՝ կարող են չդիմել սովորական դատարաններին և միանգամից ՍԴ դիմեն։ Ինչու, որովհետև այն դատարանին չի վստահում, ՍԴ-ին վստահում է։ Այսինքն դատարանների նկատմամբ վստահությունը տեղափոխել ՍԴ-ի նկատմամբ չի կարելի։
-Բացառու՞մ եք, որ նախկինում ճնշումներ են եղել ՍԴ-ի նկատմամբ
-Չեմ բացառում, կարող է եղել են։ Ընդհանրապես` աշխարհի բոլոր երկրներում դատավորների վրա միշտ ճնշում լինում է։ Խնդիրն այն է` դատարանը ենթարկվու՞մ է, ինչքանո՞վ է կարողանում այդ ճնշումներից ձերբազատվել։ Սրանք տարբեր բաներ են։ Շատ ավելի կարևոր է, որ դու ընտրես այնպիսի անդամներ, որոնք լինեն իսկապես անխոցելի, որպեսզի նրանց վրա ճնշում գործադրելը դժվար լինի և տեղ չհասնի։ Եթե այդ դատավորն ունի ներքին անկախության զգացում, ինքն իրեն հարգում է, նա ճնշման չի ենթարկվի։
-Այս ընթացքում ճնշման ենթարկվե՞լ են, թե՞ ոչ
- Չեմ կարող ասել։
- Իսկ ՍԴ-ի շուրջ ստեղված ճգնաժամը։
- ՍԴ-ում ճգնաժամ սարքեցին։ Մինչ այդ ՍԴ ճգնաժամ չի եղել։ Եղել է Սահմանադրության ճգնաժամ։ Ցավում եմ, որ մեր շատ քաղաքական գործիչներ չեն տարբերակում Սահմանադրության ճգնաժամը սահմանադրական ճգնաժամից։
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/25/2024 08:19 Տարածվել ա, կարդացվել ա՝ բավարար ա, էլի․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:16 Ընդդիմադիրները հիասթափված են․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:13 Ինչ ցանել ես, այն էլ կհնձես. Ծիծեռնակաբերդում տեղի ունեցած միջադեպից հետո թերեւս, արժե թարմացնել ՔՊ-ականների հիշողությունը. «Ժողովուրդ»
- 04/25/2024 08:10 «Քարֆուրի» տերերը հեռանում են Հայաստանից․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:03 Գերիների հարցով կակտիվանան․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 07:53 Դեսպան չնշանակվեց, կուսակցությունն էլ, փաստացի, գոյություն չունի. «Ժողովուրդ»
- 04/25/2024 07:50 Բնակարան, մեքենա․ ի՞նչ հայտարարագիր է ներկայացրել Տավուշի նոր դատախազը. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/25/2024 19:49 Կիրանցում ականազերծման աշխատանքների ընթացքում վիրավորում է ստացել զինծառայող. ՊՆ-ն հաստատում է
- 04/25/2024 19:24 Կիրանցում ականի պայթյունից քաղաքացի է վիրավորվել. Հրատապ
- 04/25/2024 10:19 Ուղևորը վարորդի աչքերին քիմիական նյութ է փչել. վերջինս այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց. shamshyan.com
- 04/24/2024 18:54 Հրդեհ Կամո գյուղում
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
- 04/21/2024 22:49 Կինը հոր օգնությամբ վրեժ է լուծել դավաճան զուգընկերոջից
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ