Փաստ ինֆո

Ավելի քան մեկ տարի առաջ Երևանում փլուզվեց Արամի 23 հասցեում գտնվող «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» ՀԿ-ին պատկանող շենքի մի հատվածը, որի արդյունքում 19-րդ դարին թվագրվող պատմամշակութային հուշարձանի կարգավիճակ ստացած կառույցը հայտնվեց փլուզված և կիսաքանդված վիճակում: Մինչ այսօր Արամի 23 հասցեում գտնվող շենքի վերակառուցումը անհասկանալի քաշքշուկների հետևանքով ձգձգվում է, որի արդյունքում օր օրի կառույցն ավելի ու ավելի անդառնալի կորուստներ է կրում։ Պատկան մարմինները բազմիցս զգուշացվել են շենքի փլուզման վտանգի մասին։ Ահազանգը հնչեցվել է մինչև անգամ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, ով իր հերթին հրահանգել էր շտապ ամրացնել շենքը, սակայն անարդյունք։ 

Շենքի վերականգնման նախագիծը «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ միջազգային ասոցիացա»-ի նախագահ Տիգրան Հեքեքյանը պատվիրել է իտալական «Լուչիո Սպեկա Ստու դիո Արքիթետուրա» կազմակերպությանը, որը համաձայնել է նախագիծ պատրաստել։ Կազմակերպությունը քաղաքապետարանի հաստատմանն է ներկայացրել հուշարձան-շենքի ամրակայման, վերականգնման և մասնակի բարեկարգման նախագիծը: Վերջիններիս կողմից տրված մասնագիտական գնահատականով՝ Արամի 23 հասցեի շենքի նախագծային աշխատանքները բաժանված են երեք փուլերի, որի առաջին փուլն իրենից ենթադրում էր շենքի խիստ անհրաժեշտ ամրակայումները:

Այսինքն՝ փոսորակից սկսած հիմքերի և ամբողջ կառույցի խիստ անհրաժեշտ միջամտությունները, որի հետևանքով շենքն ուղղակի չէր շարունակի քանդվել: Երկրորդ և երրորդ փուլերն արդեն շենքին պատճառված մյուս վնասների ամբողջական վերացումն էր փուլ առ փուլ:

Տեղեկացնենք՝հուշարձանը 4- կարգի վթարային է դարձել «Հին Երևան» նախագծի շրջանակում սկսված փորման աշխատանքներից հետո: Դեռևս 2019 թ. փետրվարի 8-ին Երևանի քաղաքապետարանում հնգակողմ պայմանագիր ստորագրվեց, որով կողմերը ստանձնեցին Արամի փողոցի 23 հուշարձան-շենքի վերականգնումը: Պայմանագիրը ստորագրելուց հետո Երևանի քաղաքապետարանը հայտարարեց, որ անմիջապես կսկսեն վերականգնման աշխատանքները, սակայն այդ օրից անցել է մոտ մեկուկես տարի, սակայն որևէ աշխատանք՝ կառույցի վերականգնման ուղղությամբ չի ձեռնարկվել։ Պարզվում է Կառավարությունը, Երևանի քաղաքապետարանն ու Քաղաքաշինության կոմիտեն չեն կարողանում պարտավորեցնել կառուցապատողին՝ «Ի էմ Սի» ընկերությանը, իրացնել օրենքով նախատեսված պարտականությունները, որի արդյունքում վերականգնման աշխատանքներ չեն իրականացնում։ Կառավարությունն էլ իր հերթին մեկ հաստատում, մեկ մերժում է պատվիրված նախագիծը՝ անթաքույց սպասելով շենքի վերջնական փլուզմանը:

«Արդեն երկար տարիներ «Հին Երևան» ծրագրով փորձ է արվում նախատեսված տարածքները քաղաքաշինական ծրագրերով փոփոխությունների ենթարկել և ներդնողների միջոցով այսպես ասած բարեկարգ քաղաքաշինական միջավայր ստեղծել, բայց հիմնական նպատակը այլ շահերն են»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության Պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության գործակալության նախկին պետ Արմեն Աբրոյանը։ Նրա փոխանցմամբ՝ դեռեւս 2000 - ականներին, երբ քաղաքը չուներ պատմամշակութային հուշարձանների ցուցակ, բազմաթիվ շինություններ քանդվեցին, շատ դեպքերում նույնիսկ չիմացանք, թե բեկորներն ինչ եղան։

«Այդ պատրվակով ավելացան այլ շահեր։ Կառուցապատման մեջ ներգրավված այն կողմերը, որ պետք է գումար ներդնեին, փորձում էին և հիմա էլ փորձում են ավելի մեծ շահ ունենալ։ Եթե մասնավորեցնենք Արամի 23-ի դեպքը, ապա այստեղ՝ հարակից տարածքի շինարարությունը սկսել է դեռևս 2018 թվականին, որը ևս օրենքի խախտումով էր։ Այսինքն՝ նախագիծն ու առաջադրանքը չէր համաձայնեցվել ԿԳՄՍ նախարարության հետ, չէին տրվել մեր կողմից օրենքով պահանջվող թույլտվությունը և աշխատանքները կատարվել էին առանց մեզ հետ համաձայնեցման և մեր թույլտվության։ Այստեղ չեն պահպանվել նաև այն նորմերը, որոնք, շինարարության ընթացքում պետք է ապահովեին, որպեսզի հարակից շինությունները չվնասվեին, կամ չքանդվեին։ Ահա այս ամենի արդյունքում է, որ մենք այսօր ունենք Արամի 23-ի ցավալի դեպքը»,- նշեց մեր զրուցակիցը։

Մանրամասները՝ տեսանյութում

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո