Թեմաներ
Ուրբաթ 03 / 29 / 2024
Փոխարժեք
+ °C
+ °C

Ամենակարևոր իրավական լուրերը Հայաստանից` Telegram-ում

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

03/28/2024   23:59 «ՎԱԶ-21214»-ի 31-ամյա վարորդը մահացել է 03/28/2024   23:41 Վեց ծառայակիցների հետ սեռական հարաբերություն ունեցած ոստիկանը 500 հազար դոլար կստանա 03/28/2024   23:21 Կայացել են ՀՀ-ի և Կորեայի արտաքին գործերի նախարարությունների միջև 5-րդ քաղաքական խորհրդակցությունները 03/28/2024   23:01 Մենք արձանագրեցինք, որ երկուստեք անվստահության հարց կա. Ալեն Սիմոնյանն ու Ադրբեջանի խորհրդարանի նախագահը կրկին կհանդիպեն 03/28/2024   22:41 Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը.Ժաննա Անդրեասյան 03/28/2024   22:33 Վերջին օրերին տեղի են ունեցել որոշակի իրադարձություններ, որոնցով պայմանավորված դժվարին որոշում եմ կայացրել այս պահին չհավակնել ԲԴԽ դատավոր անդամի թափուր տեղին. Ռշտունի 03/28/2024   22:13 Լեհաստանում եվրակորպուսի նախկին ղեկավարին կասկածում են գաղտնի տվյալների հրապարակման մեջ 03/28/2024   21:55 Մայր Աթոռում կատարվեց Ոտնլվայի կարգը 03/28/2024   21:38 Հայոց պատմության սրբագրիչները. Բողոքող պատմաբաններին ահաբեկում են ու փորձում լռեցնել․ aravot.am (տեսանյութ) 03/28/2024   21:21 Գյուղացիները վրդովված էին նաեւ Ալեն Սիմոնյանի վերջին հայտարարությունից․ «Հայաստան» խմբակցություն 03/28/2024   21:03 Վիճաբանություն և ծեծկռտուք Երևանում.վիճաբանության մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են․ կա վիրավոր 03/28/2024   20:46 Հայաստանի իշխանությունները գիտակցաբար փչացնում են հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ․ Լավրովը հայտարարել Է Մոսկվայի և Երևանի հարաբերություններում լավատեսության բացակայության մասին 03/28/2024   20:33 «Միր» վճարային համակարգի գործառույթների դադարեցումը բացասական հետեւանքներ կունենա թե գործարարների, թե քաղաքացիների վրա. Գագիկ Մակարյան 03/28/2024   20:29 Թումանյան փողոցում ծառի ճյուղը թեքվել և ընկել է էլեկտրական լարերի վրա, առկա է ընկնելու վտանգ 03/28/2024   20:26 Տավուշի 4 գյուղերի հանձնումից հետո նրանք կպահանջեն 20-30 համայնք Վարդենիսի կողմից, որ մտնեն Սևան. Արզաքանցյան (Տեսանյութ) 03/28/2024   20:22 Հայաստանում ԵՄ առաքելությունը վերածվում է ՆԱՏՕ-ի առաքելության․ Լավրով 03/28/2024   20:14 Ահաբեկչության մասին խոսք լինել չի կարող,այլ անձանց կյանքին չեն սպառնացել, իրենք իրենց են վնասել․ Պապիկյան 03/28/2024   19:59 Գլխավոր դատախազությունը դեռ ամիսներ առաջ է պատասխանել ՍԴ հարցադրումներին՝ ապօրինի գույքի բռնագանձման օրենքի սահմանադրականության գործով, սակայն ՍԴ-ն դեռ չի վերսկսել քննությունը 03/28/2024   19:51 Տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված․ ՆԳՆ 03/28/2024   19:44 Փախստականներն օգտվում են միջազգային պաշտպանությունից. Նրանց չեն կարող հանձնել այն պետություն,որտեղ նրանց նկատմամբ հետապնդում է իրականացվել (տեսանյութ) 03/28/2024   19:35 Արթուր Աբրահամի հոր հոգեհանգիստը տեղի կունենա Ներքին Չարբախի Սուրբ Խաչ եկեղեցում 03/28/2024   19:20 Ավագ հինգշաբթին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում 03/28/2024   19:15 Փաշինյանը շտապում է ՔՊ գրասենյակ (տեսանյութ) 03/28/2024   19:05 «0 խնդիր՝ հարեւանների հետ» քաղաքականությունն Աստված մի արասցե վերածվի «0 հարեւան՝ առանց խնդրի». Բալասանյան (տեսանյութ) 03/28/2024   18:47 5,7 մագնիտուդով երկրաշարժ՝ Աֆղանստանում 03/28/2024   18:41 Հայ ժողովրդին վախեցնում է ադրբեջանի պատերազմով, իսկ ինքը վախենում է Արցախի նախագահից․ և ոչ միայն․․․ 03/28/2024   18:28 Կինը բռնել է ամուսնուն դավաճանելիս՝ առողջ ապրելակերպի հանդեպ ունեցած սիրո շնորհիվ 03/28/2024   18:20 Եվրոպական խորհրդի քաղաքական եւ անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան 03/28/2024   18:17 Երկու անձանց դանակահարած երիտասարդը ձերբակալվել է 03/28/2024   18:16 Պարզվել է՝ յուղոտ մթերքներն ավելի քիչ վնասում են կանանց, քան տղամարդկանց 03/28/2024   18:04 Քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի բաց նամակ-հարցումը Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին 03/28/2024   17:57 Վրաստանի լեռնադահուկային հանգստավայրում ձնահյուս է տեղի ունեցել 03/28/2024   17:53 Մենք Հայաստանին օգնելու պարտականություն ունենք ագրեսորի դեմ պայքարում․ Անն-Լորանս Պետելի հարցազրույցը 03/28/2024   17:43 Արցախի պետական ինստիտուտների աշխատանքը շարունակվելու է մինչեւ Արցախի վերադարձը հային. Մետաքսե Հակոբյան 03/28/2024   17:38 Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը 03/28/2024   17:36 Ինչպես մարտաֆիլմում. 3,3 տոննա կոկաին է առգրավվել Կոլումբիայում թմրավաճառներին հետապնդելուց հետո 03/28/2024   17:12 ՄԻԵԴ-ն ընդունել է Արթուր Դանիելյանի և Արմեն Աշոտյանի գործերով գանգատները 03/28/2024   16:58 Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի. նախաքննությունը շարունակվում է 03/28/2024   16:55 Գեղարքունիքի մարզում հայրը հաճախակի ծեծել է անչափահաս դստերը, փորձել սեռական հարաբերություն ունենալ նրա հետ 03/28/2024   16:51 ՀՀ անվտանգության գլխավոր սպառնալիքը Նիկոլ Փաշինյանն է, այլ ոչ թե Արցախի պետական ինստիտուտները. Սաղաթելյան 03/28/2024   16:43 Շոլցն ասել է, որ դեկտեմբերից ի վեր չի խոսել Պուտինի հետ 03/28/2024   16:23 Ռուբեն Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը 03/28/2024   16:19 Հայաստանի եւ Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով զբաղվող հանձնաժողովների միջեւ ստորագրվել է համատեղ հայտարարություն 03/28/2024   16:13 «Այրում» նռան գինու մեջ սինթետիկ ներկանյութ է հայտնաբերվել. Բելառուսից դիմել են ՍԱՏՄ-ին 03/28/2024   16:05 Թուրքիան հերքում է Ռուսաստանից նավթի դիմաց վճարումների «ուշացումների» մասին տեղեկությունները 03/28/2024   16:03 Հայկ Մարությանը ստեղծել է նոր կուսակցություն՝ «Նոր ուժ» անվամբ ու մտադիր է մասնակցել խորհրդարանական ընտրություններին 03/28/2024   15:54 Փաստացի ուզում են փափուկ ուժի միջոցով զավթել մեր գոյաբանական նշանակության ենթակառուցվածքները. Թադեւոս Ավետիսյան 03/28/2024   15:37 ՀՀ-ն 300 հազար դոլարի օգնություն կտրամադրի Ճապոնիային երկրաշարժից տուժածների հումանիտար կարիքների բավարարման համար 03/28/2024   15:20 Ճապոնիայում ավելի քան 100 մարդ հոսպիտալացվել է սննդային հավելում ընդունելուց հետո. չորս մարդ մահացել է 03/28/2024   15:19 Ոսկեպարցիները նշում էին, որ քպ-ական այն դեմքերը ովքեր հանձնվող գյուղերն ադրբեջանական են համարում, թող գան գյուղ ու իրենց ներկայությամբ նման հայտարարություն հնչեցնեն. Աբրահամյան
03/28/2024   23:41 Վեց ծառայակիցների հետ սեռական հարաբերություն ունեցած ոստիկանը 500 հազար դոլար կստանա 03/28/2024   16:55 Գեղարքունիքի մարզում հայրը հաճախակի ծեծել է անչափահաս դստերը, փորձել սեռական հարաբերություն ունենալ նրա հետ 03/28/2024   08:11 Որքան է Հ1-ը վճարել Հրաչուհի Ութմազյանին ու Համլետ Առաքելյանին՝ «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը մեկնաբանելու համար․ «Հրապարակ» 03/28/2024   14:15 Գլխավոր դատախազի տեղակալի ամուսնուն փորձ է արվում բարձր պաշտոնի տեղավորել ու նշանակել Փորձաքննությունների բյուրոյի ղեկավար՝ դրանով այդ անկախ կառույցը դարձնել դուստր ձեռնարկություն 03/27/2024   21:59 Արգածոտնի մարզի գյուղերից մեկում․ 13-ամյա թոռը պապի մարմինը հայտնաբերել է պատշգամբի ճաղավանդակից կախված 03/27/2024   12:33 Գուրգեն Արսենյանը՝ իր մուտքը ՌԴ արգելվելու մասին 03/27/2024   20:50 Զախարովան՝ Բաքվի կողմից Ուկրաինային զենք մատակարարելու մասին 03/27/2024   15:25 Աննա Հակոբյանի կազմակերպած բարեգործական ընթրիքի տոմսերը՝ 1 մլն դրամ 03/27/2024   08:25 Ալիևը Փաշինյանին հանդիմանել է․ «Հրապարակ» 03/27/2024   07:46 Ի՞նչ տարածքներ են զիջվելու Վրաստանին. Նիկոլ Փաշինյանը վրացի գործընկերոջ հետ քննարկել է. խոսնակի պարզաբանումը. «Ժողովուրդ» 03/27/2024   20:42 Դաշնակցական Գագիկ Սարգսյանին կալանավորել են «խռովյալ ՔՊ-ականի» ցուցմունքի հիման վրա․ փաստաբանը մանրամասներ է հայտնել գործից 03/27/2024   13:23 Ծաղկահովիտ-Ալագյազ ավտոճանապարհին «VAZ» մակնիշի ավտոմեքենան արգելափակվել է ձյան շերտում. կան տուժածներ 03/28/2024   18:28 Կինը բռնել է ամուսնուն դավաճանելիս՝ առողջ ապրելակերպի հանդեպ ունեցած սիրո շնորհիվ 03/28/2024   14:13 Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում. Արթուր Աբրահամ 03/27/2024   13:18 Ինչ եղանակ են կանխատեսում առաջիկա 5 օրվա համար 03/27/2024   21:21 ՌԴ ԱԻՆ - ը հրապարակել է «Կրոկուսի» ահաբեկչության զոհերի նոր ցուցակը 03/27/2024   18:25 ՀՀ ԱԳՆ-ում մեկնաբանություն չունեն՝ ՌԴ-ի կողմից ՀՀ պատգամավորի մուտքը արգելելու որոշմանը 03/27/2024   08:17 Արևմուտքը Փաշինյանին զգուշացնում է․ «Հրապարակ» 03/28/2024   12:59 Այսօր ընտանիքի անդամների քանակով հավկիթ չեն եփում, չեն ներկում ու չեն մատուցում. Նոյեմ Անդրեասյան 03/27/2024   08:07 Գուրգեն Արսենյանը վայր կդնի՞ մանդատը․ «Հրապարակ»

Արման Թաթոյան. «Առավել ցանկալի է ունենալ լավ Քրեական դատվարություն, քան լավ Քրեական դատավարության օրենսգիրք» 12/27/2013   14:19  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾ

ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի նախագծի վերաբերյալ «Փաստինֆո»-ի հարցերին է պատասխանում ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Արման Թաթոյանը։

- Պրն Թաթոյան, արդեն շուրջ 3 տարի շարունակ համապատասխան կառույցներն ու աշխատանքային խմբերն աշխատում են Քրեական դատավարության նոր օրենսգրքի ստեղծման ուղղությամբ: Նախագիծը լայն քննարկման ճանապարհ է անցել, «Փաստինֆո»-ն այս ընթացքում կարելի է ասել դրույթ առ դրույթ լուսաբանել է նախագծում տեղ գտած նոր իրողությունները: Եվ հիմա կարծես այն մոտեցել է իր հանգրվանին, նախագիծը պատրաստ է անցնելու ընդունման փուլ: Այսօր արդեն գլխավոր հարց ն է. ե՞րբ ի վերջո կունենանք նոր օրենսգիրքը գործողության մեջ:

-Մենք հույս ունենք, որ գարնանային նստաշրջանի ընթացքում ԱԺ-ում արդեն հնարավորություն կունենանք քննարկելու և ընթերցումները տեղի կունենան։ Հույս ունեմ, որ հենց գարնանային նստաշրջանի ավարտին արդեն կունենանք ընդունված օրենսգիրք, հետագայում արդեն որոշակի ժամկետ կտրվի ուժի մեջ մտնելու համար:

-  Վերադառնանք ակունքներին. երբ որոշում ընդունվեց ունենալ նոր օրենսգիրք: Ի՞նչ հիմնական նպատակ է հետապնդում այսպիսի գլոբալ փոփոխությունը քրեաիրավական դաշտում:

-Ասեմ, որ, ճիշտ եք ասում, ունենք սկզբունքային փոփոխություններ և այդ իսկ պատճառով ունենք նոր օրենսգրքի նախագիծ: Գործող օրենսգիրքը 1998թ-ին երբ ընդունվեց իր բնույթով բավական առաջադիմական էր, քանի որ այդ ժամանակվա հասարակական զարգացման աստիճանին համապատասխան մենք ունեինք դրույթներ մարդու իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ, առաջին անգամ սահմանվեցին արդարադատության իրականացման ժողովրդավարական սկզբունքները, որոնք նաև հաշվի էին առնում միջազգային որոշակի պահանջներ, բայց օրենսգրքի կիրառության ընթացքում ի հայտ եկան թերություններ, որոնք վկայում էին այն մասին, որ լուծումներ կան, որոնք կարիք ունենա փոփոխության: Իրականում այդպես էլ եղավ: Օրենսգիրքը ժամանակի ընթացքում ենթարկվեց բազմաթիվ փոփոխությունների:

Փոփոխությունները պայմանավորված էին ոչ միայն իրավակիրառ պրակտիկայով, այլև այն կանխադրույթով, որ պետք է համապատասխաներ միջազգային չափանիշներին: Եվ երբ դարձանք ԵԽ անդամ, վավերացրեցինք Եվրոպական կոնվենցիան, այդտեղ արդեն հարց առաջացավ համապատասխանել ԵԴ նախադեպային պրակտիկայի պահանջներին:

ԵԴ նախադեպային պրակտիկայի առումով ազդեցությունը Քրեադատավարական օրենսդրության վրա շատ ավելի լուրջ էր, որովհետև ծանրությունը հիմնական բեռն ընկնում էր այս ոլորտի վրա:
Բացի այդ մենք ունեցանք նաև մեր դատական պրակտիկայի ազդեցությունը, մասնավորապես` ՍԴ-ն, օրինակ, նոր օրենսգրքի հայեցակարգը մշակելու դրությամբ արդեն ուներ, որքան հիշում եմ, 19 գործ, որոնցով քննարկել էր Քրեադատավարական օրենսգրքի սահմանադրականության հարցը, և դրանցից 10-ով գործող օրենսգրքի որոշ դրույթներ ճանաչվել էին հակասահմանադրական:

Դրանից զատ Վճռաբեկ դատարանն ուներ արդեն բավական լուրջ նախադեպային պրակտիկա, և հիմա էլ շարունակում է դա զարգացնել. Ազատությունից զրկման մեխանիզմների, բողոքարկման մեխանիզմների առումով: Ահա այս բոլոր փոփոխությունները, կամ նոր զարգացումները հանգեցրեցին գործող օրենսգրքի դրույթների իրավաըմբռնման և դրանց կիրառման գաղափարախոսության փոփոխությունների:

Մենք նաև խնդիր ունեինք, որպեսզի համակարգային առումով լուծումներն իրար համապատասխանեին: Դրանք իրավիճակային բնույթ էին կրում, լինում էին դեպքեր, երբ կտրված էին լինում մյուս դատավարական դրույթներից: Ստացվում էր, որ կարծես արհեստական ներմուծված ինստիտուտներ են: Սա նաև տանում էր քրեադատավարական հարաբերությունների բնականոն ընթացքից շեղվելուն, խաթարվում էին որոշակի հարաբերություններ, և մասնավոր ու հանրային շահերի հարաբերակցության ճիշտ հավասարակշռումը այստեղ չէինք կարողանում ապահովել:

Այս բոլոր նկատառումներից ելնելով, ի վերջո, սկիզբ դրվեց Քրեական դատավարության նոր օրենսգրքի մշակման աշխատանքներին: Ասեմ, որ նախ ընդունվեց ՀՀ նախագահի կարգադրությունը 2010թ-ին, դրանից հետո Արդարադատության նախարարի կողմից ձևավորվեց աշխատանքային խումբ, որն իրականացրեց նախագծի մշակման հիմնական աշխատանքները:

Սակայն առանձնահատկությունը Քրեադատավարական օրենսգրքի մշակման հետ կապված այն էր, որ երևի թե եզակի դեպքն էր հայաստանյան իրականության մեջ, որ աշխատանքային խմբին հանձնարարվեց 3-ասյա ժամկետում մշակել նոր օրենսգրքի հայեցակարգ: Սա կարևոր էր, որովհետև անհրաժեշտ էր հասկանալ, թե մեր ապագա օրենսգիրքն ինչպիսի հայեցակարգային լուծումներ է որդեգրելու և մենք ինչ ճանապարհով ենք գնում, քանի որ անընդհատ ասում ենք, չէ՞, որ անցումային փուլում ենք գտնվում և պետք է գնանք մեկ քայլ առաջ ավելի զարգացման, ավելի նոր փուլ թևակոխենք: Այստեղ պետք էր հասկանալ, թե այդ անցումային փուլից, երբ անցում ենք կատարում, ինչ աստիճան պետք է փոփոխություններ կատարենք: Սահմանված ժամկետում մշակվեց հայեցակարգը, շահագրգիռ կազմակերպությունների և մարմինների հետ քննարկումներից հետո կառավարությունը 2011թ-ի մարտ ամսին արդեն ընդունեց հայեցակարգը և դրա հիման վրա աշխատանքային խմբի առջև խնդիր դրվեց մշակել նախագծի տեքստը:

-Անդրադառնանք Ձեր նշած հայեցակարգայի դրույթներին: Որոնք են այն կարևոր կետերը, որոնք արդեն իրենց տեղն են գտել նաև նախագծի մեջ:

- Դրանք տարբեր են: Նախ առաջնահերթ մենք խնդր ունեինք լիարժեք ապահովելու հանրային և մասնավոր իրավաչափ շահերի հավասարակշռությունն այս ոլորտում: Դրա հիման վրա արդեն նախատեսվեցին կոնկրետ մեխանիզմներ: Օրինակ, մինչդատական վարույթ իրականացնող մարմինների հարաբերությունների առումով, քրեական դատավարության մեջ ներգրավված բոլոր անձանց իրավունքների պաշտպանության առումով: Եվ հայեցակարգային հիմնարար լուծումներից էր դատարանի դերի բարձրացումը: Եթե հայեցակարգն ուսումնասիրեք, կտեսնեք, որ այնտեղ վերջնանպատակ է դրված ի վերջո դատարանակենտրոն դատավարություն ունենալը, նախաքննության այսօրվա ողջ ծանրությունը մի փոքր թեթևացնել և փորձել դա դատարանի դերի ակտիվացման ճանապարհով լուծել: Իհարկե, մենք այստեղ նաև պետք է զգույշ լինենք, որովհետև, եթե ռադիկալ փոփոխություններ կատարենք, պետք է նաև չկորցնենք ձեռք բերածը: Օրինակ, դատարանի դերի ակտիվացման հետ կապված, կամ պաշտպանության կողմի իրավունքների հետ կապված հատկապես մինչդատական վարույթում: Նախագծում ընդլայնվել են նաև պաշտպանության կողմի իրավունքները և դա մեր հայեցակարգային դրույթներից էր: Բայց մենք արել ենք դա այն չափով, որ չափով այս պահին անհրաժեշտ էր անել՝ առկա պրակտիկան, ավանդույթները պահպանելով, և պահպանողականություն ցուցաբերելով նաև համարձակ նորարարության միջոցով լուծել այս խնդիրը:

Նաև հայեցակարգային հիմնական լուծումներից էր արդարադատության արդյունավետության մեխանիզմների ավելացումը և այդ համատեքստում անձի իրավունքների ապահովումը: Տպավորություն թող չստեղծվի, որ հայեցակարգի հիմնարար մոտեցումների հիմքում ընկած է եղել կա’մ առավելապես հանրային շահի ապահովումը, կա’մ մասնավոր: Ոչ, մենք մեր առջև խնդիր ենք դրել, որպեսզի հնրավորինս կարողանանք ապահովել բալասավորումը այս մեխանիզմների միջև: Եվ սա հենց բխում է նաև միջազգային ակտերի պահանջներից: Միջազգային տարբեր փաստաթղթերում հստակ նշվում է, որ պետությունը պետք է ապահովի նաև հանրային շահի պաշտպանությունը: Դա չպետք է տեղի ունենա իրավական համակարգի կոնկրետ առանձնահատկություններից ելնելով, առավելապես հանրային շահը խախտելու հաշվին: Իհարկե, նաև ունենալով ողջամիտ մեխանիզմներ հանրային շահի պաշտպանության առումով:

Երբ մենք մշակում էինք օրենսգրքի նախագիծը, մեխանիզմը հետևյալն էր. սկզբնական ժամանակահատվածում քննարկում էինք, հետո նաև հանձնաժողովի շրջանակներում (որն իրականացնում էր, ինչպես ընդունված է ասել, աշխատանքների ռազմավարական ղեկավարումը) և դրա հիման վրա շահագրգիռ կազմակերպությունների և մարմինների հետ քննարկումներ էին տեղի ունենում, քննարկվում էին նաև առաջարկվող լուծումները, հետագայում արդեն տեքստը մշակելու ընթացքում, եթե հարցեր էին առաջանում դարձյալ լայն քննարկումներ էինք անում: Եվ միայն այս բոլոր քննարկումներից հետո նոր ներկայացվում էին որոշակի փոփոխությունները:
Սա այն հիմնական ամենօրյա գործընթացն էր, որով անցել է նախագիծը:

- Դատավարությունը այն պրոցեսն է, որտեղ կողմերից մեկը միշտ դժգոհ է մնում արդյունքից, ընթացքից: Որքանո՞վ այս նոր օրենսգիրքը հնարավորություն կտա, որպեսզի կողմերը գոհ լինեն, գոնե իրենց իրավունքների պաշտպանության տեսակետից, դատավարական պրոցեսից:

- Իրականում ճիշտ հարց եք բարձրացնում, որ կողմերից մեկը միևնույն է դժգոհ է մնալու: Օրինակ, մենք նախագծի մշակման աշխատանքներում կատակով ասում էինք, որ եթե նախագծի մշակման ընթացքում բոլոր կողմերը դժգոհ էին  լուծումներից, ուրեմն նշանակում է մեզ հաջողվել էր որոշակի ճիշտ լուծման հանգել: Դա դիտում էինք իբրև որոշակի չափանիշ:

Իհարկե սա չեմ ուզում ամբողջապես պրոեկտել դատավարության վրա, բայց այստեղ էլ միշտ կունենանք դժգոհող կողմ: Պարզապես մեր խնդիրն է եղել օբյեկտիվ մոտենալ հարցին, և նայել հարցին այն տեսանկյունից, թե կողմերի համար ինչ հնարավորություններ ենք ընձեռում, արդյոք արդար դատաքննության իրավունքի պահանջներն այստեղ լիովին հնարավոր է լինում իրացնել: Օրինակ, մրցակցային դատավարության մասով, օրինակ, մեղադրյալի իրավունքների ապահովվածությամ մասով: Դրա համար էլ հայեցակարգային հիմնական նպատակներից է եղել մրցակցային ռեժիմի սահմանումը ամբողջ դատավարության համար` հաշվի առնելով, իհարկե, մինչատական վարույթի առանձնահատկությունները: Այս հավասար և արդարցի հնարավորություներով իրավակարգավորումների պայմաններում արդեն գործի հանգամանքներն են ամեն ինչ ցույց տալիս, և հաճախ հարցը կախված է նաև նրանից, թե մասնագիտական առումով կողմերից ով է ուժեղ, ով է կարողանում առավել հստակ ներկայացնել իր հիմնավորումների հիմքում ընկած փաստարկները, ով է կարողանում առավել ճիշտ օգտվել օրենսգրքի ընձեռած հնարավորություններից:

-Երբ նախագիծը մտավ քննարկման վերջնական փուլ, ներկայացվեց բոլոր շահագրգիռ կողմերին, հիմնական մտավախությունը, որ մատնանշվում էր բոլոր կողմերից, այն էր, որ օրենսգիրքը որքան էլ լավն է, բայց հարցն այն է, թե որքանով այն կկիրառվի: Կիրառման տեսակետից ի՞նչ մեխանիզմներ կան, որոնք կարող են պարտադրող լինել: Ասենք, ամենատարածված օրինակը, խափանման միջոցի ընտրության հարցում այսօր էլ դատարաններն ունեն այլընտրանքային միջոցներ, բայց կիրառվում է մեծամասամբ կալանքը: Նոր օրենսգիրքը թույլ կտա՞ արդյոք զերծ մնալ այսպիսի գնահատականներից ու գործողություններից:

- Մտահոգությունը լիարժեք հասկանում եմ ու նաև կիսում եմ, որ այնպես պետք է անել, որ չունենանք նման իրավիճակներ, երբ ունենք թղթի վրա գրված շատ լավ օրենք, բայց պրակտիկայում չկարողանանք ապահովել դրա կիրառությունը: Եվ պատահական չէ, որ աշխատանքային խմբի շրջնակներում մենք որդեգրել ենք հետևյալ սկզբունքը. առավել ցանկալի է ունենալ լավ Քրեական դատվարություն, քան լավ Քրեական դատավարության օրենսգիրք: Եթե մենք պրակտիկայում չունենանք դրա կիրառությունը, այս ամբողջն անիմաստ է դառնում: Եթե դառնամ Ձեր բերած օրինակին կալանքի մասով, տեսեք, ինչո՞ւ են այսօր պրակտիկայում խնդիրներ առաջացել: Որովհետև ի սկզբանե  գործող դատավարական օրենսգիրքը ռեալ երաշխիքներ չէր նախատեսում: Կային դրույթներ, իհարկե, բայց դրանք արդյունավետ չեն: Օրինակ, մենք նախագծով մի քանի քայլ առաջ գնացինք և լուծումների առումով առավել հստակություն մտցրեցինք: Մասնավորապես` մենք հստակ նախատեսեցինք, որ կալանքը համարվում է ծայրահեղ խափանման միջոց և կիրառվում է բացառապես այն դեպքում, երբ մյուս խափանման միջոցները չեն կարողանում ապահովել պատշաճ վարքագիծ: Մենք հստակ նախատեսեցինք, որ քննիչը, երբ միջնորդություն է ներկայացնում դատարան, պետք է շատ մանրամասն փաստարկի և դատարանին հիմքերը ցույց տա, թե ինչու է անհրաժեշտ, որ անձը գտնվի կալանքի տակ:

Դատարանն այստեղ ունի արդեն ավելի լայն հնարավորություններ: Դատարանը ոչ միայն մեխանիկորեն հիմք է ընդունում քննիչի միջնորդության մեջ բերված փաստարկները և դրանք մեխանիկական վերարտադրում է, մինչդեռ գաղտնիք չէ, որ գործող օրենսգրքի պայմաններում այդպիսի դեպքեր մենք ունեցել ենք և ԵԴ-ն էլ դրա վերաբերյալ ունի նախադեպային պրակտիկա ընդհանրապես, այլ դատարանն ինքը պետք է հիմնավորումներ բերի, ցույց տալով իր որոշման օրինականությունը, հիմնավորվածության աստիճանը: Բացի այդ մենք նախատեսել ենք նաև այլ մեխանիզմներ: Դատարանն իրավունք ունի կիրառել համակցված խափանման միջոցներ:Այսինքն եթե դատարանը տեսնում է, որ հիմքերը բավարար չեն անձին կալանավորելու համար, բայց, այնուամենայնիվ, այս անձին ազատ արձակելն էլ ճիշտ չի լինի, դատարանն իրավունք ունի կիրառել միանգամից մի քանի այլընտրանքային խափանման միջոց, օրինակ` տնային կալանք, բացակայելու արգելք և այլն: Կախված կոնկրետ գործի հանգամանքներից, կենկրետ իրավիճակում դատարանն ինքը կորոշի, թե որ խափանման միջոցներով կարող է ապահովել այդ պատշաճ վարքագիծը:

Այսինքն, ամեն ինչ արել ենք նրա համար, որ իրավակիրառողին էլ պարզ լինի, որ կալանքը ընտրում ենք միայն բացառիկ դեպքերում: Միջազգային կազմակերպությունները շատ հստակ պահանջ են դրել բոլոր պետությունների առաջ և խիստ հետևում են սրան. կալանք միայն բացառիկ դեպքերում:

Նաև ուզում եմ ընդգծել, որ միջնորդությունը քննարկելու ընթացակարգում էլ ենք փոփոխություն կատարել: Օրինակ` հրապարակայնության սկզբունքը տարածելու իմաստով, պաշտպանության կողմի իրավունքների ընդլայնման մասով: Այսինքն, փորձել են երաշխիքներ նախատեսել և սրա շնորհիվ ապահովել, որ կալանքներն այդքան հաճախ չկիրառվեն:

-Թերևս այս լավատեսական տրամադրությամբ ավարտենք մեր հարցազրույցը և հուսանք, որ ԱԺ-ն էլ քննարկումների արդյունքում էլ ավելի լիարժեք կդարձնի օրենսգիրքը:

-Մենք էլ հույս ունենք և իհարկե պատրաստ ենք քննարկումների, և իհարկե չենք բացառում փոփոխություններ: Ընթացքը ցույց կտա:

Հարցազրույցը՝ Նելլի Դանիելյանի

 


Հարակից հրապարակումներ`

13:00 23/12/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾՆ.Բաղդասարյան. Հետ ենք գնալու 1936թ.՝ Վիշինսկու ժամանակները
16:00 17/12/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾՆոր Քրեադատավարական օրենսգիրքը, Հրայր Թովմասյանի կանխատեսմամբ, ուժի մեջ կմտնի 2014 թվականի աշնանը
11:12 05/12/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾՄելանյա Առուստամյան. Սա արդեն ինկվիզիցիոն դատավարություն է
20:41 25/11/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾԽափանման միջոցի ընտրության հարցը կքննարկվի դռնբաց դատական նիստում` նոր ՔԴՕ-ի ընդունվելուց հետո (Տեսանյութ)
13:15 18/11/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾԱրա Ղազարյան. Վտանգվում է ազատության կանխավարկածը (Տեսանյութ)
21:03 11/11/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾԱրթուր Ղամբարյան. Գերատեսչական շահերն ազդում են օրենսդրական քաղաքականության արդյունավետության վրա (Տեսանյութ)
09:07 05/11/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾԱրփինե Հովհաննիսյան. Ցուցմունքների դեպոնացման ինստիտուտն ավելի շատ բացառություն է լինելու կանոնից
15:10 02/11/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾՀրաժարվե՞լ, թե՞ չհրաժարվել նախաքննական ցուցմունքներից (Տեսանյութ)
12:14 01/11/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾՀետաքննության և օպերատիվ-հետախուզական գործունեության բարեփոխումներն իրավական ռեալիզմի հարթությունում
14:13 21/10/2013  |  ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾՌուբեն Մելիքյանն արձագանքում է Քրդատօրի նախագծի քննադատություններին (Տեսանյութ)

Տեսանյութեր

02/29/2024   15:35 Ադրբեջանցի զինված դիվերսանտը ներխուժել է ՀՀ տարածք ու ձերբակալվել

Տեսադարան

05/17/2022   10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցները

Մամուլ

Արխիվ

[]