ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Փաստահավաք հանձնաժողովի կարգավիճակը պետք է հստակեցվի, հակառակ դեպքում հնարավոր է՝ առաջանա հակասահմանադրականության խնդիր. Գոհար Մելոյան 08/29/2019 20:04 | Հարցազրույց
Արդարադատության նախարարությունն իրավական ակտերի նախագծերի միասնական կայքում օրերս հրապարակեց «ՀՀ դատական և իրավական բարեփոխումների 2019-2023 թվականների ռազմավարությունը և դրանից բխող գործողությունների ծրագրերը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը, որով սահմանվում է անցումային արդարադատության գործիքակազմը, ինչն իրենց ենթադրում է Փաստահավաք հանձնաժողովի ստեղծում։ Հանձնաժողովի կարգավիճակի, նպատակահարմարության եւ գործառույթների մասին «Փաստինֆո»-ն զրուցել է իրավաբան Գոհար Մելոյանի հետ։
-Ինչպե՞ս եք գնահատում Փաստահավաք հանձնաժողովի ստեղծումը որպես անցումային արդարադատության գործիքակազմ։
-Մի փոքր թյուրըմբռնմամբ եմ մոտենում հանձնաժողովի ստեղծման նպատակահարմարությանը, հիմնական նշանակետային նպատակի իրականացմանը եւ գտնում եմ, որ սա բավականին բազմաչարչար աշխատանք է լինելու եւ բազմաթիվ տարակարծությունների տեղիք է տալու։ Թեեւ սրանով որոշակիորեն ճշգրտվել են շրջանակները, թե ինչպես են իրականացվելու այդ բարեփոխումները, ինչպես է պատկերացնում իշխանությունն անցումային արդարադատությունը, սակայն կարծում եմ, որ դատաիրավական բարեփոխումների ռազմավարության մեջ, այնուամենայնիվ, անորոշություն կա։ Կարեւոր է շեշտել, որ Փաստահավաք հանձնաժողովին փաստաթղթով սահմանված է որպես անկախ մարմին։ Այստեղ առկա է իրավական խնդիր. Սահմանադրությունը նախատեսում է օրենքով ինքնավար մարինների ստեղծման հնարավորություն, իսկ անկախ մարմինները սահմանված են Սահմանադրությամբ, օրինակ՝ Հեռուստատեսության և ռադիոյի հանձնաժողովը: Այսինքն՝ նախագծի հեղինակները հետագայում պետք է հստակեցնեն Փաստահավաք հանձնաժողովի կարգավիճակը, հակառակ դեպքում հնարավոր է՝ առաջանա հակասահմանադրականության խնդիր։
-Փաստաթղթում նշված է, որ հանձնաժողովի 20 անդամները պետք է լինեն հեղինակություն վայելող անձինք։ Ինչպե՞ս պետք է ընտրվեն նրանք, ի՞նչ սկզբունքով պետք է գնահատվի նրանց հեղինակություն վայելել-չվայելելը։
-Ըստ նախագծի՝ համանուն օրենք է ընդունվելու, որով սահմանվելու են Հանձնաժողովի ձեւավորման կարգը, դրա իրավասությունները և այլ մանրամասներ։ Սակայն այդ «հանրային հեղինակություն վայելող» եզրույթի իրավական որոշակիության հետ խնդիր կարող է առաջանալ։ Մի խումբ անձանց կողմից հեղինակություն վայելողը կարող է լինել մեկ անձ, մյուս խմբի կողմից՝ մեկ ուրիշը, եւ այդպես շարունակ։ Այսինքն՝ խնդրահարույց է լինելու հանձնաժողովի ձևավորումը։ Իր գործառույթներից ելնելով՝ այն պետք է կազմված լինի բավականին փորձառու իրավաբաններից, սակայն ես մի փոքր թերահավատորեն եմ մոտենում այն հարցին, թե հեղինակավոր իրավաբանները կհամաձայնեն այս հանձնաժողովում ներգրավվել։
-Թեեւ Հանձնաժողովը չի ունենալու իրավապահ մարմնի կարգավիճակ, սակայն նշվում է, որ անհրաժեշտության դեպքում կարող է պետական մարմիններից տեղեկություններ պահանջել։ Անձնական տվյալների պաշտպանության տեսանկյունից այստեղ իրավունքի չարաշահման վտանգ տեսնո՞ւմ եք։
-Այդ հարցում եւս խնդիր կա։ Թեեւ նշված է, որ հանձնաժողովն իրավապահ մարմնի գործառույթ չի իրականացնելու, սակայն այդ անցումը շատ նուրբ է, եւ նախագծի հեղինակները պետք է համանուն օրենքը մշակելիս կարողանան այդ անցումը շատ ճշգրիտ իրականացնել, ինչին եւս թերահավատորեն եմ մոտենում, որովհետեւ այդ հանձնաժողովով, կոպիտ ասած, նախատեսվում է հսկայածավալ աշխատանք անել մի շարք խախտումներ վերհանելու համար այն դեպքում, երբ տվյալ խախտված իրավունքների վերականգնման մեխանիզմներ, իմ կարծիքով, մենք արդեն իսկ ունենք։ Մենք ունենք իրավապահ մարմիններ, եւ ցանկացած դեպքում, երբ քաղաքացիներն ունեն փաստեր՝ իրենց խախտված իրավունքների մասին, կարող են շատ հանգիստ ներկայացնել մեր իրավապահ մարմիններին։ Այսինքն՝ արհեստական մարմին է ստեղծվում, որը կդրդի մի շարք մարդկանց կողմից աղմուկի բարձրացման, պոպուլիստական հայտարարությունների եւ այլնի։
-Իսկ ի՞նչ ընթացակարգով է հանձնաժողովն իր գործառույթներն իրականացնելու։
-Ենթադրում եմ, որ հանրությանը կիրազեկվի, եւ այդ ռազմավարական այդ նպատակի մեջ նշված ոլորտների վերաբերյալ տուժող քաղաքացիները դիմումներ կներկայացնեն, որոնց հիման վրա կիրականացվեն համապատասխան փաստահավաք գործողություններ։ Հետագայում, եթե փաստական հանգամանքներ ներառող տեղեկություններ լինեն, այդ նյութերը տրամադրվելու են իրավապահ մարմիններին։ Նաեւ նշված է, որ հանձնաժողովի կողմից որպես վերջնարդյունք կազմվելու է զեկույց, որը խորհրդատվական եզրակացության տեսքով տրամադրվելու է կառավարությանը եւ ԱԺ-ին, որոնք իրենց հերթին պետք է վերացնեն մարդկանց խախտված իրավունքները։ Բայց այս դեպքում կցանկանայի նշել, որ իրավունքը խախտված որակելու համար անհրաժեշտ է, որ գործողություններ իրականացվեն իրավապահ մարմինների կողմից, կոպիտ ասած, հաստատելու համար, որ այդտեղ առկա է հանցակազմ։ Նման իրավիճակում, եթե նույնիսկ հիպոթետիկ կերպով ընդունենք, որ քաղաքական տեսանկյունից նախկինում կաշկանդվածություն է եղել, այսօր քաղաքացին կարող է հանգիստ դիմել իրավապահ մարմիններին։ Ուստի կրկին հավաստում ենք, որ տվյալ հանձնաժողովի ստեղծումը կարելի է որակել որպես ավելորդ վարչարարություն:
-Եվ ընտրված ժամանակաշրջանը՝ 1991-2018 թվականները, որքանո՞վ են արդարացված Ձեզ համար։
-Ինձ համար արդարացված չէ, քանի որ մինչ 1995 թվականն անգամ նորմալ իրավական համակարգ չենք ունեցել. 1995 թվականին նոր միայն Սահմանադրությունն է ընդունվել։ Իմ կարծիքով՝ ավելի շատ լինելու են նեղ, սուբյեկտիվ բնույթի դիմումներ, որոնցով բարձրացված հարցերի լուծումը բավականին ժամանակատար աշխատանք է պահանջելու։ Ինչպես նշված է ռազմավարության մեջ, նպատակը արդարության վերականգնումն է, իրավունքի գերակայության ապահովումն անցումային արդարադատության միջոցով, սակայն ես չեմ կարծում, թե տվյալ հանձնաժողովի ստեղծման անհրաժեշտությունը կա, առավել եւս, որ սահմանված են ռազմավարական այլ նպատակներ, որոնց միջոցով էլ հնարավոր է իրականացնել այսպես կոչված «անցումային արդարադատությունը»։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/25/2024 08:19 Տարածվել ա, կարդացվել ա՝ բավարար ա, էլի․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:16 Ընդդիմադիրները հիասթափված են․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:13 Ինչ ցանել ես, այն էլ կհնձես. Ծիծեռնակաբերդում տեղի ունեցած միջադեպից հետո թերեւս, արժե թարմացնել ՔՊ-ականների հիշողությունը. «Ժողովուրդ»
- 04/25/2024 08:10 «Քարֆուրի» տերերը հեռանում են Հայաստանից․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:03 Գերիների հարցով կակտիվանան․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 07:53 Դեսպան չնշանակվեց, կուսակցությունն էլ, փաստացի, գոյություն չունի. «Ժողովուրդ»
- 04/25/2024 07:50 Բնակարան, մեքենա․ ի՞նչ հայտարարագիր է ներկայացրել Տավուշի նոր դատախազը. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/25/2024 10:19 Ուղևորը վարորդի աչքերին քիմիական նյութ է փչել. վերջինս այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց. shamshyan.com
- 04/24/2024 18:54 Հրդեհ Կամո գյուղում
- 04/24/2024 17:33 Նոր Գեղիում բախվել են «Mercedes»-ը, «06»-ն ու տրակտորը. պապը, տատը, նրանց դուստրն ու 2 անչափահաս թոռները տեղափոխվել են հիվանդանոց
- 04/24/2024 13:15 Եղանակը առաջիկա 5 օրերին
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
- 04/21/2024 22:49 Կինը հոր օգնությամբ վրեժ է լուծել դավաճան զուգընկերոջից
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ