Փաստ ինֆո

Վերջին շրջանում հաճախակի են ահազանգեր ստացվում հանրապետությունում գործող տարբեր հանգստյան տների, առողջարանների բողոքներն առ այն, որ տուրիստական մի շարք կազմակերպություններ զբաղված են խաբեությամբ եւ չեն վճարում մատուցված ծառայությունների դիմաց։ Ավելին, մի շարք առողջարաններ հայցեր են ներկայացրել դատարաններ՝ ընդդեմ տուրիստական կազմակերպությունների։ Ինչու է այս ոլորտում նման բարձիթողի վիճակ տիրում եւ ինչ կարող են անել հաճախորդներն ու առողջարաններն իրենց իրավունքները պաշտպանելու համար։ Հարցերին պատասխանում է փաստաբան Մուշեղ Խաչիկյանը, ով մի շարք հայցեր է ներկայացրել ընդդեմ տուրիստական կազմակերպությունների։

- Պարոն Խաչիկյան, տպավորություն է, որ առողջարանները հակամարտության մեջ են մտել տուրիստական կազմակերպությունների հետ։ Որն է խնդիրը։

- Հիմնական խնդիրը կայանում է նրանում, որ առողջարանների և հյուրանոցային ծառայություններ մատուցող այլ կազմակերպությունների համբերության բաժակն արդեն իսկ լցվել է: Համատարած հանդիպում ենք այն խնդրին, որ ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունը ընդունում և սպասարկում է հաճախորդին, որի դիմաց, տուրիստական կազմակերպության հետ ունեցած պայմանագրի համաձայն, վարձատրությունը պետք է ստանա հաշիվ-ապրանքագիրը ներկայացնելուց հետո, օրինակ, երկշաբաթյա ժամկետում: Պրակտիկայում նշված ժամկետները գրեթե երբեք չեն պահպանվում, շատ են դեպքերը երբ մի տուրիստական ընկերությունը մի քանի ամիսների ընթացքում առողջարանի հանդեպ կուտակում է մի քանի միլիոն դրամի պարտք, ինչի արդյունքում կրում են զգալի վնասներ՝ առաջին հերթին աշխատանքի բնականոն կազմակերպման հարցում:

- Հիմնականում որ դեպքերում են տուրիստական կազմակերպությունները հրաժարվում փոխանցել մատուցված ծառայությունների դիմաց՝ ներքին տուրիզմի, թե արտերկրից ժամանած տուրիստների համար։ Կա՞ նման որեւէ օրինաչափություն:

- Նման դեպքերի ճնշող մեծամասնությունը վերաբերում է ներքին տուրիզմին, մասնավորապես՝ սոց. վճարների հաշվին հանգիստը կազմակերպելու պարագայում:

Տուրիստական ընկերությունների մեծամասնությունը, իր ֆինանսական գործունեության սխալ կազմակերպման արդյունքում, չի կարողանում փոխանցել առողջարանի կողմից արդեն իսկ սպասարկված հաճախորդի համար նախատեսված գումարները: Տուրիստական ընկերությունների կողմից բերվում են տարբեր պատճառաբանություններ՝ օրինակ՝ բանկերի կողմից պարբերաբար կատարվող փոխանցումների ուշացումը:

Իրականում, բնագավառի հետ ավելի խորացված առնչվելիս, ստեղծվում է այնպիսի պատկեր, որ առկա խնդիրների հիմնական պատճառը հենց տուրիստական կազմակերպությունների կողմից աշխատանքի սխալ կազմակերպումն է և շրջանառվող ֆինանսների սխալ տնօրինումը, ինչն էլ իր հերթին հանգեցնում է առողջարանների հանդեպ հսկայական պարտքերի գոյացմանը:

- Սոցփաթեթի շրջանակներում կատարվող զեղծարարությունները մի պահ շատ մեծ մասշտաբների էին հասել առ այն, որ պետությունն անգամ մտածում էր վերանայել այն: Ինչպես կարող են կողմերը՝ ապահովագրվել զեղծարարություններից, ինչ պետք է իմանա տուրիստը, ով պատրաստվում է մեկնել հանգստի որևէ առողջարան, որպեսզի պատշաճ ծառայություն ստանա իր վճարած գումարի դիմաց եւ առողջարանները, որպեսզի ստանան իրենց գումարները։

- Տուրիստների առումով գրեթե որևէ վտանգ չկա: Տուրիստը, տուրիստական ընկերությունից գնելով առողջարանի ուղեգիր, գրեթե միշտ առանց որևէ խնդրի ստանում է իր պատվիրված ծառայությունը, խնդիրը հիմնականում առաջանում է տուրիստական ընկերություն- առողջարան հարաբերություններում։

Նման դեպքում զեղծարարությունից զերծ մնալու համար մենք մեր վստահորդներին խորհուրդ ենք տալիս հնարավորինս շուտ դիմել դատական պաշտպանության: Եթե մեկ-երկու բանակցությունների արդյունքում տուրիստական ընկերությունը չի փոխանցում առողջարանի գումարը, ապա, ամենայն հավանականությամբ, հետագայում ևս կխուսափի փոխանցումներ կատարելուց: Նշված դեպքում հնարավորինս շուտ դատարան դիմելը և հայցի ապահովման շրջանակներում պարտքի չափով տուրիստական ընկերության հաշվեհամարի վրա արգելանք դնելը բավականին մեծացնում են պարտքի գումարի հետ հավաքագրման հավանականությունը, քանի որ տուրիստական ընկերությունների հաշվին գումարները կուտակվում են պարբերաբար՝ ինչն էլ հնարավորություն է տալիս մինչև դատավարության ավարտը արգելանքի տակ վերցնել պահանջվող գումարը: 

- Ձեր խորհուրդը՝ եթե արդեն իսկ դարձել են խաբեության զոհ, որը պետք է լինի նրանց քայլը:

 - Առաջին և հիմնական խորհուրդը՝ հնարավորինս շուտ դիմել որակյալ իրավաբանական ծառայություններ մատուցող կազմակերպությանը, քանի որ շատ հաճախ խնդրի դրական լուծումը հնարավոր է դրա առաջացման պահից հնարավորինս շուտ արձագանքելու դեպքում:

Պրակտիկայում շատ են հանդիպում դեպքեր, երբ անձը/կազմակերպությունը դիմում է իրավաբանական ծառայություններ մատուցող անձանց կամ կազմակերպությանը՝ արդեն շուրջ մեկ և տարի վաղեմություն ունեցող հարցի լուծման նպատակով: Տվյալ պարագայում, առավել ևս եթե հարցը վերաբերում է խաբեության արդյունքում կրած վնասի հատուցմանը, էական բարդանում է գումարի գանձնման գործընթացը։ Ուզում եմ տարանջատել ընդդեմ տուրիստական ընկերության ներկայացրած հայցի բավարարումն ու գործնականում գումարի գանձումը, ուստի ևս մեկ անգամ կցանկանամ նշել՝ անհրաժեշտ է դիմել իրավաբանի օգնությանը խնդրի առաջացման պահից հնարավորինս շուտ։ Նման բազմաթիվ գործեր ունեմ և դրանց վերլուծությունը փաստում է, որ որքան շուտ ենք դիմում դատարան, այնքան մեծ է դատարանի վճռով հաստատված գումարն ամբողջությամբ հօգուտ առողջարանի գանձելու հավանականությունը, մի շարք դեպքերում 100 տոկոս է կազմում։

Հարցազրույցը՝ Քրիստինե Հարությունյանի

Աղբյուր` Փաստինֆո