Փաստ ինֆո

Թուրքիայի ընդդիմադիր քրդամետ Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցության հայազգի պատգամավոր Գարո Փայլանը քննադատել է տարիներ առաջ ավերված և պղծված հայկական գերեզմանատան տարածքում հասարակական զուգարան կառուցելու՝ Վանի նահանգի Արտամեդի քաղաքապետարանի որոշումը:

Այս մասին, ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը, հայտնում է Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցության (HDP) ինտերնետային կայքը:

Հիշեցնելով, որ Արտամեդի շրջանը հայկական և ուրարտական  պատմական հուշարձաններ պարունակող վայր է՝ Գարո Փայլանն ասել է. « Նախ պետք է նշել, որ 3 հազար տարվա պատմություն ունեցող ուրարտական քաղաքակրթության հետքերը կրող Դիլքայա բլուրը մի տարածք է, որը որպես առաջին աստիճանի տարածք պատմական և մշակութային տեսանկյունից պետք է լավ պաշտպանված լինի: Միևնույն ժամանակ այս վայրը եղել է Խորգոմ գյուղի տարածքը, որը 100 տարի առաջ  շատ խիտ հայկական բնակչություն է ունեցել: Այստեղ կա մենաստան, գերեզմանատուն, ինչը հոգևոր և պատմական տեսանկյունից շատ կարևոր ժառանգություն է»:

Գարո Փայլանը ցավով նշել է, որ եթե հաշվի առնենք թուրքական պետության փոքրամասնությունների պատմամշակութային և հոգևոր արժեքները պղծելու և ոչնչացնելու հետևողական քաղաքականությունը, ապա  այս դեպքը նույնպես զարմանալի չէ:

«Եթե հաշվի առնենք թուրքական պետության կողմից ազգային փոքրամասնությունների նկատմամբ տարվող խտրական քաղաքականությունը, ապա քաղաքային իշխանությունների այս անպատասխանատու քայլը, ցավոք, զարմանալի չէ: Ավելի քան 100 տարի է, ինչ ազգային փոքրամասնություններին պատկանող մշակութային և պատմական կառույցները առգրավվելով՝ կամ օգտագործվել են այլ նպատակներով, կամ ոչնչացվել: Այդ պատճառով Թուրքիայում մի հին եկեղեցի կամ ոչ մուսուլման համայնքներին պատկանող մի հին դպրոց, մշակութային կենտրոն և կինոթատրոն չի մնացել, որն ենթակա լինի օգտագործման… Այս երկրում հարյուր տարի փորձել են ոչնչացնել այս տարածքում բնակված հայ ժողովրդի ժառանգությունը, իսկ հիմա էլ 100 տարի հողի տակ գտնվող հայ ազգի որդիների գերեզմանները հանգիստ չեն թողնում»,- քննադատելով լողափին մոտ գտնվող հայկական գերեզմանատան տարածքում հասարակական զուգարան կառուցելու Արտամեդի քաղաքապետարանի որոշումը՝ հավելել է Փայլանը:

Վանի նահանգի Արտամեդի շրջանի տեղական ինքնակառավարման մարմինները Դիլքայա գյուղում գտնվող հանրային լողափերից մեկի հարևանությամբ, որտեղ հայկական գերեզմանատուն է եղել, զուգարան են կառուցել:

Դիլքայա շրջանում 1984 թվականին Էգեյան համալսարանը, Վանի թանգարանը և Վանի տարածաշրջանային պատմական և հնագիտական ուսումնասիրությունների կենտրոնը համատեղ ուսումնասիրություններ են կատարել: Ուսումնասիրությունների արդյունքում բլրում հայտնաբերվել է ուրարտական շրջանի 24 գերեզման:

Այս տարածքում այն ժամանակ բնակվել են հայեր, և ափամերձ հատվածը հայերի կողմից օգտագործվել է որպես գերեզմանատուն: 

Այս թաղամասում է ծնվել նաև հայ մեծանուն նկարիչ Արշիլ Գորկին:

Աղբյուր` Փաստինֆո