Փաստ ինֆո

2009թ. ապրիլին Խաչիկ Ղազարյանը Կարեն Հովսեփյանին տալիս է 1.120.000 ՀՀ դրամ արժողության կոշիկ արտադրելու համար նախատեսված կաշի:

Բանավոր պայմանավորվածության համաձայն` Կ. Հովսեփյանը պարտավորվում է նշված կաշվի արժեքը մինչև 2009թ. մայիսի վերջը վճարել Խ. Ղազարյանին: Բայց պայմանավորված ժամկետին նա կարողանում է վճարել միայն 600.000 ՀՀ դրամ: Մնացած 520.000 ՀՀ դրամը վճարելու համար միջոցներ չունենալով` Կ. Հովսեփյանն առաջարկում է Խ. Ղազարյանին վերադարձնել կամ չիրացված կաշվի մնացորդը կամ էլ՝ մաս-մաս տալ դրա արժեքը: Վերջինս չի համաձայնում:

2009թ. օգոստոսի 4-ին կոշիկի արտադրամասում Կ. Հովսեփյանի և Խ. Ղազարյանի միջև նշված պարտքի շուրջ տեղի ունեցած հերթական խոսակցությունն ավարտվում է Կ. Հովսեփյանի պարանոցին հասցված բռունցքի, ապա նաև կյանքին վտանգ սպառնացող ծանր վնասվածքներ պատճառող այլ հարվածներով:

2009թ. հոկտեմբերի 14-ին ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Էրեբունու քննչական բաժնում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով (դիտավորությամբ մեկ ուրիշին մարմնական վնասվածք պատճառելը կամ առողջությանն այլ ծանր վնաս պատճառելը) հարուցվում է քրեական գործ, ապա՝ Խ. Ղազարյանին մեղադրանք է առաջադրվում ՀՀ քրեական օրենսգրքի նշված հոդվածի համապատասխան մասով:

2009թ. դեկտեմբերի 23-ին քրեական գործը մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվում է Երևանի Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարան: Արագացված դատական քննության կիրառմամբ 2010թ. փետրվարի 16-ի դատավճռով ամբաստանյալ Խաչիկ Ղազարյանը մեղավոր է ճանաչվում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 1-ին մասով (անզգուշությամբ մեկ ուրիշի առողջությանը միջին ծանրության վնաս պատճառելը) և դատապարտվում 3 տարվա ազատազրկման: ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի հիման վրա (պատիժը պայմանականորեն չկիրառելը) Խաչիկ Ղազարյանի նկատմամբ նշանակված պատիժը պայմանականորեն չի կիրառվում, և սահմանվում է 3 տարի ժամկետով փորձաշրջան:

Սակայն մեղադրողների վերաքննիչ բողոքի հիման վրա քննության առնելով գործը` վերաքննիչ դատարանը 2010թ. ապրիլի 7-ի որոշմամբ պատժի մասով փոփոխում է ընդհանուր իրավասության դատարանի 2010թ. փետրվարի 16-ի դատավճիռը: Խաչիկ Ղազարյանը մեղավոր է ճանաչվում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 1-ին մասով (անզգուշությամբ մեկ ուրիշի առողջությանը միջին ծանրության վնաս պատճառելը) և դատապարտվում ազատազրկման 3 տարի ժամկետով:

Ամբաստանյալ Խ. Ղազարյանի պաշտպանը վերաքննիչ դատարանի 2010թ. ապրիլի 7-ի որոշման դեմ վճռաբեկ բողոք է բերում:

Բողոքի հեղինակը նշում է, որ վերաքննիչ դատարանի 2010թ. ապրիլի 7-ի որոշմամբ խախտվել են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ (արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքը), 48-րդ (պատժի հասկացությունը և նպատակները) , 61-րդ (պատիժ նշանակելու ընդհանուր սկզբունքները) , 62-րդ (պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող հանգամանքները) հոդվածների պահանջները և Խ. Ղազարյանի նկատմամբ նշանակվել է ոչ արդարացի պատիժ, որը չի համապատասխանում ինչպես կատարված հանցանքի ծանրությանը, այնպես էլ այն կատարելու հանգամանքներին, անհրաժեշտ և բավարար չէ նրան ուղղելու և նոր հանցագործությունները կանխելու համար: Մասնավորապես, հաշվի չեն առնվել ամբաստանյալի կողմից հանցանքը կատարելու հանգամանքները և հանցավորի անձնավորությունը:

Բողոքում նշվում է, որ ամբաստանյալի կատարած արարքը տուժողի անբարոյական վարքագծի հետևանք է, որն անբարո կերպով դրժել է միմյանց միջև ձեռք բերված բանավոր պայմանավորվածությունը և Խ. Ղազարյանին կանգնեցրել անսպասելի փաստի առջև:

Բողոքաբերը նաև ընդգծում է, որ գործում առկա են ՀՀ քրեական օրենսգրքի 62-րդ հոդվածով (պատասխանատվությունը և պատիժը մեղմացնող հանգամանքները) նախատեսված այնպիսի մեղմացուցիչ հանգամանքներ, ինչպիսիք են Խ. Ղազարյանի նախկինում դատապարտված չլինելը, դրական բնութագրվելը, խնամքին 3 անձ ունենալը, մեկ նորածին երեխայի առկայությունը, ընտանիքի սոցիալապես անապահով լինելը և ընտանիքի միակ կերակրող լինելու փաստը:

Վերոշարադրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը եզրահանգում է, որ ամբաստանյալը գտնվում է ուղղման ճանապարհին, հասարակության համար որևէ վտանգ չի ներկայացնում, հետևաբար նրա նկատմամբ հնարավոր է կիրառել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի պահանջները (պատիժը պայմանականորեն չկիրառելը):

Բողոքում նշված հիմքերի սահմաններում վերլուծելով գործի նյութերը` վճռաբեկ դատարանը գտավ, որ վճռաբեկ բողոքը պետք է մերժել:

Բողոքի մերժման պատճառների կարգում վճռաբեկը նշում է, որ, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 10-րդ հոդվածի համաձայն (արդարության և պատասխանատվության անհատականացման սկզբունքը)` հանցանք կատարած անձի նկատմամբ կիրառվող պատիժն արդարացի է, եթե համապատասխանում է հանցանքի ծանրությանը, դա կատարելու հանգամանքներին, հանցավորի անձնավորությանը, անհրաժեշտ և բավարար է անձին ուղղելու և նրա կողմից նոր հանցանքի կատարումը կանխելու համար:

Բացի այդ. «Սույն գործի նյութերից երևում է, որ Խ. Ղազարյանը, չհամաձայնվելով տուժող Կարեն Հովսեփյանի` պարտքը մաս-մաս վճարելու կամ չիրացված կաշվի մնացորդը վերադարձնելու խնդրանքին, բռունցքով հարվածել է նրա պարանոցին, տապալել գետնին և ոտքերով դիտավորությամբ հարվածներ հասցրել նրա մարմնի տարբեր մասերին` պատճառով կյանքին վտանգ սպառնացող ծանր վնաս»: Իսկ «Խ. Ղազարյանի հանցավոր գործողությունները դադարեցվել են արտադրամասի աշխատակցի ջանքերով, որպիսի հանգամանքը պատիժ նշանակելիս դատարանի կողմից անտեսվել է»:

Վճռաբեկ դատարանը նաև արձանագրում է, որ ամբաստանյալ Խ. Ղազարյանի կողմից ծանր հանցագործության կատարման նշված հանգամանքները «վկայում են նրա անձի հասարակական վտանգավորության բարձր աստիճանի մասին և բացառում են նրա նկատմամբ պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու հնարավորությունը»:

Դատարանը նշում է, որ «Այս պայմաններում նախկինում դատապարտված չլինելը, դրական բնութագրվելը, խնամքին 3 անձ ունենալը, մեկ նորածին երեխայի առկայությունը, ընտանիքի սոցիալապես անապահով լինելը և վերջինիս ընտանիքի միակ կերակրող լինելու փաստը չեն վկայում այն հասարակական վտանգավորության բացակայության մասին, որը բնորոշ է Խ. Ղազարյանի կատարած հանցագործությանը»:

Վճռաբեկ դատարանն իր համաձայնությունն է արտահայտում ամբաստանյալ Խ. Ղազարյանի նկատմամբ նշանակված պատժատեսակի և պատժաչափի վերաբերյալ վերաքննիչ դատարանի հետևությունների հետ և գտնում, որ դրանք համապատասխանում են գործի փաստական հանգամանքներին: Ուստի, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Խ. Ղազարյանի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 70-րդ հոդվածի՝ պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու հատկանիշները չկիրառելու մասին վերաքննիչ դատարանի հետևությունը հիմնավորված և պատճառաբանված է:

Վճռաբեկն անդրադառնում է նաև տուժողին բողոք բերող կողմից հասցեագրված «հակաբարոյական արարքներ» որակմանը և նշում , որ «...վերցրած պարտքը խոստացած ժամկետում չվճարելը և այն մաս-մաս վերադարձնելու խոստում տալը չի կարող դիտվել որպես հակաբարոյական վարքագիծ»:

Ելնելով այս և էլի մի շարք հիմնավորումներից՝ վճռաբեկը գտնում է, որ «Վերաքննիչ դատարանի 2009 թվականի ապրիլի 7-ի որոշումը պետք է թողնել օրինական ուժի մեջ» և կայացնում է համապատասխան որոշում՝ վճռաբեկ բողոքը մերժվում է և ամբաստանյալ Խաչիկ Ղազարյանի վերաբերյալ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 1-ին մասով ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի 2010թ. ապրիլի 7-ի որոշումը թողնվեց ուժի մեջ: