ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Նման անորոշ կարգավորումների շրջանակ նախատեսելը դատական իշխանության անկախության նկատմամբ լրացուցիչ ճնշումների հնարավոր գործիք կարող են հանդիսանալ. Գոհար Մելոյան 08/10/2019 13:16 | Հարցազրույց
Ինչպես արդեն հայտնի է՝ Արդարադատության նախարարությունը իրավական ակտերի հրապարակման միասնական հարթակում հանրային քննարկման է ներկայացրել «Դատական օրենսգիրք» և «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքներում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին և հարակից օրենքների նախագծերի փաթեթը: Նախատեսվող փոփոխությունների շուրջ «Փաստինֆո»-ն զրուցել է սահմանադրագետ, Պառլամենտարիզմի զարգացման միջազգային կենտրոնի գործադիր տնօրեն Գոհար Մելոյանի հետ։
-Տիկին Մելոյան, «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքում նախատեսվող փոփոխություններով սահմանվում է, որ դատավորը կիրառման ենթակա իրավունքի վերաբերյալ հարցերով խորհրդակցելու համար իրավունք է ունենալու դիմելու գործի ելքում չշահագրգռված մասնագետների։ Ինչպե՞ս պետք է ընտրվեն այդ չշահագրգռված մասնագետները, ովքե՞ր պետք է լինեն նրանք։
-Ենթադրաբար, գործով չշահագրգռված մասնագետ ասելով՝ նկատի են ունեցվել համապատասխան մասնագիտական հմտություններ և աշխատանքային փորձ ունեցող անձինք, այսինքն՝ ոլորտային փորձագետները։ Հաշվի առնելով սահմանադրության իրավական որոշակիության սկզբունքը՝ «չշահագրգռված մասնագետ» եզրույթը պետք է բացահայտվեր տվյալ կարգավորումների շրջանակում։ Տեղին և ճշգրիտ են նաև Ձեր հարցադրումները, քանի որ, նույն իրավական որոշակիության սկզբունքի համատեքստում, նախագծում պետք է բացահայտված լինեին նաև տվյալ մասնագետի ընտրության, ներգրավման, վարձատրության հարցերը։
Այսինքն՝ սահմանված է զուտ ընդհանրական երևույթը, ինչը և' իրավական տեխնիկայի տեսանկյունից, և' հատկապես նմանաբնույթ նուրբ բնագավառի կարգավորման կոնտեքստում, բավականին խնդրահարույց է։
-Ըստ նախատեսվող փոփոխությունների՝ դատավորները Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողով պետք է ներկայացնեն գույքի փոփոխության հիմնավորման պատշաճ նյութեր։ Ի՞նչ է սա իրենից ենթադրում։
-2019 թվականի հունվարից ուժի մեջ են մտել «Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի մասին» օրենքի դրույթները, համաձայն որոնց՝ պետք է ունենայինք այդ կարգավորումներին հիման վրա ձևավորված հանձնաժողով։ Հստակեցնեմ, որ դա նույն Բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովն է, որը, ըստ վերոնշյալ օրենքի՝ վերանվանվել է Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի։
Ընդ որում՝ այս հանձնաժողովի ձևավորման հետ կապված ևս բավականին ուշագրավ զարգացումներ են սպասվում, քանի որ գործող կարգավորումներով սահմանված է հանձնաժողովի ձևավորման բավականին բարդեցված ընթացակարգ՝ պայմանավորմած տվյալ ինքնավար մարմնի առանձնահատկությամբ և ձևավորված միջազգային պրակտիկայով, իսկ վերջերս Ազգային ժողովում առաջին ընթերցմամբ ընդունվեց նախագիծ, որը այլ կարգավորումների հետ միաժամանակ նախատեսում է Հանձնաժողովի ձևավորման ընթացակարգի պարզեցումը։
Նախագծերի փաթեթը՝ նմանաբնույթ կարգավորումներով սպասելի էր, քանի որ Վենետիկի հանձնաժողովի 119-րդ լիագումար նիստի զեկույցում նշված էր, որ իշխանական թևի հետ համաձայնություն էր ձեռք բերվել, որ վեթինգի կիրառումը բոլոր դատավորների նկատմամբ աննպատակահարմար և անօգտակար է. ինչի փոխարեն՝ կուժեղացվեն կարգապահական ընթացակարգերը, և կապը հայտարարագրման համակարգի հետ։ Այդ պայմանավորվածության համաձայն՝ Հայաստանյան կողմը պետք է Վենետիկի հանձնաժողովի հրատապ կարծիքը ստանալու նպատակով՝ ներկայացներ «Դատական օրենսգիրք» սահմանադրական օրենքի փոփոխությունների փաթեթը։
-Նշվում է նաեւ, որ դատավորը պետք է զերծ մնա այնպիսի գործողություններ ձեռնարկելուց, որոնք նպատակ կհետապնդեն ստեղծել ինքնաբացարկի հիմքեր։
Արդյո՞ք սա եւս ընդհանրական ձեւակերպում չէ։
-Ինքնաբացարկի ինստիտուտը արդեն իսկ սահմանված է, եւ գործող Դատական օրենսգրքի ձևակերպումը, համաձայն որի՝ դատավորը ողջամտության սահմաններում պետք է իրեն դրսևորի այնպես, որ նվազագույնի հասցվեն ինքնաբացարկի անհրաժեշտություն առաջացնող դեպքերը, միանշանակ ավելի հաջող է։ Գտնում եմ, որ առաջարկվող այս ձևակերպումը ևս չի տեղավորվում որոշակիության սահմաններում, ինչին հետագա ծավալվելիք քննարկումների ընթացքում և' մասնագիտական հանրությունը, և' օրենսդիրը պետք է ուշադրություն դարձնեն։ Կրկին ծագում են հարցադրումներ. դիցուք՝ ով և/կամ ինչպես է որոշելու, որ դատավորի գործողության նպատակը եղել է ինքնաբացարկի հիմքերի ստեղծումը։ Այսինքն՝ նմանաբնույթ անորոշ կարգավորումների շրջանակը դատական իշխանության անկախության նկատմամբ լրացուցիչ շահարկումների եւ ճնշումների հնարավոր գործիքակազմ կարող են հանդիսանալ։
-«Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքում նախատեսվող փոփոխությամբ օգոստոսի 1-ից մինչև հոկտեմբերի 31-ը հրաժարական ներկայացրած Սահմանադրական դատարանի դատավորները մինչև իրենց պաշտոնավարման տարիքը լրանալը պահպանելու են իրենց հրաժարականի պահին ունեցած աշխատավարձը, դրա նկատմամբ սահմանված հավելավճարները և սոցիալական երաշխիքները, իսկ պաշտոնավարման տարիքը լրանալուց հետո ստանում են օրենքով նախատեսված կենսաթոշակ։ Սրա վերաբերյալ ի՞նչ կասեք։
-Այս կարգավորումն առնվազն տարակուսելի է։ Նախ՝ նախագծերի սույն փաթեթը, որը կայքում տեղադրվել է օգոստոսի 9-ին ՍԴ դատավորների համար երաշխիքներ է նախատեսում օգոստոսի 1-ից մինչև հոկտեմբերի 31-ը հրաժարական ներկայացնելու դեպքում։ Հարց է ծագում, արդյոք, ենթադրվել էր, որ ՍԴ դատավորները հնարավոր է այնքան ոգևորվեն առաջարկով, որ հետին թվով հրաժարականի դիմում ներկայացնեն։
Բացի այդ, «Սահմանադրական դատարանի մասին» օրենքը սահմանադրական օրենք է, որում փոփոխությունները կատարվում են որակյալ մեծամասնությամբ, և, բնականաբար, հնարավոր են առավել երկարատև և ծավալուն քննարկումներ նախագծի շուրջ։ Հետևաբար՝ այլ հարցեր են ծագում. թե ինչու է սահմանվել հրաժարական ներկայացնելու այդքան կարճ վերջնաժամկետ, կամ թե, ընդհանրապես, ինչու է վերջնաժամկետ սահմանվել։
Կարելի է այս կարգավորումները դիտարկել որպես վերջնագիր ուղղված ՍԴ դատավորներին. կամ հրաժարական ներկայացրեք՝ պահպանելով սոցիալական երաշխիքները, կամ էլ հնարավոր է՝ հարուցվեն որոշակի քրեական գործեր, եւ լիազորություններ կասեցվեն, ինչի հետ կապված առկա են այլ իրավական հակասություններ, որոնց կանդրադառնամ լրացուցիչ վերլուծությամբ։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
02/29/2024 15:35 Ադրբեջանցի զինված դիվերսանտը ներխուժել է ՀՀ տարածք ու ձերբակալվելՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 03/19/2024 08:34 Գուրգեն Արսենյանը չի ճանաչում իր գրասենյակի մոտ պայթուցիկ տեղադրելու գործով կալանավորվածներին․ մանրամասներ հարցաքննությունից․ «Ժողովուրդ»
- 03/19/2024 08:32 Վարչապետի եւ ԱԺ նախագահի եղբայրները բիզնեսմեններ են. Փաշինյանը խաբել է. մաս 184. «Ժողովուրդ»
- 03/19/2024 08:20 Հանրահավաքը կպառակտի՞, թե՞ կմիավորի․ «Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:18 Ինչ է քննարկվել ՔՊ խմբակցության փակ նիստում․ «Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:14 Ներքին գործերի նախարարությունը 89 հատ թանկարժեք ժամացույց է գնել․«Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:11 ՀՀ իշխանությունները չեն պատրաստվում խզել ՌԴ-ի հետ որեւէ միջպետական պայմանագիր․«Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:05 Մոտ 5 միլիոն դրամ՝ օրացույցների և օրագրերի համար․ ԱԺ անհիմն գնումները 2024-ի առաջին եռամսյակում. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
- 02/17/2024 19:12 ԲԴԽ-ի մեսիջը հստակ էր. ցուցումները չկատարող դատավորները կքարկոծվեն հրապարակայնորեն. Նախշքարյան (տեսանյութ)
- 02/13/2024 21:42 Ադրբեջանը խուսափելու է իրական բանակցային գործընթացից. որոշակի հանձնառություններ է ստանձնել՝ Իրանի դեմ կատարելու, որոնք իրականացնելու ցանկություն այս պահին չունի. Ձյունիկ Աղաջանյան
Մեկնաբանություն
- 03/19/2024 12:55 Փաստացի, այսօր Հայաստանին և հայ ժողովրդին պատերազմով սպառնում են երկու հոգի՝ Իլհամ Ալիևը և Նիկոլ Փաշինյանը. ադրբեջանագետ
- 03/18/2024 18:06 Լինելով թերուս և կիսագրագետ՝ Փաշինյանը դասակարգային ատելություն ունի գրագիտության և կրթության նկատմամբ. Լևոն Զուրաբյան
- 03/18/2024 10:50 Թույլ չեմ տալու քաղաքը այլանդակել. Ավինյանը՝ անօրինական սրճարանների ու շինությունների մասին
- 03/17/2024 15:18 Ալեն Սիմոնյանն ուզում էր դառնալ քաղաքապետ, փոքր տխրել էր, որ չդարձավ. Մարության
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 03/19/2024 14:02 Սյունիքի մարզում 4 մարդու կյանք խլած ավտովթարի հանգամանքները պարզվում են քրեական վարույթի շրջանակներում. Գոռ Աբրահամյան
- 03/19/2024 13:07 Փրկարարները մասնատել են ծառը
- 03/19/2024 13:00 Շտապօգնության ավտոմեքենան արգելափակվել է ցեխակույտի մեջ
- 03/19/2024 11:48 Ողբերգական դեպք՝ Սյունիքի մարզում․ հիվանդանոց տեղափոխվելիս շտապօգնության ավտոմեքենայում մահացել է Կապանի թիվ 3 միջնակարգ դպրոցի զինղեկը
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 03/18/2024 23:57 Հայտնի մոդելը խոստովանել է, որ գայթակղել է 16 տարին չլրացած դեռահասին․ նրան կարող է ցմահ ազատազրկում սպառնալ
- 03/15/2024 23:24 40-ամյա կույս տղամարդը բացատրել է սեքսով զբաղվելու ցանկության բացակայությունը
- 03/15/2024 17:30 Հայտնի է օրվա ամենադեպրեսիվ ժամը
- 03/15/2024 17:06 Որոնք են որոշ մարդկանց պաթոլոգիկ դավաճանության պատճառները
Հետաքրքիր է իմանալ
- 03/18/2024 18:56 Կինը քաղցկեղի մասին իմացել է շնորհիվ սելֆիի
- 03/17/2024 20:22 Երեխան ծնվել է 10 սանտիմետրանոց պոչով
- 03/11/2024 18:48 Ծովաստղերի էքստրակտում հայտնաբերվել են հակաքաղցկեղային միացություններ
- 03/09/2024 15:23 Խորհուրդներ ուսանողներին, թե ինչպես արդյունավետ և առանց սթրեսի պատրաստվել քննություններին