Փաստ ինֆո

Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանում՝ դատավոր Մեսրոպ Մակյանի նախագահությամբ, շարունակվում է «Սասնա ծռեր1» գործով դատավարությունը։ Նիստի մեկնարկից անմիջապես հետո պաշտպան Զարուհի Փոստանջյանը միջնորդություն ներկայացրեց՝ ոստիկանության փորձագիտական վարչության փորձագետներին և դատաբժշկական կենտրոնի փորձագետներին, ինչպես նաև՝ դատահետքաբանական, դատաձգաբանական, դատաքիմիական, դատակենսաբանական համալիր փորձաքննությունն իրականացնող փորձագետներին հարցաքննության հրավիրելու վերաբերյալ։ Մասնավորապես՝ Փոստանջյանը գտնում է, որ փորձագետների ցուցմունքները գործի քննության համար վճռորոշ նշանակություն ունեն, քանի որ Գագիկ Մկրտչյանի հրազենային վնասվածքից մահվան պատճառը պարզված չէ, իսկ մնացած ապացույցները բավարար չեն Արմեն Բիլյանին մեղադրանք առաջադրելու համար, քանի որ այն հիմնված է վկաների ցուցմունքի վրա, ընդ որում՝ վկաները չեն տեսել Արմեն Բիլյանին՝ Գագիկ Մկրտչյանին հրազենային վնասվածք պատճառելիս։ 

Ամբաստանյալ Արմեն Բիլյանը միացավ իր պաշտպանի ներկայացրած միջնորդությանը՝ նշելով, որ Գագիկ Մկրտչյանի մահվան և հրազենային վիրավորման հետ որևէ կապ չունի և իր համար կարևոր է, որ տուժողը և հանրությունը դա իմանա։ Ամբաստանյալ Պավել Մանուկյանն էլ նշեց, որ փորձագիտական նմուշ վերցնելու համար փորձագետները վերցրել են ինքնաձիգի բացած անցքի շրջակա տարածքից, այսինքն՝ աշխարհի ամենանշանավոր փորձագետն անգամ չի կարող պատկերացում կազմել, թե ինչ տրամաչափի ինքնաձիգով է խփած և արդյոք այդտեղից ինքնաձիգ անցել է, թե ոչ։ Մյուս ամբաստանյալները ևս միացան Փոստանջյանի ներկայացրած միջնորդությանը։ Մինչ մեղադրող կողմի դիրքորոշումը լսելը դատավոր Մեսրոպ Մակյանը հետաքրքրվեց՝ արդյո՞ք պաշտպանական տակտիկան հիմնված է ժխտողականության վրա, այսինքն՝ պաշտպանական կողմը պնդում է, որ Արմեն Բիլյանը հերքում է իր առնչությունը Գագիկ Մկրտչյանի մահվան հետ, նաև հստակեցրեց, որ արդյոք դա նշանակում է, որ պաշտպանը ոչ միայն հերքում է իր առնչությունը Գագիկ Մկրտչյանի սպանության հետ, այլև՝ ցանկանում են բացահայտել սպանություն իրականացնողին։

Մակյանի ճշգրտող հարցին, թե ինչ նշանակություն ունի փորձագիտական եզրակացությունը պաշտպանական կողմի համար, այն դեպքում, երբ Բիլյանը հերքում է իր առնչությունը Գագիկ Մկրտչյանի մահվան հետ, ինչին ի պատասխան Փոստանջյանն ասաց, որ կեղծիք է եղել և շահագրգռված են, որ ցանկացած սպանություն բացահայտվի։ Մեղադրող դատախազ Պետրոս Պետրոսյանն էլ ժամանակագրական հերթականությամբ անդրադարձավ միջնորդությանը, ուշադրությունը սևեռելով այն հանգամանքին, որ միշտ էլ փորձաքննություններ իրականացվել են քրեական գործերով և պաշտպանի պնդումը, որ փորձաքննություններն աննախադեպ են, իրականությանը չեն համապատասխանում։ Պետրոսյանը նշեց, որ շուրջ ութ ամիս այս քրեական գործով տեղի է ունեցել նյութերի ծանոթացում և չի եղել գեթ մեկ միջնորդություն՝ փորձաքննության եզրակացության հետ կապված հարցերի վերաբերյալ։

Անդրադառնալով դատաձգաբանի և հետքաբանի ուսումնասիրություններին՝ Պետրոսյանը նշեց, որ հագուստի վերաբերյալ ուսումնաիրությունները ցույց են տվել, որ բոլոր վնասվածքներն ունեն մեկ ուղղություն և պատճառվել են մեկ կրակոցի արդյունքում։ Ինչ վերաբերում է դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացությանը, Պետրոսյանը նշեց, որ այն վնասվածքները, որոնք հագուստի հետ առնչություն չունեն, հնարավոր է, որ առաջացել են մեկ կամ երկու կրակոցից։ Պետրոսյանը գտնում է, որ փորձագիտական եզրակացության լրիվության և դրա վերաբերյալ պարզաբանումներ ստանալը՝ պաշտպանի ներկայացրած կոնտեքստում, իրավաչափ չէ։

Լսելով կողմերի դիրքորոշումը՝ դատարանն արձանագրեց, որ պաշտպանի կողմից բարձրաձայնված հարցերը բավարար լուսաբանվել է փորձագիտական եզրակացություններում, իսկ պաշտպանի ներկայացրած փաստարկները՝ դրանց հակասականության և անհասկանելիության վերաբերյալ, դատարանը համարեց առարկայազուրկ և ոչ փաստարկված։ Դատարանը փաստեց, որ պաշտպանի ներկայացրած միջնորդությունը պատճառաբանված և հիմնավորված չէ և չկան հիմքեր՝ այն բավարարելու համար։ Բացի այդ՝ Մեսրոպ Մակյանը մեջբերեց ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի համապատասխան նորմը և նշեց, որ փորձագետների կողմից ներկայացված տվյալները չեն կարող փոխարինվել նրանց կողմից տրված եզրակացությանը։ Դատարանը մերժեց միջնորդությունը։

Հիշեցնենք, որ «Սասնա Ծռերի» անդամները մեղադրվում են 2016 թ. հուլիսի 17-ին զանգվածային անկարգություններ կազմակերպելու նախապատրաստության, ծանրացուցիչ հանգամանքներում սպանությունների, շենքեր, շինություններ, տրանսպորտի միջոցներ զավթելու, պատանդ վերցնելու եւ պահելու, ապօրինի կերպով հրազեն, ռազմամթերք ձեռք բերելու, պահելու, փոխադրելու, զենք, ռազմամթերք հափշտակելու, ուրիշի գույքը գաղտնի հափշտակելու եւ դիտավորությամբ ոչնչացնելու մեջ։ Զինված հարձակման հետևանքով զոհվեցին գնդապետ Արթուր Վանոյանը, լեյտենանտ Յուրի Տեփանոսյանն ու ավագ ենթասպա Գագիկ Մկրտչյանը։ Պատանդ վերցված ոստիկանների թվում էին այն ժամանակվա Երևանի փոխոստիկանապետ Վալերի Օսիպյանը և ՀՀ փոխոստիկանապետ Վարդան Եղիազարյանը։ ՊՊԾ գունդը զավթելու եւ նշված այլ արարքները կատարելու մեջ, ընդհանուր առմամբ մեղադրվում է 32 անձ:

Ի սկզբանե գործը մեկ վարույթով էր ուղարկվել դատարան, որը մակագրվել էր Էրեբունի-Նուբարաշեն վարչական շրջանների դատարանի դատավոր Արտուշ Գաբրիելյանին, սակայն նիստերի անցկացումը երբեմն դառնում էր անհնարին եւ գործը բաժանվեց երեք մասի։ «Սասնա Ծռեր» գործից տասը հոգու՝ Պավել Մանուկյանի, Վարուժան Ավետիսյանի, Մխիթար Ավետիսյանի, Արայիկ Խանդոյանի, Գագիկ Եղիազարյանի, Արմեն Բիլյանի, Արեգ Կյուրեղյանի, Սմբատ Բարսեղյանի, Սեդրակ Նազարյանի և Էդվարդ Գրիգորյանի վերաբերյալ առանձին վարույթում անջատված գործը մակագրվել է հիշյալ դատարան գործուղված դատավոր Մեսրոպ Մակյանին՝ ստանալով «Սասնա ծռեր-1» պայմանական անվանումը։

Դատաքննության ընթացքում՝ 2018 թվականի հոկտեմբերին, խմբի անդամ, ազատամարտիկ Արայիկ Խանդոյանը, ով հայտնի է որպես «Միայնակ Գայլ», մահացել է։ «Սասնա Ծռեր-2» գործը՝ 11 ամբաստանյալի վերաբերյալ, ընդունվել է դատավոր Արթուր Օհանյանի վարույթ: Իսկ երրորդ գործով դատավորը՝ ընդհանուր առմամբ 11 ամբաստանյալի մասով, մնացել է Արտուշ Գաբրիելյանի վարույթում։ Նշենք, որ սպանության համար մեղադրանք է առաջադրվել խմբի անդամներ, սույն գործով ամբաստանյալ Արմեն Բիլյանին, Սմբատ Բարսեղյանին։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո