ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Ոչ նյութական վնասի հատուցման ինստիտուտն իրականում պետք է ավելի թեթևացնել. Արամ Օրբելյան 07/19/2016 12:24 | Բարոյական վնասի հատուցում
Բարոյական վնասի հատուցման կարգը և պայմանները սահմանող ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1087.2 հոդվածում ակնհայտ հակասություն կա հոդվածի յոթերորդ ու ութերորդ մասերի միջև: Այս մասին «Փաստինֆո»-ի լրագրողի հետ զրույցում նշեց «Կոնցեռն-Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի փաստաբան Արամ Օրբելյանը՝ մեր խնդրանքով, մասնավորապես, ներկայացնելով բարոյական վնասի հատուցման ինստիտուտի իրավակարգավորումներում առկա բացերը:
Մասնավորապես, եթե ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1087.2 հոդվածի յոթերորդ կետով սահմանվում է, որ հատուցման չափը չի կարող գերազանցել երեք կամ երկու մլն. դրամը (նայած, թե ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 162.1 ամրագրված ո՛ր իրավունքն է խախտվել), իսկ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1087.2 հոդվածի ութերորդ կետով սահմանվում է, որ բարոյական վնասի հատուցման չափը բացառիկ դեպքերում կարող է գերազանցել հոդվածի յոթերորդ մասով նախատեսված առավելագույն սահմանը, եթե պատճառված վնասի արդյունքում առաջացել են ծանր հետևանքներ:
Ըստ փաստաբանի, ամենալուրջ խնդիրը վնասի հատուցման չափերի մեջ է՝ սահմանափակումներն անհամաչափ են: «Մենք մի կողմից հասկանում ենք, որ նվազագույն աշխատավարձը ցածր է, միջին աշխատավարձը ցածր է, սոցիալական վիճակը բարդ է, բայց մյուս կողմից վնասի չափը պետք է լինի որոշակի, ռեալ կաշկանդող, սահմանափակող: Վնասի հատուցման արդյունավետ միջոցների առկայությունը ուղղված է նմանատիպ այլ դեպքերում վնասի բացառմանը, և անձը կգնահատի՝ արդյոք արժե՞ վնաս հասցնել, թե՞ ոչ».- ասաց Ա.Օրբելյանը:
Ըստ փաստաբանի, այստեղ խնդիր է դրվում ոչ թե զարգացնել Հայաստանի իրավական համակարգը, ոչ թե որպես զսպող տարր կիրառել բարոյական վնասի հատուցումը, այլ դրվում է խնդիր՝ որ Եվրոդատարան չգնան:
«Սա նույնպես մոտեցում է, ընկալում եմ, բայց ավելի ցանկալի կլիներ, որ մեր լուծումները ոչ թե պայմանավորված լինեին Եվրոդատարան գնալու կամ չգնալու ռիսկով, այլ պայմանավորված լինեին ներքին իրավական համակարգի, իրավագիտակցության զարգացման անհրաժեշտությամբ և պայմանավորված լինեին հենց նրանով, որ վնասի հատուցման գործուն ինստիտուտը հնարավորություն տա ռեալ սահմանափակել պետական մարմինների գործողությունները»,- ասաց Ա.Օրբելյանը:
Օրենսդրական բացերի թվում փաստաբանը նշեց նաև այն, որ օրենսդրական կարգավորումներում առկա է սահմանափակում՝ անձը կարող է բարոյական վնասի հատուցում պահանջել բացառապես պետական ու տեղական ինքնակառավարման մարմիններից, «… եթե քրեական հետապնդման մարմինը կամ դատարանը հաստատել է, որ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի կամ դրա պաշտոնատար անձի որոշման, գործողության կամ անգործության հետևանքով խախտվել են այդ անձի՝ Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությամբ և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» կոնվենցիայով երաշխավորված հիմնարար իրավունքները»:
Ըստ Ա.Օրբելյանի, շատ կարևոր է, որ օրենսդրությունը հնարավորություն տա անձին բարոյական վնասի հատուցում պահանջել նաև մասնավոր անձից: Նա պարզաբանեց, որ ոչ նյութական վնաս կարող է հասցնել նաև մասնավոր անձը՝ զրպարտությունից և վիրավորանքից զատ այլ հարցերով:
Ամենատարածված օրինակները ակնհայտ խտրական վերաբերմունքի դրսևորումներն են հանրային նշանակության՝ սննդի, սպասարկման օբյեկտներում, օրինակ՝ եթե բաց տեքստով մարդուն հայտարարվի՝ տղամարդկանց կամ կանանց, ինչ-որ ուրիշ հավատքի տեր անձանց, ինչ-ինչ այլ ազգերի, սևամորթների չենք սպասարկում, ու դա պայմանավորված չլինի ինչ-որ առանձնահատկությամբ: Այսինքն՝ տվյալ դեպքում պետություն, պետական մարմին չկա, բայց առաջանում է կոնկրետ ոչ նյութական վնաս, ինչը դժվար կլինի անցկացնել վիրավորանքի կամ զրպարտության ներքո:
Արամ Օրբելյանը նշեց, որ եթե այս պահին ինչ-ինչ պատճառներով չեն ցանկանում բարոյական վնասի հատուցման ինստիտուտը տարածել ամբողջ մասնավոր հարաբերությունների վրա, ցանկալի է առնվազն ներառել տարբեր հանրային նշանակության օբյեկտները՝ հանրային ծառայություններ մատուցող մի շարք կազմակերպություններ, օրինակ՝ ՀայՌուսգազարդ, հեռահաղորդակցության ոլորտի կազմակերպություններ, Էլեկտրացանցեր, Պետական համալսարան կամ ընդհանրապես համալսարաններ, որոնք քիչ թե շատ ունեն հանրային նշանակություն:
Ճի՞շտ է, որ բարոյական վնասի հատուցմանն ենթակա իրավունքների ցանկում չի ընդգրկված Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայով երաշխավորված ստրկության արգելքի իրավունքը, մեր հարցին ի պատասխան Ա.Օրբելյանը նշեց, որ մարդիկ ստրկության, մասնավորապես, թրաֆիքինգի են ենթարկվում հիմնականում հենց մասնավոր անձի կողմից: Այսինքն՝ նորից գալիս, հանգում ենք նույն՝ բարոյական վնասի հատուցման ինստիտուտը մասնավոր հարաբերությունների վրա չտարածելու խնդրին:
Արամ Օրբելյանը գտնում է, որ ոչ նյութական վնասի հատուցման ինստիտուտն իրականում պետք է ավելի թեթևացնել՝ դատավորները պետք է ունենան ավելի շատ ավտոնոմիա, կողմերն էլ ավելի շատ ազատություն այդ ապացույցները ներկայացնելու համար:
«Վնասի չափի օրենսդրական սահմանափակումներն, իմ կարծիքով, պետք է ուղղակի դուրս գան: Օրենսդիրը չի կարող ի սկզբանե որոշել, որ ոչ նյութական վնասը լինելու է այսքան դրամ, օրենսդիրը կարող է ասել ոչ նյութական վնասը փոխհատուցվո՞ւմ է, թե՞ ոչ:
Դա դատական քաղաքականությունն է, որը պետք է գնահատի, որոշի, և դատարանները նույնպես իրավասու չեն սահմանափակել ոչ նյութական վնասը՝ ինչ-որ մեկի համար բարոյական վնասը կարող է լինել հարյուր հազար դրամ և լինել բավարար, մյուսի համար՝ երկու հարյուր մլն դրամ և լինել ոչ բավարար՝ կախված կոնկրետ հանգամանքներից»: Ըստ Արամ Օրբելյանի, պետք է ունենալ ռեալ վնասի չափը հաշվարկելու գործիքակազմ, մոտեցումներ, փորձագետների, մասնագետների կարծիքներ, որն ինչ-որ մի փուլում կձևավորի հաշվարկի մեխանիզմի տարբերակները:
Լուսանկարը՝ Armenpress-ի
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02
Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասին
Տեսադարան
05/17/2022 10:49
Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցները
Մամուլ
- 04/20/2024 08:23 Արամ Սարգսյանի մտերիմին 1 բուլդոզերի համար 700 հազար դոլար են տվել․«Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:18 Արցախի վերնախավը հավաքվել էր․ «Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:13 Փաշինյանի հերթական նվերը՝ Ադրբեջանի․ «Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:10 Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը բխում է նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթից. «Ժողովուրդ»
- 04/20/2024 08:07 Վահագն Հովակիմյանն ու ՄԻՊ-ը կգնան ԱԺ․ «Հրապարակ»
- 04/20/2024 08:05 Մինչ Տավուշի հողերի հանձնման հարցն էր լուծվում , Փաշինյանը բեմականացում էր վայելում․«Հրապարակ»
- 04/20/2024 07:41 Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողով հանձնված գրությունների մեծ մասը ՀՀԽ անդամների այլ վճարովի աշխատանքի անհամատեղելիության վերաբերյալ են. «Ժողովուրդ»
Գործ #
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
07/12/2020 18:04
«Դե իմացիր արա, էդ ռուբիլնիկի տեղն էլ ես եմ ասել». Մանկության ընկերը` Կախյանի մեկ տարեկան երեխայի ու հղի կնոջ սպանության մասին
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
- 02/17/2024 19:12 ԲԴԽ-ի մեսիջը հստակ էր. ցուցումները չկատարող դատավորները կքարկոծվեն հրապարակայնորեն. Նախշքարյան (տեսանյութ)
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 12:22 Վերջ չկա. Հաջորդ «կայարանը» Ազատամուտ և Կայան գյուղերն են, հետո՝ Տիգրանաշենը. Էդգար Էլբակյան
- 04/20/2024 11:49 Մի՜ հավատացեք բանսարկուներին. Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է. ԱԺ փոխխոսնակ
- 04/20/2024 11:44 Ու բանակը հավի նման լքելո՞ւ է դիրքերը. քաղաքագետ
- 04/20/2024 11:25 Ներուժի լարումով համախմբվել է պետք, չկարողացա՞նք, ուրեմն սաղս էլ նույն «զիբիլն» ենք. Շարմազանով
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/20/2024 13:17 Անհետ կորած տղամարդու դին գտել են Ջրվեժի ձորում՝ նեխած ու հոշոտված. shamshyan.com
- 04/20/2024 11:03 Էրեբունիում 8-րդ դասարանցին պնևմատիկ ատրճանակից կրակել է 9-դ դասարանի երկու երեխաների վրա. shamshyan.com
- 04/20/2024 10:55 Երեկվա քամին ծառեր է շրջել, տանիքներ պոկել
- 04/20/2024 10:25 Արմավիրի մարզում 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարվածով սպանել է հորը. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
- 04/19/2024 22:52 Ծնողները դստեր ննջասենյակում հայտնաբերել են մանկապիղծի թաքնված տեսախցիկը
- 04/18/2024 23:54 Սուրճի ևս մեկ օգտակար հատկություն է հայտնաբերվել
- 04/18/2024 23:38 Կինը բժշկի այցի շնորհիվ բացահայտել է ամուսնու դավաճանությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ