Փաստ ինֆո

Գերմանացի պատմաբան, հայտնի ցեղասպանագետ Հիլմար Կաիզերը, ով առավելագույնս հետազոտել է թուրքական արխիվները հավաստիացնում է, որ Հայոց ցեղասպանության մասին քննարկումները ներկայում ընթանում են միայն քաղաքական հարթակներում: 2009 թվականից հարցի շուրջ գիտական քննարկումերն իրենց վերջնակետին են հասել, այլևս դրանց կարիքը չկա: «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ Կաիզերը Հայոց ցեղասպանության փոխարեն հաճախ է օգտագործում լիակատար բնաջնջում տերմինը:

«Հակառակ այն բանի, որ թուրքական կառավարությունն անընդհատ ժխտում է կատարվածը,արխիվներում գտնվող փաստաթղթերը հակառակն են ապացուցում : Տեղեկագրերն ամենայն մանրամասնություններով փաստարկում են հայերի զանգվածային բնաջնջումը: Ընդ որում` տարբեր պետությունների արխիվներ նույն պատմությունների մասին են խոսում»,-ընդգծեց նա:

Ցեղասպանագետի խոսքով՝ թուրքական արխիվները բաց են, բայց ոչ ամեն ինչն է, որ քարտագրված է: Օրինակ, հասանելի չեն հայկական ունեցվածքին վերաբերող փաստաթղթերը, Օսմանյան պետության ներքին գործերի նախարարության հայերի տեղահանությամբ զբաղվող բաժնի փաստաթղթերը, ոստիկանական փաստաթղթերի մի մասը: «Ռազմական արխիվում տիրող իրավիճակը խիստ անմխիթար է: Փաստաթղթերը մատչելի չեն հանրության համար: Ղեկավարություն ինչ ուզում, այն էլ տալիս է»,-հավելեց նա:

Հիլմար Կաիզերը ուրախությամբ փաստեց, որ վերջին տարիների Հայաստանում հրապարակվել են Հայոց ցեղասպանության մասին երկու շատ կարևոր աշխատություններ, որոնք ազդեցություն են գործում ընդհանուր գիտահետազոտական դաշտի վրա: Դրանք են Վերժինե Սվազլյանի հիմնարար աշխատությունն ու Հայաստանի ազգային արխիվի կողմից Հայոց ցեղասպանության վերապրածների հուշերի բազմահատոր հրատարակությունը:

«Շատ լավ աշխատանք տարվում է, բայց ցավոք շատ քիչ ծավալով: Հայաստանում Հայոց ցեղասպանությանը վերաբերող նյութերը հիմնականում հրատարակվում են հայերեն լեզվով, հայ ընթերցողի համար, մինչդեռ նմանատիպ աշխատությունները պետք է թարգմանվեն արևմտյան , ռուսերեն, թուրքերեն լեզուներով»,-նշեց Կաիզերը:

Գերմանացի պատմաբանին 1995-2005 թվականներին քաղաքական նկատառումներով  Թուրքիայում արգելում էին օգտվել գրադարաններից:

Աղբյուր` Փաստինֆո