Փաստ ինֆո

Բուդաղյանների ու նրանց փաստաբան Հայկ Ալումյանի վերաքննիչ բողոքը մեկ տարուց ավելի քննելուց հետո՝ քննության արդյունքներով, Վերաքննիչ դատարանը որոշել է դիմել Սահմանադրական դատարան՝ Քրեական դատավարության օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի առաջին մասի 10-րդ կետի սահմանադրականության հարցը լուծելու համար:

Քրեական գործի վարույթը կամ քրեական հետապնդումը բացառող հանգամանքների վերաբերյալ հոդվածի 10-րդ կետը հենց այն նորմն է, որի վրա հիմնվում են սպանված Ավետիք Բուդաղյանի իրավահաջորդն ու նրա ներկայացուցիչ Հայկ Ալումյանը՝ բողոք ներկայացնելով մահվան հիմքով Ավետիք Բուդաղյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում չիրականացնելու, իսկ Սուրիկ Խաչատրյանի որդու ու թիկնապահի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու քննիչի որոշումների դեմ:

Հոդվածի հիշյալ կետը նախատեսում է բացառություն՝ մահվան հիմքով քրեական հետապնդումը կարող է իրականացվել կամ չդադարեցվել, եթե գործի վարույթն անհրաժեշտ է մահացածի իրավունքների վերականգնման համար կամ ուրիշ անձանց նկատմամբ նոր ի հայտ եկած հանգամանքների կապակցությամբ գործը վերսկսելու համար:
Տվյալ դեպքում Ավետիք Բուդաղյանի հարազատները և նրա իրավահաջորդ հայրը պնդում էին, որ «ո՛չ, մենք պահանջում ենք քրեական հետապնդումը շարունակել, քրեական գործը քննել մինչև վերջ, որովհետև մենք պատրաստվում ենք ապացուցել, որ Ավետիք Բուդաղյանը սպանության փորձ չի կատարել, նա նրանց հարձակման զոհն է»:

«Եվ, հանկարծ, քննության արդյունքներով Վերաքննիչ դատարանը որոշեց, որ, պարզվում է, այն հոդվածը, որի վրա մենք են հիմնվում, հակասահմանադրական հոդված է: Ոչինչ չունեն մեր ասածի դեմ ասելու՝ մենք հստակ հիմնվում ենք այդ վերապահման վրա, ի վերջո ոչ թե քննիչը պետք է մեղավոր ճանաչի, այլ դատարանը՝ մեղավոր ճանաչի կամ արդարացնի»,- «Փաստինֆո»-ի լրագրողի հետ զրույցում նշեց Բուդաղյանների ներկայացուցիչ, փաստաբան Հայկ Ալումյանը, հավելելով, որ իրենք հիմնվում են այս շատ պարզ, պարզունակ տրամաբանության վրա, որի դեմ ոչինչ չկա ասելու:

Փաստաբանն ընդգծեց, որ օրենքի մեջ եթե շատ քիչ դրույթներ կան, որոնք առհասարակ անվիճելի են, մեկը սա է, այդուհանդերձ, Վերաքննիչ դատարանը, փաստաբանի գնահատմամբ, զուտ իրենց պահանջներին լուծում տալուց խուսափելու համար որոշել է դիմել Սահմանադրական դատարան: «Ոչ մի հակասահմանադրական բան այս նորմի մեջ չկա, հակաօրինականն ու հակասահմանադրականն այն ամեն ինչն է, ինչ մինչև հիմա արվում է Բուդաղյանների գործով՝ և՛ հակասահմանադրական է, և՛ հակաօրինական, և՛ հակաիրավական, և նաև՝ անմարդկային: Իսկ այն նորմը, որի վրա մենք հիմնվում ենք, միանգամայն Սահմանադրությունից բխող նորմ է»,- ասաց Հայկ Ալումյանը՝ շատ մեծ մտավախություն հայտնելով, որ սա կարող է նախապես պլանավորված, արդեն բոլոր ատյաններւմ որոշված սցենար լինել:

«Գնալու է ՍԴ, որտեղ որոշակի ձևով որոշվելու է և հետո մեզ էլ ասելու են, որ այն նորմն, որի վրա դուք հիմնվում եք, տեսեք արդեն հակասահմանադրական է ճանաչվել: Այսինքն՝ էլ ուրիշ բան չունեն մեզ ասելու»,- ասաց փաստաբանն՝ ընդգծելով, որ իրենք, սակայն, ուրիշ ասելիք ունե՛ն: Հայկ Ալումյանը պարզաբանեց, որ իրենք հիմնվում են նաև Եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի՝ արդար դատաքննության իրավունք, առաջին կետի վրա, որտեղ ասվում է, որ յուրաքանչյուր ոք, ով մեղադրվում է հանցագործության կատարման մեջ, ունի դատարանի իրավունք ու իրավունք, որպեսզի դատարանը որոշի ինքը մեղավոր է, թե չէ:

Հայկ Ալումյանը մեր միջոցով ուղերձ հղեց Հայաստանի դատական համակարգին, ընդհանրապես բոլոր նրանց՝ մեծերին ու փոքրերին, ովքեր այս գործի մեջ իրենց բացասական ներդրումն են ունեցել և կունենան. «Ձեր որոշելով չէ, հիմիկվանից ասում եմ, մենք Եվրոպական դատարան էլ ենք դիմել, հուսով եմ, որ շուտ թե ուշ այս հարցը, միևնույն է, դրական լուծում է ստանալու, միևնույն է, մարդիկ ովքեր այդ հրեշավոր հանցագործության համար մեղավոր են, անկախ ՍԴ, Վերաքննիչ դատարաններն ինչ կորոշեն, միևնույն է, այդ մարդիկ ենթարկվելու են պատասխանատվության, դուք էլ ամաչելու եք ձեր արածների համար: Դուք հետո մտածեք, թե ձեր շրջապատի հարցերին ինչպե՞ս եք պատասխանելու»,- ասաց Հայկ Ալումյանը՝ հայտարարելով. «ու շատերիցդ էլ հիասթափված եմ»:

Բուդաղյաններն ու նրանց ներկայացուցիչը պնդում են, որ Սուրիկ Խաչատրյանը իր հարազատների հետ միասին իրենց շենքի մոտակայքում սպանեցին Ավետիք Բուդաղյանին և հրազենային ծանր մարմնական վնասվածք հասցրեցին Ավետիք Բուդաղյանի եղբորը՝ Արտակ Բուդաղյանին: Եվ որպեսզի քննիչներն ու դատախազությունը կարողանան քրեական պատասխանատվությունից ազատել այդ հանցագործությունը կատարողներին, իրենց անհրաժեշտ էր որոշակի վարկած, ըստ որի հարձակվողը Բուդաղյան եղբայրներն էին և համապատասխանաբար Սուրիկ Խաչատրյանն ու նրա մերձավորները հայտնվում էին պաշտպանվողների կարգավիճակում:
«Եվ ինչ արեց քննիչը՝ կայացրեց մի խայտառակ որոշում իբրև թե սպանված Ավետիք Բուդաղյանի օգտին՝ նրա նկատմամբ քրեական հետապնդում չիրականացնելու մասին: Իր որոշման մեջ մանրամասն նկարագրեց իբրև թե Ավետիք Բուդաղյանը սպանության փորձ է կատարել Սուրիկ Խաչատրյանի մերձավորների նկատմամբ, և վերջում այդ ամեն ինչը ամփոփելով, գրեց հետևյալը՝ թեև ինքը սպանության փորձ է կատարել Սուրիկ Խաչատրյանի մերձավորների նկատմամբ, այսինքն՝ ըստ էության ինքը հանցավոր է, բայց քրեական հետապնդում չիրականացնել այն հիմքով, որ նա մահացել է, թեև իրականում սպանվել է»:

Հենց հաջորդ օրը՝ հիմնվելով հենց այդ որոշման հետևությունների վրա, քննիչն որոշում կայացրեց Սուրիկ Խաչատրյանի որդու ու թիկնապահի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու մասին: Այսինքն՝ եթե Ավետիք Բուդաղյանը սպանության փորձ էր կատարել նրանց նկատմամբ, ուրեմն այս մարդիկ արդեն, ստացվում է, որ անհրաժեշտ պաշտպանության պայմաններում են գործել և եթե սպանել են Ավետիք Բուդաղյանին, ուրեմն՝ միանգամայն իրավացիորեն՝ այս է եղել իրենց տրամաբանությունը, նշեց Հայկ Ալումյանը:

Բուդաղյաններն ու նրանց փաստաբանը բողոքարկել են երեք որոշումներն էլ՝ Ավետիք Բուդաղյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում չիրականացնելու և Ս.Խաչատրյանի որդու ու թիկնապահի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցնելու մասին՝ հիմնվելով հիշյալ նորմի վրա: Նախ, քննիչի որոշումները բողոքարկվել են դատախազին, թեև ի սկզբանե դեպքից չորս օր չանցած այն ժամանակվա զինվորական դատախազ, իսկ հետագայում նաև գլխավոր դատախազ Գևորգ Կոստանյանն առաջ ընկնելով՝ ասել էր, որ պաշտպանություն է իրականացվել Բուդաղյանների հարձակումից՝ թեև քրեական գործում չկային նյութեր, որոնց վրա նա կարող էր հիմնվել: Դրանից հետո, ըստ Հայկ Ալումյանի, սկսել են առաջանալ Սուրիկ Խաչատրյանի մերձավորների ցուցմունքներն, իբրև իրենք պաշտպանվել են և այլն: Այսինքն՝ դատախազն ըստ էության նախանշել է ապօրինություններն ու այն գիծը, թե ինչ ուղղությամբ պետք է գործը տարվի, իսկ հետո քննիչների ու Սուրիկ Խաչատրյանի մերձավորների ջանքերով քրեական գործն այդ ձևով էլ ավարտել են:

«Երբ մենք քննիչի որոշումը բողոքարկեցինք դատախազին, մենք, իհարկե, առանձնապես հույսեր չունեինք, որ դատախազը կարող է մեր բողոքը բավարարել, որովհետև դատախազությունն ինքն էր սցենարը գրողը, բայց դատախազությունը բողոքարկելը պարտադիր փուլ է մինչև դատարան հասնելը», - ասաց Հայկ Ալումյանը:

Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների դատարանն էլ մերժել է Բուդաղյանների ու նրանց ներկայացուցչի բողոքը, որի դեմ էլ բողոք է ներկայացվել Վերաքննիչ դատարան:

Աղբյուր` Փաստինֆո