Ժամանակն է մտածել Հայաստան-Լիբանան առևտրատնտեսական կապերը զարգացնելու ուղղությամբ

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

03/04/2021 13:14 Փաշինյանն այսօր ամենաբարձր հակառեյտինգն ունի. Ռոբերտ Քոչարյան 03/04/2021 13:12 Վերաքննիչ քրեական դատարանը քննում էԱրա Սաղաթելյանին կալանավորելու որոշման դեմ բողոքը 03/04/2021 12:59 «Առավոտյան կինս հրավիրվել է Հատուկ քննչական ծառայություն». Ռուբեն Վարդազարյան . 168. am 03/04/2021 12:54 Վայոց Ձորի փոխմարզպետը հրաժարական է տվել ու միացել ԳՇ-ի հայտարարությանը 03/04/2021 12:51 Այն գործերը, որտեղ վեճը հնարավորինս պարզ է, բանավոր քննության անհրաժեշտություն չկա․ Բադասյան 03/04/2021 12:47 Եթե ՔԿ-ն և դատախազությունը ընդունելի են համարել դագաղներ տեղադրելը՝ ՀՀԿ պատգամավորների տների մոտ, ապա Վազգեն Մանուկյանի հայտարարությունը տասնապատիկ ավելի նվազ է. Արամ Վարդևանյան 03/04/2021 12:38 Մեր երկիրը հանգիստ գահավիժում է դեպի տնտեսական, սոցիալական և ֆինանսական անդունդ. Միքայել Մելքումյան 03/04/2021 12:35 Ես չեմ ընկալվում որպես կուսակցական առաջնորդ. Ռոբերտ Քոչարյան 03/04/2021 12:26 Սովորական քաղաքական հետապնդում է.կայծակնային արագությամբ կանչեցին Քննչական կոմիտե.Վազգեն Մանուկյան 03/04/2021 12:23 Շուռնուխում ճանապարհի նախագծման աշխատանքներն ավարտված են․ շինարարությունն ընթանում է․ Ղուլարյան 03/04/2021 12:13 «Փաստինֆո»-ի տեղեկությունը հաստատվեց. ԳՇ պետի տեղակալը դիմել է վարչական դատարան 03/04/2021 12:05 Տավուշի մարզպետարանին 234 մլն դրամ հատկացվեց 03/04/2021 12:02 Վազգեն Մանուկյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառվել ստորագրություն՝ չհեռանալու մասին 03/04/2021 11:50 Կառավարությունը հավանության արժանացրեց տուրիստական ոլորտի տրանսպորտային ընկերություններին «օդ ու ջրի» պես անհրաժեշտ միջոցառումը 03/04/2021 11:42 Հայաստանում հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակվելու 491, մահվան՝ 7 նոր դեպք 03/04/2021 11:30 Երեկվա թեժ քննարկումներից հետո օրենքով գողեր են կապվել ինձ հետ. վե՛ր ընկեք տեղներդ և ձեր գործերով զբաղվեք,սատանի մայլեն քյանդրբազություն չանեք .Արման Բաբաջանյան 03/04/2021 11:27 Գարնանը կունենանք պատվաստանյութի առաջին խմբաքանակը․ Ավանեսյան 03/04/2021 11:23 Ամենազավեշտալին այն է, որ Նիկոլի նույնիսկ ամենամոլի երկրպագուներն էլ են շատ լավ հասկանում, որ Նիկոլը խաբեբա է. Վրթանեսյան 03/04/2021 11:16 Կորոնավիրուսի դեպքերն աճում են, ինչն անհանգստացնող է․ Փաշինյան 03/04/2021 11:08 Սա քաղաքական հետապնդում է, չեմ ընդունում ինձ առաջադրված մեղադրանքը, ոչ մի ցուցմունք չեմ տալու. Վազգեն Մանուկյան 03/04/2021 11:06 Ես կողմ եմ Գերագույն դատարանի մոդելին.Արսեն Մկրտչյան 03/04/2021 10:53 Չպայթած զենք-զինամթերքի վնասազերծման աշխատանքներ են նախատեսվում Մարտունու, Ասկերանի, Մարտակերտի շրջանի հարակից գյուղերի մոտակայքում 03/04/2021 10:49 Ցմահ դատապարտյալի կողմից թմրամիջոց ապօրինի ձեռք բերելու փորձի գործն ուղարկվել է դատարան 03/04/2021 10:46 Արցախի հարավում իրականացված որոնումները դարձյալ արդյունք չեն տվել 03/04/2021 10:42 Ուժի այս ցուցադրությունը մարտահրավեր է մեր վիրավոր հասարակությանը 03/04/2021 10:36 «Իմ քայլ»-ի պատգամավորները վճռաբեկ դատարանի դատավորի թեկնածուների ընտրության հարցը վերածեցին ԲԴԽ նախագահից հաշիվ պահանջելու հարցի. Զոհրաբյան 03/04/2021 10:18 Վարդենյաց լեռնանցքը բաց է բոլոր տրանսպորտային միջոցների համար, դժվարանցանելի՝ կցորդիչով բեռնատարների համար 03/04/2021 10:01 Նիկոլ Փաշինյանի «ռենտգենի» պատասխանները. «Փաստ» 03/04/2021 09:58 Կառավարությունը դեմ է անկախ պատգամավորների առաջարկին. «Ժողովուրդ» 03/04/2021 09:56 Պետության բովանդակությունն ու հակապետականության ձևը․ կա՛մ Հայաստան, կա՛մ Նիկոլ Փաշինյան. «168 ժամ» 03/04/2021 09:53 Վճռաբեկի դատավորի թեկնածու Արսեն Մկրտչյանը ճաշել է Փաշինյանի առանձնատանը. ինչ են պայմանավորվել «Ժողովուրդ» 03/04/2021 09:51 Փաշինյան-Մարուքյան հանդիպումը երեկ չի կայացել. «Հրապարակ» 03/04/2021 09:49 Ռուսներին պատրաստվում են կոշտ «հակադարձել» . «Փաստ» 03/04/2021 09:46 Նախկին ՀՀԿ-ականը կուսակցություն է հիմնում. Անունն էլ հայտնի է. «Հրապարակ» 03/04/2021 09:44 Ցույցերը՝ վարակի աղբյուր. կորոնավիրուսի դեմ պայքարող կառավարությունը խախտում է կանոնները. «Ժողովուրդ» 03/04/2021 09:41 Իշխանությունը Գլխավոր շտաբի պետի թեկնածուի ակտիվ փնտրտուքի մեջ է. ինչ անուններ են շրջանառվում. «Փաստ» 03/04/2021 09:39 Ով կփոխարինի Օնիկ Գասպարյանին. «Հրապարակ» 03/04/2021 00:31 Իսկ հարցրել եք՝ մենք՝ ծնողներս, ի՞նչ ենք ուզում. Ալբերտ Հովհաննիսյանի հոր գրառումը 03/03/2021 23:59 Հայ մարդուն դիպուկահարի նշանոցի տակ պահելու հրաման տվողն ու հրաման կատարողն առնվազն թուրք են. Մակինյան 03/03/2021 23:45 Էլեկտրաէներգիայի վաղվա պլանային անջատումներ 03/03/2021 23:38 2018-ին Նիկոլը հաջողություն է ունեցել, քանի որ չի ունեցել արգելակներ. Մինասյան 03/03/2021 23:27 Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար 03/03/2021 23:10 «Նախագահ Արմեն Սարգսյանն առևտուր է անում քաղաքական ուժերի հետ». Հրանտ Մելիք - Շահնազարյան 03/03/2021 22:59 Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիայի նախագահ Սերժ Սարգսյանը պարգևատրեց Հայաստանի առաջնությունների հաղթողներին 03/03/2021 22:50 Շտաբային մարզումներ են անցկացվել 1-ին զորամիավորումում 03/03/2021 22:48 Լեւոն Արոնյանը Սերժ Սարգսյանին ասել է՝ Հայաստան կվերադառնա, երբ իր նկատմամբ վերաբերմունքը փոխվի 03/03/2021 22:31 Ապրիլի 1-ը պետք է օրացույցում նշվի որպես Նիկոլ Փաշինյանի օր՝ որպես ստախոսի. Ռուբեն Հախվերդյան 03/03/2021 22:25 Մեր ազգին ու հայրենիքին դիմագրաված տագնապների դիմաց մեր պատգամն է` կառչել մնայունի՛ն՝ ո՛չ գնայունին. Արամ Ա 03/03/2021 22:11 Ընտրությունների կեղծել ցանկանալն ու դա կարողանալը տարբեր բաներ են. Պլան D. Ստեփան Դանիելյան 03/03/2021 22:03 Իրական վտանգ կա, որ ամբողջ Հայաստանը կդառնա նախկին, այսինքն Հայաստանի մասին կխոսեն անցյալ ժամանակով, Արտակ Զաքարյան

03/03/2021 08:37 Ինչ են խոսել Սերժ Սարգսյանն ու Օնիկ Գասպարյանը․ «Հրապարակ» 03/03/2021 22:31 Ապրիլի 1-ը պետք է օրացույցում նշվի որպես Նիկոլ Փաշինյանի օր՝ որպես ստախոսի. Ռուբեն Հախվերդյան 03/02/2021 20:15 «Օնիկ Գասպարյանը 36 ժամ ունի՝ կատարելու Գլխավոր շտաբի պետի իր պարտականությունները». Թևան Պողոսյան 03/03/2021 18:35 Նիկոլ Փաշինյանն առաջիկայում կհանդիպի ԼՀԿ-ի և ԲՀԿ-ի ղեկավարների հետ 03/02/2021 20:05 Ադրբեջանցիներին տեղափոխող մեքենաների շարասյունը Կարմիր Շուկայով անցնում է շաբաթը երեք անգամ. Այսօր ճանապարհից օգտված ադրբեջանցիների թիվն ավելի շատ է եղել 03/03/2021 17:03 Խաղաղ հավաքին ուղղված դիպուկահար զենքի ցուցադրությունը խստորեն դատապարտելի է. Իրավական ուղի 03/02/2021 14:37 Ադրբեջանցիները Արցախի Կարմիր Շուկայի հատվածում պահանջում են համատեղ օգտագործման ճանապարհ՝ փոխարենը խոստանալով ռազմագերիների վերադարձ, խոսքը մոտ 30 ռազմագերու մասին է 03/03/2021 17:23 Սերժ Սարգսյանն արձագանքել է Փաշինյանի հայտարարությանը. Նոր ներկայացում է պատրաստվում 03/03/2021 11:27 Սկսվել է Հայրենիքի փրկության շարժման պատվիրակության հանդիպումը ՀՀ նախագահի հետ 03/03/2021 19:59 Սահմանված հակահամաճարակային կանոնների վերահսկողությունը խստացվում է 03/03/2021 18:59 Կարծես թե, դիպուկահարների թիրախում ենք. Արմեն Աշոտյան 03/02/2021 14:12 Արմեն Սարգսյանն ու Նիկոլ Փաշինյանը եկել են համաձայնության. Իրավական աճպարարության միջոցով կիրագործվի Նիկոլ՝ Օնիկ Գասպարյանին պաշտոնից ազատելու ցանկությունը 03/03/2021 21:35 Փաշինյանը մեկ օրում երեք մինուս վաստակեց. քաղտեխնոլոգ 03/02/2021 23:40 Սպասվում է ծանր խոսակցություն ՀՀ նախագահի հետ. Հանդիպումը նախատեսված է մարտի 3-ին 03/03/2021 12:36 ԳՇ պետ Օնիկ Գասպարյանի պաշտոնավարման հարցի վերաբերյալ Նախագահը նոր հայտարարությամբ հանդես կգա 03/03/2021 15:58 Հրատապ. Փաշինյանի իշխանությունը դիպուկահարներ է ուղարկել իր հրաժարականը պահանջող քաղաքացիների դեմ. Նրանք տեղակայվել են ԱԺ շենքում 03/03/2021 08:34 Օնիկ Գասպարյանը երեկ գիշեր տուն է գնացել. Փաշինյանը թիմակիցներին նամակ է ուղարկել․ «Ժողովուրդ» 03/02/2021 19:20 Արման Աբովյանը՝ Փաշինյան-Ծառուկյան հնարավոր հանդիպման մասին 03/02/2021 15:46 Արմեն Սարգսյանը չի ստորագրել Օնիկ Գասպարյանին ազատելու հրամանագիրը. դիմում է ՍԴ 03/04/2021 00:31 Իսկ հարցրել եք՝ մենք՝ ծնողներս, ի՞նչ ենք ուզում. Ալբերտ Հովհաննիսյանի հոր գրառումը

Ժամանակն է մտածել Հայաստան-Լիբանան առևտրատնտեսական կապերը զարգացնելու ուղղությամբ 08/07/2020 17:54 | Տնտեսություն

Լիբանանի մայրաքաղաք Բեյրութում տեղի ունեցած սարսափելի պայթյունի լուրը ցնցեց ողջ աշխարհը։ Ցեղասպանությունից մազապուրծ հայության համար Լիբանանը եղել է և կա հյուրակալ տուն, որտեղ պահպանվել և զարգացել են արևմտահայերենը և առհասարակ հայ մշակույթի մի ճյուղը։ Հատնանշական է, որ սիրիական պատերազմի հետևանքով հազարավոր սիրիահայեր ևս իրենց ապաստանը գտան Լիբանանում, որը այսօր էլ շարունակում է մնալ աշխարհում ամենահզոր հայկական գաղութներից մեկը։

Անշուշտ, այս արհավիրքի օրերին հայությունը և ողջ աշխարհը պետք է իրենց օգնության ձեռքը մեկնեն Լիբանանին։ Սակայն զուտ օգնություններով Լիբանանի և լիբանանահայության կենսունակությունը հնարավոր չէ վերականգնել, հետևաբար անհրաժեշտ է դիտարկել Լիբանանի սոցիալ-տնտեսական զարգացման երկարաժամկետ ծրագրեր, որոնք կպահպանեն աշխատատեղերը և լիբանանյան ապրանքների համար կապահովեն իրացման շուկաներ։

2019 թվականի Լիբանանի ՀՆԱ-ն կազմել է 56,9 մլրդ ԱՄՆ դոլար (4 անգամ ավելի մեծ, քան Հայաստանի ՀՆԱ-ն)։ 2019 թվականին Լիբանանի տնտեսությունը գրանցել է 2,3 տոկոս անկում, իսկ Հայաստանի տնտեսությունը աճել է 7,6 տոկոսով։ Լիբանանի ՀՆԱ-ի կառուցվածքում մեծ տեսակարար կշիռ ունեն առևտուրը (18%), շինարարությունը (16%), ծառայությունները (16%), տուրիզմը (11%) և գյուղատնտեսությունը (7%): Լիբանանի ընդերքը հարուստ է երկաթի հանքաքարով, կրով, ապակու պատրաստման համար ավազով և այլն։ Արդյունաբերական ապրանքներից առավել մրցունակ են ցեմենտը, կերամիկան, փայտից պատրաստված իրերը, էլեկտրական սարքավորումները և տեքստիլը։

2019 թվականին Լիբանանից արտահանվել է շուրջ 3,6 մլրդ ԱՄՆ դոլար արտադրանք (մարգարիտներ, թանկարժեք քարեր և մետաղներ, էլեկտրական սարքավորումներ, սնունդ, քիմիական նյութեր, մետաղական սարքավորումներ և այլն), այդ թվում՝ դեպի Հայաստան արտահանումը կազմել է 1,49 մլն ԱՄՆ դոլար։ Նույն ժամանակահատվածում Լիբանան ներկրվել է 19,6 մլրդ ԱՄՆ դոլարի արտադրանք (հանքանյութեր, քիմիական արտադրանք, էլեկտրական սարքավորումներ, սնունդ մարդատար ավտոմեքենաներ և այլն), այդ թվում՝ Հայաստանից ներկրումը կազմել է 0,55 մլն ԱՄՆ դոլար։

Նախատեսվում է, որ 2020 թվականին Լիբանանի պետական պարտքը կկազմի ՀՆԱ-ի 161,82 տոկոսը, այսինքն՝ շուրջ 92 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Լիբանանի նորընտիր կառավարությունը 2019 թվականի պետական բյուջեն փակել է 11,4 տոկոս դեֆիցիտով։ 2020 թվականին նախատեսվում է հավաքել 8,8 մլրդ ԱՄՆ դոլար եկամուտ, որ բավարար չի լինի պետական աշխատավարձերը, կենսաթոշականներն և նպաստները վճարելու համար։

Վերջին մեկ տարվա ընթացքում Լիբանանի ֆինանսական համակարգում գործում են բազմաթիվ սահմանափակումներ, լիբանանյան արժույթը (ոսկին) ավելի քան 80 տոկոսով արժեզրկվել է, ինչի արդյունքում ներկրվող ապրանքների գները թռիչքաձև աճել են։ Ակնհայտ է, որ Լիբանանը գտնվում էր ֆինանսատնտեսական խորը ճգնաժամի մեջ, և տարեսկզբից լայն տարածում ունեցող համավարկը ավելի է վատթարացրել ստեղծված վիճակը։

Բեյրութում այս պայթյունի տնտեսական հետևանքներ դեռևս չեն գույքագրվել և գնահատվել, այնուհանդերձ սա ևս հսկայական ազդեցություն կթողնի երկրի տնտեսության վրա։ Հատկապես մեծ կորուստներ կկրեն էլիտար բնակարանաշինությունը, տուրիզմը, ֆինանսական համակարգը, զվարճանքների ոլորտը և այլն։

Արտաքին առևտուրը կարելի է անխափան շարունակել, քանի որ Լիբանանը այլ նավահանգիստներ ունի, որոնք ունեն համապատասխան ենթակառուցվածքներ։

Կարծում եմ՝ Լիբանանի այս ճգնաժամը հնարավոր է համակարգված և արագ լուծել դոնորների միջազգային կոնֆերանսի միջոցով, որի ժամանակ հավաքագրված գումարները կուղղվեն Բեյրութի ենթակառուցվածքների, հիվանդանոցների, դպրոցների և այլ կենսական նշանակության օբյեկտների վերականգման համար։ Միաժամանակ, քայլեր պետք է ձեռնարկել, որ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունները, երկրները կրճատեն կամ նվազագույն մի քանի տարով սառեցնեն Լիբանանի արտաքին պարտքի մարումները։

Չնայած այն հանգամանքին, որ մենք ունենք կազմակերպված և ազդեցիկ լիբանանյան համայնք, գործարար կապեր, այնուամենայնիվ Հայաստանի և Լիբանանի միջև արտաքին առևտուրը շատ փոքր է․ 2019 թվականին ընդհանուր արտաքին առևտուրը կազմել է 2,04 մլն ԱՄՆ դոլար։ Հայաստան Լիբանանից ներկրվում են ոսկերչական իրեր, մետաղակոնստրուկցիաներ, բուսական ճարպեր, յուղեր, ադամանդ և այլն, իսկ Հայաստանից Լիբանան արտահանվում են ոչխարներ, ոսկերչական իրեր, լվացող և մաքրող միջոցներ, հյութեր և այլն։ Համեմատության համար նշեմ, որ Թուրքիայի հետ Հայաստանի ընդհանուր արտաքին առևտրաշրջանառությունը կազմում է շուրջ 270 մլն ԱՄՆ դոլար։

Պարզ է, որ մեր երկրները, ժողովուրդները բաց են թողել և չեն իրացրել Հայաստան-Լիբանան փոխշահավետ առևտրատնտեսական հարաբերությունների հնարավորությունները։ Վստահաբար, կան բազմաթիվ մրցունակ ապրանքներ, որոնք փոխադարձ հետաքրքրություն կարող են ներկայացնել մեր սպառողների համար, օրինակ՝ Հայաստան ներկրվող թուրքական տեքստիլի կամ ցիտրուսների մի մասը կարող ենք փոխարինել լիբանանյանով։ Վստահ եմ, որ մեկ քաղաքական ուժ կամ մեկ գործարար ի վիճակի չէ նման տնտեսական ծրագրեր մշակել և կյանքի կոչել․ դրա համար անհրաժեշտ է պետական մոտեցում, որին մասնակից կարող են դառնալ բոլոր շահագրգիռ կողմերը Հայաստանի և Լիբանանի կառավարությունների համակարգման ներքո։