Փաստ ինֆո

Նազենի Ղարիբյանը Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնի գեղ ղեկավար և տնօրեն Կոնստանտին Օրբելյանին տնօրենի պաշտոնից ազատելու հրամանը դեռ չչորացած շտապում է թատրոն, որ անձնակազմի առջև  հայտարարի, թե  ֆավորիտ թեկնածու ունի: Բայց հետո կպարզվի, որ նրա հովանավորյալի՝ իմքայլական Արմեն Սարգսյանի  նշանակումը տնօրենի պաշտոնում օրենքի տառին չի համապատասխանում, նա չի կարող զբաղեցնել տնօրենի պաշտոնը, քանի որ համապատասխան ստաժ  չունի: Այ, այ, այ, փաստորեն նոր թեկնածու՞ պիտի գտնի մշնախի պարտարանություն կատարողը: Իսկ նոր թեկնածուն, ըստ որոշ աղբյուրների,  տևական  ժամանակ պահուստային ֆոնդում է:

Հետաքրքիր է, մշակույթի ոլորտի պատասխանատուն իր գործունեությունն իրականացնելիս ի՞նչ չափանիշներով է առաջնորդվում, ի՞նչն է  կարևորում, եթե ոչ՝ հայ մշակույթի ոլորտում արդյունավետ քաղաքականության իրականացմամբ՝ բնագավառի հաջողությունների ապահովումը:

Իսկ ի՞նչ է անում Նազենի Ղարիբյանը: Եկած-չեկած նա  բարձր մշակույթի ոլորտում ակտիվ գործունեություն իրականացնող պրոֆեսիոնալներին ցանկանում է դուրս մղել, ընդ որում, շարունակ մի տեսակ շուկայական մակարդակի, մշակույթին ոչ հարիր խոսակցության մեջ փորձելով ներքաշել արվեստի մարդկանց:

Կոնստանտին Օրբելյանի դեմ իր վերաբերմունքը  նա բացատրում է ըստ օրենքի՝ երկու պաշտոնների անհամատեղելիությամբ, բայց մշակույթի ոլորտի մարդիկ հակառակ օրինակներն են բերում, վկայակոչելով այլ արդյունավետ համատեղումներ՝ Մարիանյան թատրոնում Գերգիևի օրինակը՝ վկա: Բացի այդ՝ մայրենիին չի տիրապետում՝ ասում է: Ի դեպ,  ինքը հայերեն բառեր արտաբերելով, այնուհանդերձ,  հոդաբաշխ միտք չի կարողանում արտահայտել, ինչի ականատեսը եղանք օրերս՝ ԱԺ հարցուպատասխանի ժամանակ:

Եվ ահա, մշակույթի նախարարի պարտականությունները կատարող Ն. Ղարիբյանն աբսուրդի ժանրին պատկանող իր որոշումից հետո այցելում է  Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն և հանդիպում թատրոնի աշխատակիցների հետ, որոնք  Ղարիբյանից պարզաբանումներ են պահանջում թատրոնի տնօրենի պաշտոնից Կոնստանտին Օրբելյանին ազատելու որոշման համատեքստում:

Ի դեպ, օպերայի պատմության ընթացքում որքան հիշում եմ՝ չի եղել դեպք, երբ միաժամանակ  բալետի, օպերայի և կապելլայի ողջ համակազմը  միակամ կամ գրեթե միակամ ու հաշտ - աշխատանքային աուրայի մեջ աշխատեն:  Իսկ Օրբելյանը երկամյա  գործունեության ընթացքում իսկապես  կարողացել է իր ղեկավարած մշակութային հաստատության բոլոր օղակներում ձևավորել մարդկային ու աշխատանքային բարի միջավայր:

Այն, որ  աշխատակիցները հայտարարել են, թե՝ չեն ցանկանում ուրիշ տնօրենի տեսնել թատրոնում,  լավագույն ցուցիչն է: Աշխատակիցներն ընդգծել են, որ Օրբելյանը մեծ ներդրում է կատարել օպերային արվեստում և իրենց կողմից սիրված ու ընդունված գործիչ է, իսկ կոլետիվի ընտրության հանգամանքը գերակա է  ցանկացած չինովնիկական մոտիվացիայի: Ի վերջո  բարձր ամբիոններից ժողովրդավարական սկզբունքներին վերաբերող ճառերից անդին գործնական դեմոկրատիայի օրինակ թող ցուցանեն:

Ցավալին այն է, որ մշակույթի բնագավառի պատասխանատուն լինելով Ղարիբյանը ոչ միայն անտեղյակ է օպերային գործընթացներին, ոչ միայն ներկայացումների չի հաճախում, այլև՝ բացարձակ գաղափար չունի անցած երկու տարվա ընթացքում Կոնստանտին Օրբելյանի և կոլեկտիվի ունեցած հաջողությունների մասին: ՈՒ չի էլ կամենում ունենալ: Միայն այն, որ Օրբելյանի օրոք թատրոնի արտիստների հյուրախաղերը  բարձր տոնայնությամբ վերականգնվել են, արդեն իսկ հսկայական հաջողություն է:

Կատա՞կ բան է՝ բազմաթիվ հյուրախաղեր, այդ թվում՝ խաչատրյանական  «Դիմակահանդես»  բալետը՝ Պետերբուրգում,  «Գայանե»-ն՝ Մեծ թատրոնում՝ Դուբայի նորաբաց օպերային թատրոնում՝ Բիզեի  «Կարմեն» օպերայի, Դուբայում և Քուվեյթում՝ Մոցարտի «Կախարդական սրինգ» օպերայի փայլուն ներկայացումներ, երևանյան հանդիսատեսի առջև հրաշալի ներկայացումներ՝  վկա՝ Մասնեի «Մանոն» օպերայի պրեմիերան՝ Մեծ թատրոնից բերված կոստյումներով,  ի վերջո, լավագույն ներկայացում անվանակարգում «Արտավազդ» մրցանակի արժանացած «Չիպոլինո» մանկական բալետային ներկայացումը՝ սեփական, նոր ու գրավիչ կոստյումներով: Ի հավելումն՝ հին խաղացանկի նորովի ներկայացվող  Վերդիի  «Աթթիլա», «Տրուբադուր» օպերաները,  Տիգրանյանի «Անուշն» ու Չուխաջյանի «Կարինեն», բազմաթիվ նոր նախագծեր և ծրագրեր, դրսի թատրոնների հետ ջերմ ու գործնական հարաբերություններ, նոր  պայմանավորվածություններ… Ի դեպ, Օրբելյանն այս արդյունքին հասել է ընդամենը երկու տարում՝ իր տաղանդով, միջմշակութային կապերով  և բարի կամքով:

Իհարկե, այս ամենը   գնահատելու  համար   ոլորտի պատասխանատուից  համապատասխան որակ և բարի կամք է պահանջվում, մինչդեռ մեր դեպքում ականատեսն ենք միայն ինտրիգայնության և ճղճիմության՝  Օրբելյանին  հրավիրել են նախկինները: Հենց սրա համար է այս ողջ ամոթալի պատմությունը:

Իսկ նախկինները Կոնստանտին Օրբելյանին հրավիրել են՝ խորապես գիտակցելով, որ նրա  բերած օգուտն ի շահ և նպաստ օպերայի է, մշակույթի է և Հայաստանի Հանրապետության:

Հեղինակ` Անահիտ Եսայան