Դատախազությունը դակիչի դերու՞մ

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

04/03/2020 19:17 Սա այլևս արտակարգ ռեժիմ չէ, այլ կատաստրոֆիկ ռեժիմ է, հազարավոր ընտանիքներ կանգնած են սովի եզրին ․ Զոհրաբյան 04/03/2020 20:39 Փախչելը քեզ չի փրկելու, այ տղա, դու պատասխան ես տալու ժողովրդին տարիներ շարունակ թալանելու, տարեկան 200-250 %-ով վարկեր դնելու համար․ Զոհրաբյանը՝ «Varks.am»-ի ղեկավարին 04/03/2020 14:24 Քիչ առաջ Նոր Նորքից մեկուսացվեց չորս բնակիչ. «Փաստինֆո»-ի տեսախցիկը ֆիքսել է, ինչպես են մեկուսացնում 04/04/2020 13:52 Զինծառայողի սպանության կասկածանքով ձերբակալվել է ծառայակիցը. ՔԿ 04/03/2020 14:10 12-ամյա երեխայի ինքնասպանության պահին հայրը դիրքերում է եղել, իսկ մայրը՝ զորամասում․ համայնքի ղեկավար 04/04/2020 19:21 Հայ-Ռուսական համալսարանը համակարգիչներ է տրամադրում իր ուսանողներին 04/03/2020 12:11 Արցախում զինծառայողը մահացու հրազենային վիրավորում է ստացել 04/04/2020 17:17 Տարեց քույրերի սպանության մեջ մեղադրվողի խափանման միջոցը փոխվել է. նա կալանավորումից ազատ է արձակվել հենց նիստերի դահլիճում 04/04/2020 17:24 Տաթևիկ Ռևազյանն աշխատանքից ազատել էր բոլոր ուժեղ կադրերին, որոնք իրենց վրա էին տանում թռիչքային անվտանգության հսկողությունը. Նավիկ Խաչատրյան 04/03/2020 15:41 Ռոբերտ Քոչարյանը պետք է գտնվի մշտական բժշկական հսկողության ներքո.պաշտպանը վստահ չէ, որ ՔԿՀ֊ն կկարողանա ապահովել բոլոր պայմանները 04/03/2020 15:01 Դոլարի փոխարժեքի կտրուկ աճ կլինի ապրիլի 10-ից հետո. տնտեսագետ 04/05/2020 11:02 Հայաստանում կորոնավիրուսի վարակակիրների թիվը հասել է 822 04/04/2020 21:54 Ազգությամբ ֆերսը մեղադրվում է Հրազդանում առանձնակի դաժանությամբ սպանություն կատարելու մեջ 04/04/2020 19:29 Ռուսաստանից Հայաստան վերադառնալու համար ցուցակագրվել է 2000–ից ավելի մարդ. Դեսպանատուն 04/04/2020 18:51 Թոքաբորբով կորոնավիրուսային հիվանդությամբ հաստատված 25 պացիենտ կա, 1-ի վիճակը ծայրահեղ ծանր է. Նիկողոսյան 04/03/2020 14:15 Հրապարակվել են կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութի փորձարկման առաջին արդյունքները. ՏԱՍՍ 04/03/2020 12:52 Սոթք գյուղում 12 տարեկան երեխա է ինքնասպանություն գործել 04/04/2020 11:02 Կորոնավիրուսով վարակակիրների թիվը հասել է 770-ի 04/03/2020 22:41 Լարված իրավիճակ «Զվարթնոց» օդանավակայանում. Ուղեւորները պահանջում են իրենց փողերը 04/03/2020 13:34 Գյումրիում շաբաթներ առաջ բռնության ենթարկված 13-ամյա աղջնակին տեսակցելու էր եկել նրա եղբայրը

Դատախազությունը դակիչի դերու՞մ 09/11/2019 18:55 | Վերլուծություններ

ՀՀ գլխավոր դատախազության ալարկոտ և դանդաղաշարժ արձագանքը՝ ՀՀ 2-րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի գործով սեպտեմբերի 4-ի նիստում ՍԴ կայացրած որոշման համատեքստում, ընդամենը պայմանավորված էր իշխող քաղաքական ուժի և մերձիշխանական տարբեր շրջանակների գնահատականներին հետևելով : Ասել է, թե՝ այս կառույցն իսպառ մոռացել է իր իսկ գործառույթները՝ իրավական համակարգում վերածվելով ուղղակի հլու-հնազանդ կատարողի:

Եվ ահա, երկար սպասելուց հետո ՀՀ գլխավոր դատախազությունը հայտարարում է՝ «Սահմանադրական դատարանի որոշման ուժով Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ հարուցված քրեական հետապնդումը դադարեցնելու, նրան ազատ արձակելու հիմքեր չկան»,- քանի որ, ըստ տվյալ մարմնի՝ Ռոբերտ Քոչարյանին առաջադրված մեղադրանքը բավարարում է իրավաչափության լրացուցիչ և նախնական պարտադիր պահանջը. վերջինիս առաջադրված մեղադրանքը չի առնչվում նրա գործառութային անձեռնմխելիությանը, այն է՝ նրան մեղսագրվող արարքները չեն կարող դիտվել որպես վերջինիս կարգավիճակից բխող:

Հարց է ծագում՝ իսկ ինչի՞ց բխած, ինչո՞վ պայմանավորված էր 2008 թվականին ՀՀ 2-րդ նախագահը սահմանադրական կարգի տապալումը չեզոքացնող քայլեր կատարում, արտակարգ դրություն հայտարարում: Թե՞ այդ գործողությունները կարող էր անել ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի: Դիցուք՝ ճանապարհային տեսուչը կամ հարկադիր կատարողը կարո՞ղ էր արտակարգ դրություն հայտարարել, թե՞ Սահմանադրությամբ դա միայն նախագահին է վերապահված֊

Պատասխանը չուրաքանչյուր տրամաբանող քաղաքացու համար միանշանակ է։

Ի դեպ, Ռ Քոչարյանը որոշ ժամանակ առաջ արդեն իսկ շատ տիպիկ բնորոշել է իր տեղն ու դերը՝ երբ ժամանակին արձագանքել է իր հասցեին հնչող՝ սահմանադրական կարգը բռնությամբ տապալելու մեղադրանքներին, ասելով՝ ինքս իբրև գործող նախագահ, սահմանադրական կարգի կրողն էի, երաշխավորողը, ուստի չէի կարող տապալել այն, ինչ իմ երաշխավորության ներքո է:

Իրավական ոլորտը՝ քաղաքականությանը՝ գերի

Անշուշտ ցավալի է, որ իրավական ոլորտը՝ դատախազությունից սկսած՝ ՀՔԾ-ով ու ՔԿ-ով, ԱԱԾ-ով վերջացրած՝ անցան մեկ անձի տիրապետության տակ: Իսկ եռաստիճան դատական համակարգի՝ ի սկզբանե միտումնավոր վեթթինգի հայտարարման հետևանք որպես այս ոլորտի պրոֆեսիոնալ կադրերը հասարակական սեկտորը կամ փաստաբանական ոլորտը նախընտրեցին՝ դաշտը թողնելով պատեհապաշտներին:
Ի դեպ, Քոչարյանի փաստաբանական կորպուսի առանձին դրվագներով արդյունավետ գործունեությունն այսօր իրավապահներից որոշներին զայրացնում է, ինչն ակնհայտ կերպով իրավական ոլորտը քաղաքականացնելու գործոններից մեկն է, մինչդեռ իրավական երկիր դառնալու առաջին նախապայմանը օրենքի և իրավունքի դաշտում գործելն է, ինչից շարունակաբար խուսափում են մարտի 1-ը տարիներ շարունակ քաղաքականացրած իրավաբանները:
Ցավալի է նաև մեկ փաստ՝ ինչու՞ պիտի մեր իրավական համակարգում լինեն այնպիսի բացեր և չնախատեսված կարգավորումներ, որ տարընթերցումների տեղիք տրվի՝ հանրությանը գցելով թյուրիմացությունների մեջ:

Այլ իրավական հնարավորությունների բացակայության մասին

Ռ. Քոչարյանի պաշտպան Արամ Վարդևանյանը դատախազության եզրակացությունը, ըստ որի՝ Քոչարյանին առաջադրված մեղադրանքը չի առնչվում նրա գործառութային անձեռնմխելիությանը, այն է՝ նրան մեղսագրվող արարքները չեն կարող դիտվել որպես վերջինիս կարգավիճակից բխող, յուրահատուկ է համարում:

Միաժամանակ, ուշագրավ է, որ ՍԴ որոշման ուժով Ռոբերտ Քոչարյանին ազատ արձակելու հիմքեր չկան ասելով՝ դատախազությունը պնդում է, թե՝ «Ռոբերտ Քոչարյանին առաջադրված մեղադրանքը բավարարում է իրավաչափության լրացուցիչ և նախնական պարտադիր պահանջը. վերջինիս առաջադրված մեղադրանքը չի առնչվում նրա գործառութային անձեռնմխելիությանը»:

Մինչդեռ, ըստ Վարդևանյանի՝ ՀՀ Սահմանադրական դատարանի ՍԴՈ-1476 որոշմամբ ուղղակիորեն արձանագրվել է. «Պաշտոնաթող Հանրապետության նախագահի գործառութային անձեռնմխելիությանը վերաբերող սահմանադրական դրույթների առանձնահատկություններն Օրենսգրքում կենսագործված չեն՝ հանգեցնելով տարբեր դատարանների կողմից դրա տարաբնույթ մեկնաբանության, ինչը, ի թիվս այլնի, նույնպես վկայում է Օրենսգրքում այդ օրենսդրական բացը լրացնելու ԱՅԼ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ՀՆԱՐԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԲԱՑԱԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ»:
Իսկ քանի որ հակասելու խնդիրը խնդիրը վերաբերում է հենց տվյալ դեպքին, գործով ԴԻՄՈՂԻՆ , ապա վերջինս ՀԻՄՔ է հանդիսանում Ռ. Քոչարյանին անհապաղ ազատ արձակելու, քանի որ բացակայում է հնարավորությունը գնահատելու ՀՀ Սահմանադրության 140-րդ հոդվածով ամրագրված երաշխիքը:

Երբ իրավակարգավորումը չկա, դատարանը պիտի որոշի ի շահ մարդու

Ոլորտի պրոֆեսիոնալներից մեկը՝ փաստաբան, իրավաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արթուր Ղամբարյանի համոզմամբ՝ հենց դատախազությունն է, որ պիտի բացակա կարգավորումների պարագայում առաջարկեր օրենսդրական բացը շտկելուն ուղղված լուծումներ:

Որքան էլ դատախազությունը փորձի ՍԴ որոշման մեջ պարբերություններ գտնել, մի բան միանշանակ է՝ ՍԴ-ն որոշել է Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքի 35-րդ հոդվածը` Սահմանադրության ուժով հատուկ պաշտպանությամբ օժտված պաշտոնատար անձանց գործառութային անձեռնմխելիությունը՝ քրեական գործի վարույթը կամ քրեական հետապնդումը բացառող հանգամանքների թվում չնախատեսելու մասով, ճանաչել Սահմանադրության 27-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետին, 61-րդ հոդվածի 1-ին մասին, 63-րդ հոդվածի 1-ին մասին և 75-րդ հոդվածին հակասող և անվավեր։ Իսկ ինչպես նկատում է Ա.Ղամբարյանը՝ «իրավական նորմերի և դիրքորոշումների էական անորոշության և անհստակության (իրավական որոշակիության սուր դեֆիցիտի) պայմաններում նորմերը պետք է մեկնաբանել և կիրառել ի օգուտ մեղադրյալի»։

Հեղինակ` Մարինե Մինասյան