Փաստ ինֆո

Կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքները չեզոքացնելուն միտված ծրագրերի հետ կապված պետությունը երկու հասանելիության խնդիր պետք է լուծի: «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում այս կարծիքն արտահայտեց Հայաստանի գործատուների միության նախագահ Գագիկ Մակարյանը, այնուհետև մանրամասնեց: Առաջինը տեղեկատվության հասանելիության խնդիրն է, իսկ երկրորդ հասանելիությունը կապված է գործիքակազմի կատարելագործման հետ: Մասնավորապես փոքր ու միջին ձեռնարկություններին օգտակար լինելու տեսանկյունից առաջին խնդիրը աջակցության հասանելիության ապահովումն է: Այն է որքան ՓՄՁ-ներ կկարողանան օգտվել այդ միջոցառումների ծրագրից, նրանց որ մասի համար հասանելի կլինեն այդ ֆինանսական միջոցները:

Գագիկ Մակարյանը նկատեց քանի որ դա բանկերի միջոցով է իրականացվելու, կազմակերպությունները պետք է ունենան հարկային լավ հաշվետվություններ, վարկային լավ պատմություններ, հետևաբար ոչ բոլորն են կարողանալու այդ ցուցանիշն ապահովել. «Կարծում եմ բավականաչափ ՓՄՁ-ներ չեն կարողանա դրանից օգտվել զուտ իրենց պատմությունների պատճառով: Բացի այդ ՓՄՁ-ները պետք է կարողանան որոշակի հիմնավորումներ բերել և ներկայացնել իրենց նախնական ծրագիրը, հաշվարկը: Ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա բանկերը ֆիլտրացման մեխանիզմ են կիրառելու և որոշ կազմակերպությունների բիզնես պլանները կամ հիմնավորումները կարող են հավաստի չհամարվել: Բացի այդ որոշակի սահմանափակում կա նաև ոլորտների, իհարկե դրանք վատ չեն, օրինակ վերամշակմանը բավական տեղ է տրված, այսինքն` գյուղմթերքների վերամշակում, կոնյակագործներ, գինեգործներ, չրագործներ, պահածո արտադրողներ և այլն: Բոլորը կարող են օգտվել, այդ թվում նաև տրասնպորտային ընկերություններ, զբոսաշրջության ոլորտի ընկերություններ, սպասարկմանն առնչվող, հարակից այլ ընկերություններ: Այսինքն ՓՄՁ-ների հիմնական տեսակներն այդ մասով կմտնեն այս ծրագրերի մեջ, բայց ոչ բոլորը»,-նշեց Գագիկ Մակարյանը:

Դիտարկմանը, որ բազմիցս նշել է ՓՄՁ-ների մեծ մասն աղքատ են, ապա ինչպե՞ս են կարողանալու մարել հերթական վարկային պարտավորությունները, Գագիկ Մակարյանը նկատեց այդ խնդիրն կա: Հնարավոր է ՓՄՁ-ները ստանան վարկեր, բայց նրանց էական մասն իրենց եկամտաբերությամբ ավելի աղքատացել են հիմա նաև կորոնավիրուսի պատճառով. «ՓՄՁ-ները պետք է կարողանան կանխատեսել արդյոք իրենց գալիք եկամտաբերությունը թույլ տալու է այդ գումարները վերադարձնել, թե ոչ: Չնայած անտոկոս է, բայց բոլոր դեպքերում դա փող է, պարտք է, որը պետք է վերադարձնի և արդյոք չեն վատացնի իրենց պատմությունը չկարողանալով այն մարել: Իհարկե, այստեղ որոշակի ռիսկեր կան, բայց կարծում եմ, որ եթե խելամիտ հաշվարկներով գնան կամ դիմեն բիզնես-խորհրդատվական ընկերությունների, որպեսզի նրանք ավելի գրագետ հաշվարկեն ցուցանիշները և կանխատեսումները ճիշտ հաշվարկեն»,-ասաց Գագիկ Մակարյանը: Միևնույն ժամանակ նշեց պետությունը կարող է նաև գործն ավելի հեշտացնել օգտագործելով որոշակի գործիքակազմ: Գագիկ Մակարյանը ողջունում է պետական աջակցության ծրագրերը, բայց կարևորում դրանց իրականացման հնարավորությունների ստեղծումը. «Եթե թողնենք ինքնահոսի, այսինքն կորոնավիրուսն ինչպես է ազդում կամ չի ազդում, ով ինչպես է դիմանում կամ չի դիմանում, շուկայական հարաբերությունների մեջ ով կուժեղանա, կդիմանա, ով կթուլանա, դուրս կմնա շուկայից, կսնանկանա, բայց պետությունը կարող է խթանել»,-ասաց Գագիկ Մակարյանը ընդգծելով, որ կառավարությանն առաջարկել է խթանող գործիքակազմներ: Դրանցից մեկը 2020 թվականի պետական գնումների ամբողջ ծավալի իրականացումն է հիմա, այլ ոչ թե տարվա ընթացքում պարզեցնելով գնումների ընթացակարգը և բարձրացնելով պարզեցված մոդելի շեմը: Տնտեսագետը գտնում է գնումներն այս ժամանակահատվածում կատարելով` շատ ընկերություններ գործ, պատվեր կունենան և կկարողանան մարել իրենց պարտավորությունները.

«Ընդ որում գնումներն առավելապես ուղղել տեղական արտադրություններից գնումներ կատարելու համար: Առաջարկել էի նաև շինարարական ծավալների կտրուկ մեծացում, որը միաժամանակ մի քանի խնդիր կլուծի: Նախ` շինարարությունն այն ճյուղերից է, որ հիմնականում տեղական հումքի վրա է հիմնված: Հայաստանն ինքնաբավ է շինարարական նյութերով, հետևաբար շինարարության խթանումը կնշանակի հարյուրավոր ընկերությունների ներառել այդ պրոցեսի մեջ: Ե'վ շինարարական ընկերությունները, և' նախագծային ընկերությունները, և' շինարարական նյութեր արտադրող ընկերությունները կմասնակցեն այդ ծրագրին: Դա ունի նաև իր սոցիալական կողմը: Աշխատանքային միգրացիայի չմեկնած անձինք աշխատանք կունենան»,-հավելեց տնտեսագետը:

Նա կարծում է` հատկապես արդյունավետ կարող է լինել գյուղատնտեսությանն ուղղված ծրագիրը, սակայն բոլոր ծրագրերի մասով պետական բոլոր մարմինները պետք է ճիշտ իրազեկեն:

Աղբյուր` Փաստինֆո