ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Կարճաժամկետ լուծու՞մ, թե՞ քաղաքական իրավիճակի թելադրանք. հրապարակվել է ԸՕ հայեցակարգը 10/10/2018 15:34 | Վերլուծություններ
Շուրջ 4-ամսյա աշխատանքներից հետո ՀՀ վարչապետին առընթեր ԸՕ բարեփոխումների հանձնաժողովի կողմից հրապարակվել է Ընտրական օրենսգրքի բարեփոխումների հայեցակարգը: Հիշեցնենք, որ ԸՕ քննարկումները սկսվել էին դեռևս 2018 թվականի հունիս ամսից: Ընտրական օրենսգրքին առնչվող մի շարք հարցերի վերաբերյալ վերլուծությամբ է հանդես եկել «Արմենպրես»-ը:
Հայեցակարգը կազմվել է ինչպես հանձնաժողովում ընդգրկված փորձագիտական մոտեցումների, այնպես էլ խորհրդարանական և արտախորհրդարանական ուժերի և այլ շահագրգիռ կողմերի (ԶԼՄ և ՔՀԿ ներկայացուցիչներ) առաջարկների հիման վրա: Վերջինում ներառվել են ինչպես Վենետիկի հանձնաժողովի, այնպես էլ ԵԱՀԿ/ԺՄՀԻԳ-ի կողմից արված մի շարք հանձնարարականներ:
Հայեցակարգում առաջարկվող ուշագրավ փոփոխություններից ամենաէականը, թերևս, ընտրակարգի փոփոխությունն է: Նոր ԸՕ տարբերակով առաջարկվում է հրաժարվել ռեյտինգային ընտրակարգից և անցում կատարել պարզ համամասնական (փակ ցուցակներով) ընտրակարգին:
Ուսումնասիրելով 2017 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները, որոնք անցկացվել էին ռեյտինգային ըտնրակարգով` պետք է փաստել, որ այն հետին պլան էր մղել կուսակցությունների գաղափարական մրցակցությունը, ու ընտրական վարքի վրա ազդող գլխավոր գործոն էին դարձել «խնամի-ծանոթ–բարեկամ» սկզբունքի և ընտրակաշառքի մեխանիզմները: Ի դեպ, վերջինիս մասին իրենց զեկույցներում փաստել էին նաև ընտրություններում դիտորդական առաքելություն իրականացրած միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչները:
Առաջարկվող պարզ համամասնական ընտրակարգը, ըստ երևույթին, համարվում է ներկա իրավիճակում լավագույն լուծումներից մեկը, քանի որ միտված է ժողովրդավարական ինստիտուտների ամրապնդմանը` քաղաքական ուժերի միջև ծրագրային մրցակցությունը խթանելու միջոցով: Այս ընտրակարգով կազմակերպվող ընտրությունները, ի տարբերություն ռեյտինգային ընտրակարգով անցկացվող ընտրությունների, առավել մատչելի են նաև տեխնիկական-կազմակերպչական առումով: Խոսքը վերաբերում է մասնավորապես քաղաքացիների համար ընտրելու գործընթացի առավել պարզեցմանը, քանի որ ընտրողներըստիպված չեն լինի փնտրել իրենց նախընտրելի թեկնածուի համարը քվեաթերթիկումընդգրկված 100-ից ավել թեկնածուների ցուցակում:
Նոր ԸՕ-ով նախատեսվում է նաև հրաժարվել քվեարկության համար գրիչները օգտագործելուց. առաջարկվում է քվեարկությունը կատարել նախընտրած կուսակցության կամ կուսակցությունների դաշինքի քվեաթերթիկը ծրարի մեջ դնելով` առանց որևէ նշում կատարելու:
Հաջորդ կարևոր փոփոխությունը, որն առաջարկվում է նոր ԸՕ-ով, վերաբերում է ընտրական շեմերին. առաջարկվում է կուսակցությունների համար նախկինում սահմանված 5 տոկոսի փոխարեն նախատեսել 4 տոկոս, իսկ կուսակցությունների դաշինքների համար` նախկին 7 տոկոսի փոխարեն 6 տոկոս արգելապատնեշը: Այս փոփոխության շնորհիվ ԱԺ անցնելու հնարավորություն կունենան ավելի շատ կուսակցություններ, ինչն էլ իր հերթին կապահովի բազմակարծության ինստիտուտի զարգացումը, և տարբեր սոցիալական խմբերի ներկայացուցիչներ հնարավորություն կունենան ներկայացված լինել երկրի օրենսդիր մարմնում: Բացի այդ, նախատեսվում է նաև անկախ հավաքած քվեներից 4 քաղաքական ուժի` ԱԺ-ում մանդատների բաշխմանը մասնակցելու մեխանիզմը:
Կանանց, ինչպես նաև ազգային փոքրամասնությունների ներկայացավածությունն Աժ-ում առավելագույնս ապահովելու նպատակով նոր Ը Օ-ով նախատեսվում են ներդնել լրացուցիչ քվոտաներ: Օրինակ, յուրաքանչյուր ընտրական ցուցակի առաջին մասում 1-ին համարից սկսած` ցանկացած ամբողջ եռյակներում (1-3, 1-6, 1-9) յուրաքանչյուր սեռի ներկայացուցիչների թիվը չպետք է գերազանցի 70 տոկոսը: Բացի այդ, նախատեսվում է նաև կարգավորել առանձին խմբակցություններում յուրաքանչյուր սեռի ներկայացուցիչների համամասնությունը` սահմանելով առնվազն 30 տոկոս:
Ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունները չեն շրջանցելու նաև ՏԻՄ ընտրությունները: Նոր օրենսգրքով առաջարկվում է հրաժարվել Երևանի, Գյումրու և Վանաձորի ավագանու ընտրություններում կիրառվող բոնուսային համակարգից, ավագանու կազմում կանանց ներկայացվածությունը սահմանել 30 տոկոս, ինչպես նաև նվազեցնել ավագանիների անցողիկ շեմը. նախատեսվում է կուսակցությունների համար սահմանել 4 տոկոս նախկին 6 տոկոսի փոխարեն, իսկ կուսակցությունների դաշինքների համար 6 տոկոս` նախկին 8 տոկոսի փոխարեն:
Բացի վերոնշյալ հիմնական փոփոխություններից` նոր ԸՕ-ով նախատեսվում են նաև հետևյալ դրույթները.
նախընտրական բանավեճերի կարգավորման օրենսդրական ամրագրում,
կոալիցիաներ կազմելու սահմանափակումների վերացում և դրա համար նախատեսված ժամանակահատվածի ավելացում,
նախընտրական քարոզչության հետ կապված հիմնադրամից կատարվող ծախսերի ցանկի ընդլայնում,
ընտրագրավի չափի նվազեցում` նախկին 10 մլն դրամի փոխարեն սահմանելով 7,5 մլն դրամ,
ընտրակաշառք տալու և ստանալու համար քրեական պատասխանատվության խստացում,
ընտրությունների ընթացքում բարեգործության արգելքի խախտման և թեկնածուների կամ կուսակցությունների կողմից ընտրողներին դրամ, սննդամթերք տալու և այլ շահադիտական ծառայությունների մատուցման քրեականացում:
Այսպիսով, ԸՕ հայեցակարգն ու նախագիծը արդեն հրապարակված են, և ենթադրվում է, որ մոտ օրերս նախագիծը կներկայացվի Ազգային ժողով` քննարկման: Բացի այդ, ԸՕ նախագծի անգլերեն տարբերակն արդեն ուղարկվել է Վենետիկի հանձնաժողով և ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ` տեղում օրենսգրքի բովանդակությանը ծանոթանալու և դրա վերաբերյալ եզրակացություններ տալու նպատակով:
Պետք է փաստել, որ քննարկումների ժամանակ եղել են նաև մի շարք առաջարկներ, որոնք դուրս են մնացել ԸՕ առաջարկվող տարբերակից` ժամանակային առումով դրանց իրականացվելիության անհնարինության, ինչպես նաև Սահմանադրության հետ որոշակի հակասություններ ունենալու պատճառով: Առաջարկվող փոփոխությունները հիմնականում միտված են առկա քաղաքական մարտահրավերներին կարճաժամկետ լուծումներ տալուն և հետագայում ենթակա են վերամշակման:
Մովսես Հարությունյան
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/25/2024 08:19 Տարածվել ա, կարդացվել ա՝ բավարար ա, էլի․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:16 Ընդդիմադիրները հիասթափված են․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:13 Ինչ ցանել ես, այն էլ կհնձես. Ծիծեռնակաբերդում տեղի ունեցած միջադեպից հետո թերեւս, արժե թարմացնել ՔՊ-ականների հիշողությունը. «Ժողովուրդ»
- 04/25/2024 08:10 «Քարֆուրի» տերերը հեռանում են Հայաստանից․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 08:03 Գերիների հարցով կակտիվանան․ «Հրապարակ»
- 04/25/2024 07:53 Դեսպան չնշանակվեց, կուսակցությունն էլ, փաստացի, գոյություն չունի. «Ժողովուրդ»
- 04/25/2024 07:50 Բնակարան, մեքենա․ ի՞նչ հայտարարագիր է ներկայացրել Տավուշի նոր դատախազը. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/25/2024 11:22 Հմի էլ Գյումրին պտի հանձնե՞ն.Գյումրեցիներն արձագանքում են Աննա Հակոբյանի այցին
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/25/2024 10:19 Ուղևորը վարորդի աչքերին քիմիական նյութ է փչել. վերջինս այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց. shamshyan.com
- 04/24/2024 18:54 Հրդեհ Կամո գյուղում
- 04/24/2024 17:33 Նոր Գեղիում բախվել են «Mercedes»-ը, «06»-ն ու տրակտորը. պապը, տատը, նրանց դուստրն ու 2 անչափահաս թոռները տեղափոխվել են հիվանդանոց
- 04/24/2024 13:15 Եղանակը առաջիկա 5 օրերին
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
- 04/21/2024 22:49 Կինը հոր օգնությամբ վրեժ է լուծել դավաճան զուգընկերոջից
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ