ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
«Սա երկար ժամանակ և լավ մշակված ծրագիր է, որի միակ նպատակը մեր երկրի կրթական համակարգն անվերադարձ ջարդուփշուր անելն է». Կարինե Նալչաջյան 09/01/2020 20:41 | ԼՐԱՀՈՍ
Ուսումնական տարվան ընդառաջ ԿԳՄՍ-ն ուղեցույց է հրապարակել, որով սահմանվում է դպրոցներում նոր դասապրոցեսի կազմակերպումը։ Այնտեղ, սակայն, կան կետեր, որոնք արթնացրել են հասարակության լայն շերտերի, այդ թվում նաև՝ դպրոցահասակ երեխաների ծնողների, ուսուցչական անձնակազմի, կրթության ոլորտի փորձագետների, հոգեբանների, մի խոսքով՝ ոլորտին առնչվող և ոլորտի պատասխանատու բոլորի զայրույթը։
«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում հոգեբան Կարինե Նալչաջյանն անդրադառնալով առաջին անգամ դպրոց հաճախող աշակերտների համար նախատեսված սահմանափակումներին, դրանք որակում է՝ արհեստածին, վտանգավոր և լավ մշակված ծրագրի արդյունք.«Առանց այն էլ սովորական, նորմալ պայմաններում առաջին դասարան հաճախող երեխաները ստիպված են հաղթահարել հոգեբանորեն ասված՝ առաջին դասարանցիների ճգնաժամը, որովհետև անցումը խաղից՝ պարտականություններին արդեն իսկ լուրջ խնդիր է մանկահասակ երեխայի համար։ Դրա համար տարիներ շարունակ ստեղծվել են հատուկ մոտեցումներ, որպեսզի ուսումնական առաջին տարին հոգեբանորեն հնարավորինս սահուն անցում ունենա, մինչև երեխան սովորի, հարմարվի և այլն։
Հիմա այն իրավիճակը, որ կորոնավիրուսային վարակով պայմանավորված ստեղծվել է դպրոցական նոր ուսումնական տարվա համար կարելի է որակել որպես անբնական։ Առանց այն էլ առաջին դասարանի երեխաներն անցման դժվարություններն ունենալու են, ինչու համար են հավելյալ ստեղծել նաև այս անհասկանալի խառնաշփոթը։ Անգամ երեխայի նորմալ շնչելու իրավունքը աննախադեպ խիստ արգելքի տակ է դրված։ Մի կողմ թողնելով դիմակի կրման հետ կապված մաքուր բժշկական ասպեկտը, որպես հոգեբան կարող եմ արձանագրել հետևյալը՝ մարդու զգայարանները կոմպլեքսային աշխատանքի մեջ են գտնվում։ ԿԳՄՍ-ն առաջարկում է փակել երեխայի քիթն ու բերանը, աշակերտների շարժումները մինիմալի են հասցված, ապա այս իրավիճակը խանգարում է, որպեսզի երեխայի հոգեկան պրոցեսները՝ սկսած մտածողությունից, ընկալումից բնականոն հունով իրենց ֆունկցիան կատարեն։ Նույնիսկ մեծահասակների պարագայում՝ երբ շնչառությունը վատ է, օդը չի բավականացնում, ուզում ենք շարժվել, բայց հնարավորությունները սահմանափակված են, արդեն նյարդային ապրումներ ենք ունենում։ Սա զգայական մեկուսացման վիճակ է, որն անպայման թուլացնում է երեխայի ընկալողականությունը, որն էլ հանգեցնում է մտածողության նվազեցմանը։ Պայծառ ընկալունակությամբ երեխան գնում է դպրոց ու ահա, նրա առաջ այսպիսի արհեստածին արգելքներ են դնում, որտեղ երեխան բացառապես զբաղված է լինելու իր դիսկոնֆորտից ազատվելու ներքին մղումով։ Սա բացառապես բոլոր տեսանկյուններից անթույլատրելի է»։
«Փաստինֆո»-ի դիտարկմանը՝ արդյո՞ք սահմանափակված ընկալունակությամբ երեխան մեխանիկորեն չի դրսևորի ցածր առաջադիմություն հարցին, Հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը պատասխանում է.«Եթե երեխայի զգայական աշխարհը կաշկանդված է, կաշկանդված են նրա շարժումները, իսկ խաղից նոր դուրս եկած երեխայի համար շարժուն վիճակն ուղղակի կենսական անհրաժեշտություն է, ապա սրա արդյունքում, ինչպես արդեն ասացի՝ թուլացած ընկալողականությամբ երեխային որքան էլ ուսուցիչը ջանք ու եռանդ չխնայելով փորձի դասապրոցեսին վերադարձնի, միևնույն է, մեծ իմաստով դրանք անիմաստ ջանքեր են լինելու։ Արդյունքում տուժելու է առաջին հերթին աշակերտի առաջադիմությունը, ինչի հետևանքներն իրենց երկար ժամանակ զգացնել կտան, եթե չասեմ՝ այդպես կարող է շարունակվել միշտ, որովհետև հիմքն արդեն սխալ է դրված»։
Ինչպե՞ս կարող են ձևավորվել աշակերտ – ուսուցիչ հարաբերությունները՝ նմանօրինակ պայմաններում, հատկապես երբ, ըստ նոր կանոնների՝ ռիսկային գոտում գտնվող մեծահասակ ուսուցիչները ստիպված են լինելու դպրոց հաճախել հատուկ արտագահուստով։ Հարցի վերաբերյալ հոգեբանը միանշանակ նկատառում ունի. «Երեխաները, որպես կանոն, հատուկ վերաբերմունք ունեն օրինակ բժիշկների նկատմամբ, հատկապես նրանց արտահագուստը երեխաների մոտ վախի և տագնապի զգացողություններ է առաջացնում։ Նույն խնդիրը հիմա առաջ է գալու դպրոցներում և պատկերացրեք՝ առաջին անգամ դպրոց հաճախող երեխան տագնապներ ունենա իր ուսուցչի նկատմամբ։ Ամբողջովին աղավաղվում է ուսուցչի կերպարը, սա էլ իր հերթին խեղաթյուրելու է նրա առաքելության ընկալումը՝ աշակերտների մոտ։ Սա անդառնալի հետևանքների կարող է հանգեցնել, սա անբնական, անթույլատրելի բան է, հասկանո՞ւմ եք»,- ասում է հոգեբանը։
«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը նկատում է՝ թեև հասարակական լայն շերտերում առկա բուռն քննադատությանն ու ընդդիմությանը, ԿԳՄՍ նախարարությունը, կարծես չի պատրաստվում որևէ փոփոխության ենթարկել իր իսկ կողմից հեղինակած անհասկանալի ու մերժելի կանոնները.«Եթե փորձենք ընդհանրական ներկայացնել այն պատկերը, որ հիմա առկա է կրթական ոլորտում, ապա անհնար կլինի չնկատել հետևյալը՝ կորոնավիրուսային վարակի և կրթական, այսպես կոչված, բարեփոխումների անվան տակ վտանգավոր խառնաշփոթ է ստեղծվել ողջ կրթական համակարգում։ Սրա մեջ են մտնում առարկայական չափորոշիչները, դպրոցներում որոշակի առարկաների բացառումը, անընդունելի դասաժամերի ավելացումը և սրան էլ գումարած արդեն այս նոր կանոնները։ Ես համոզված եմ, որ սա երկար ժամանակ և լավ մշակված ծրագիր է, որի միակ նպատակը մեր երկրի կրթական համակարգն անվերադարձ ջարդուփշուր անելն է։ Ամենաբարձր մակարդակներից հայտարարում են, թե Հայաստանն այսուհետ ժողովրդավարության բաստիոնն է, բայց սրան զուգահեռ մարդուն զրկում են ամենապարզունակ՝ շարժվելու և ազատ շնչելու իրավունքից։ Մարդիկ զայրացած են, բողոքի ալիք են բարձրացրել, հասարակական ամենալայն շերտեր ըմբոստանում են, որին ի պատասխան՝ իրենք՝ ձայն բարբառոյ հանապատի լուռ են։ Հետևաբար, ավելի քան պարզ է դառնում՝ սրանց գործողությունների ուղղությունը կանխորոշված է։ Հայաստանում բարեփոխումների անվան տակ կրթական համակարգն ամբողջովին որակազրկելու, շարքից հանելու մեծ և մտածած ծրագիր է իրականացվում»։
Ի՞նչ է սպասվում դպրոցներին սեպտեմբերի 15-ից հետո, հարցին հոգեբան Կարինե Նալչաջյանը պատասխանում է.«Ես բազմաթիվ ծնողներ գիտեմ, ովքեր ուղղակի ասում են՝այսպիսի պայմաններում երեխաներին դպրոց չեն տանելու։ Մենք հասել ենք մի վտանգավոր եզրագծի, որից այն կողմ հասարակական դիմադրությունն ուղղակի անխուսափելի է։ Թաքնվել կորոնավիրուսի թիկունքի հետևում և ողջ հասարակությանն ուղղակի թյուրիմացության մեջ գցել հնարավոր չէ, հույս չունենաք, տիկնայք և պարոնայք։ Դուք չեք կարող վերցնել ու ոչնչացնել մի ողջ կրթական համակարգ՝ հարվածի տակ դնելով սերունդների ճակատագիրը, զրկելով նրանց որակյալ կրթություն ստանալու իրավունքից։ Մենք դա ձեզ ուղղակի թույլ չենք տա, որովհետև սա մեր երկիրն է, այս ժողովրդի ուսերի վրայով եք դուք բարձրացել իշխանական ձեր աթոռներին, որի բարձրունքից հիմա փորձեր եք անում քանդելու ազգային արժեքները։ Դուք չեք կարող իրականություն դարձնել այն, ինչ ձեզ թելադրում են անդրօվկիանոսյան տերերի կողմից։ Հայաստանը ծնկի չի գալու»։
Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/18/2024 09:30 Այժմ խոսքը Սահմանադրական դատարանինն է. «Փաստ»
- 04/18/2024 08:21 Առողջապահության պետպատվերը չփոխվեց. Փաշինյանը խաբել է. մաս 201. «Ժողովուրդ»
- 04/18/2024 08:17 Սանահինցիները «կանկախանան»․ «Հրապարակ»
- 04/18/2024 08:14 Տավուշցիները որոշել են սպասել իշխանության քայլերին․ «Հրապարակ»
- 04/18/2024 08:11 Խաղաղապահները հեռանում են, բայց ոչ բոլորը․ «Հրապարակ»
- 04/18/2024 08:09 Օսկանյանին սպասելիս․ «Հրապարակ»
- 04/18/2024 07:55 ՊԵԿ-ը հետաձգել է 2023 թվականի հաշվարկ-հայտարարագրերի ներկայացման վերջնաժամկետը. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
- 02/17/2024 19:12 ԲԴԽ-ի մեսիջը հստակ էր. ցուցումները չկատարող դատավորները կքարկոծվեն հրապարակայնորեն. Նախշքարյան (տեսանյութ)
Մեկնաբանություն
- 04/18/2024 16:43 Ֆրանկ Փելոնն ԱՄՆ-ին կոչ է արել ռազմական օգնություն ցուցաբերել Հայաստանին
- 04/18/2024 15:26 Ալիևը ասել է քայլերի հաջորդականությունը՝ սկզբում կպահանջեն ոչ անկլավային տարածքները, հետո անկլավայինը, հետո ճանապարհներ կուզեն դեպի անկլավներ. սա ՀՀ օկուպացիայի ու խեղդելու ծրագիր է.Հայրապետյան
- 04/18/2024 11:52 Վաղը Սամվել Վարդանյանին հրավիրում են հարցաքննության․խոշտանգման գործով սայլը տեղից շարժվում է․ փաստաբան
- 04/18/2024 11:37 Տավուշում դելիմիտացիայի արդյունքում կլինեն լրջագույն խնդիրներ՝ սկսած անվտանգության բացակայությունից
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/18/2024 22:07 Տիգրան Մեծի պողոտայում հրդեհ է բռնկվել
- 04/18/2024 19:39 Կայծակը հարվածել է Երեւան-Դուբայ չվերթն իրականացնող օդանավին (տեսանյութ)
- 04/18/2024 12:59 Մեկ տարեկան երեխան ընկել է ատրակցիոնից
- 04/18/2024 10:31 Կոտայքում ավտոմեքենան շուռ է եկել, իսկ վիրավորներին գտել են դրանից 15-20 մ հեռու. կա զոհ. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/18/2024 23:54 Սուրճի ևս մեկ օգտակար հատկություն է հայտնաբերվել
- 04/18/2024 23:38 Կինը բժշկի այցի շնորհիվ բացահայտել է ամուսնու դավաճանությունը
- 04/18/2024 17:08 Քանյե Ուեսթը կասկածվում է տղամարդու վրա հարձակվելու մեջ
- 04/17/2024 23:53 Թվարկել են 40 տարեկանից հետո մաշկի խնամքի հետ կապված տարածված սխալները
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ