ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Փորձագիտությունը պետք է լինի ապացուցելի և արժանահավատ 11/29/2012 13:40 | Վերլուծություններ
Փորձագիտությունը կարող է օգնել ինչպես հանցագործության բացահայտմանը, այնպես էլ անմեղության ապացուցմանը: Մենք փորձում ենք հասնել նրան, որ փորձագիտությունը լինի ապացուցելի, արժանահավատ: Շատ կարևոր է, որ դատարանում փորձագետները կարողանան ապացուցել իրենց փորձագիտական եզրակացությունների արժանահավատությունը: «Pastinfo.am»-ի թղթակցի հետ զրույցում նշեց Փորձաքննությունների ազգային բյուրոյի տնօրեն Արտաշես Ջավադյանը:
Տարիների ընթացքում երկրի խոշորագույն դատափորձագիտական կենտրոնը դարձած բյուրոն ստեղծվել է յոթ տարի առաջ` 2005 թ., իրավապահ ոլորտում դեռևս 2001 թ. կնքված հայ–ամերիկյան միջկառավարական ծրագրի շրջանակներում: Ծրագրի նպատակը անդրազգային հանցավորության դեմ պայքարն է:
Արտաշես Ջավադյանի խոսքով՝ կենտրոնն ստեղծելիս առաջնահերթ ուշադրություն է դարձվել անդրազգային հանցավորության դեմ պայքարում առաջնահերթ նշանակություն ունեցող մի շարք փորձագիտական տեսակներին: Դրանք են նյութագիտական հետազոտությունները` թմրամիջոցների, հոգեմետ միջոցների, թույների, զենք-զինամթերքի փորձաքննությունը, հետքաբանությունը (մատնահետքերը ներառյալ), համակարգչային փորձաքննությունները և այլն: Կարևոր ուղղություններից է նաև տոքսիկոլոգիան: ԱՄՆ-ի կառավարության աջակցությամբ ձեռք բերված ժամանակակից սարքավորումների, ուսուցողական փոխադարձ այցերի շնորհիվ հնարավոր է եղել բարձրորակ փորձագետներ նախապատրաստել նշված ուղղություններով:
Գործունեության այս յոթ տարիներին բյուրոն ընդլայնել է իր ուղղությունները, փորձաքննություններ են իրականացնում ոչ միայն անդրազգային հանցավորության վերաբերյալ, այլև զուտ մեր երկրին բնորոշ ուղղություններով: Դրանք են` ավտոտեխնիկական, հոգեբանական, ֆինանսատնտեսագիտական, հաշվապահական, շինարարատեխնիկական և այլն:
Դատական փորձաքննություններից բացի, բյուրոյում իրականացվում են նաև արտադատարանային փորձաքննություններ` պայմանագրային եղանակով:
Բյուրոյի տնօրենի խոսքով՝ ոչ դատական փորձաքննությունն ընդունված է ամբողջ աշխարհում, կարևոր լծակ է` ցանկացած գործում ճշմարտության բացահայտման համար: Այս դեպքում բյուրոյի ծառայություններից օգտվում են անհատ քաղաքացիները, տնտեսական գործունեությամբ զբաղվող սուբյեկտները և այլք։ Քաղաքացիներն իրենց իրավունքները պաշտպանելու նպատակով պայմանագրային հիմունքներով ստանում են անհրաժեշտ փորձագիտական եզրակացություններ։
Քանի որ փորձաքննությունը գիտագործնական գործունեության տեսակ է, այդ պատճառով բյուրոյի յուրաքանչյուր բաժնում գիտական և գործնական աշխատանքների համադրմամբ փորձաքննություններ են կատարվում 28 ուղղություններով՝ ձեռագրաբանական, փաստաթղթաբանական, հեղինակային, ֆոտոտեխնիկական, դիմանկարային, տեսա և աուդիոձայնագրառման, հետքաբանական, ձգաբանական, պայթյունատեխնիկական, նյութագիտական, սննդային, կենսաբանական (հողագիտական), հրդեհատեխնիկական, շինարարատեխնիկական, ճանապարհատրանսպորտային պատահարների հանգամանքների, տրանսպորտային միջոցների տեխնիկական վիճակի, տրանսպորտային հետքաբանական, տնտեսագիտական, ապրանքագիտական, համակարգչա-տեխնիկական, մշակութային արժեքների, հոգեբանական (այդ շրջանակներում նաև հոգեբանա-լինգվիստիկական), դատաբժշկական (նաև կենսաբանական հետքերի), դատաքիմիական (տոքսիկոլոգիական) և այլն։
Բյուրոն սերտորեն համագործակցում է ակադեմիական մի շարք առաջավոր գիտական կենտրոնների և ինստիտուտների հետ։ Սերտ համագործակցություն կա նաև ՀՀ գլխավոր դատախազության, ՀՀ ոստիկանության, ռազմական ոստիկանության և այլ գերատեսչությունների համապատասխան կառույցների ու ծառայությունների հետ: Համագործակցությունն ընդգրկում է ինչպես դատական քրեագիտական փորձաքննությունների ոլորտները, այնպես էլ բյուրոյի կազմում ստեղծված կիրառական քրեաբանության կենտրոնի գործունեության հետ կապված՝ հանցագործություններ ծնող պայմանների և պատճառների ուսումնասիրության խնդիրները։
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն ծավալում է նաև ուսումնակրթական համագործակցություն։ Փորձաքննություն նշանակելու լիազորություն ունեցող անձանց համար կառավարության սահմանած պետպատվերի շրջանակներում իրավասու տարբեր մարմինների աշխատակիցներ վերապատրաստվում են բյուրոյում:
«Դասընթացները նվիրված են լինում փորձագիտական գործունեության արդի խնդիրներին: Դասընթացներին մասնակցում են քննիչներ, հետաքննության մարմինների աշխատակիցներ, իրավասու անձիք, ովքեր անմիջականորեն ելակետային տվյալներ հավաքելու և փորձաքննություն նշանակելու լիազորություն ունեն»,- նշեց Ա. Ջավադյանը:
Փորձաքննությունների ազգային բյուրոն, որպես երկրի խոշորագույն քրեափորձագիտական կառույց, իր կազմում մի շատ կարևոր կենտրոն ունի, որը կոչվում է քրեաբանության կիրառական հիմնախնդիրների կենտրոն, որն զբաղվում է մի շարք հանցավորության տեսակներ ծնող պատճառների և պայմանների ուսումնասիրությամբ և համապատասխան առաջարկություններ ներկայացնում իրավասու մարմիներին և կառույցներին:
Վերջերս կենտրոնն սկսել է համագործակցել գիտահետազոտական բնագավառում Քեմբրիջի համալսարանի Քրեաբանության ինստիտուտի հետ:
«Կենտրոնը լուրջ հետազոտություններ է իրականացրել անչափահասների հանցավորության, բռնի ուժի գործադրմամբ կատարված հանցագորությունների, զինվորական հանցագործությունների, դրանց պատճառների ու պայմանների ուսումնասիրման վերաբերյալ: Այդ ուսումնասիրություններն առաջարկությունների հետ ներկայացվել են պատկան մարմիններին»,- նշեց Ա. Ջավադյանը:
Հայաստանի «Փորձաքննությունների ազգային բյուրո» ՊՈԱԿ-ը դարձել է Դատափորձագիտական ինստիտուտների եվրոպական ցանցի (ENFSI- European Network of Forensic Science Institutes) լիիրավ անդամ: Սա, ըստ տնօրենի, հնարավորություն է տալիս դատափորձագիտական բնագավառում ընդլայնել համագործակցության հնարավորությունները եվրոպական այլ դատափորձագիտական կազմակերպությունների հետ, իրականացնել տվյալների և փորձի փոխանակում, ներգրավել նոր գիտահետազոտական ծրագրերում, ձեռքբերել նոր գիտամեթոդական ձեռնարկներ և այլն:
Մոտ ժամանակներս բյուրոյում պատրաստվում են ներդնել ԴՆԹ նույնականացման (դատագենետիկական) փորձաքննության տեսակը, ինչը մի քանի անգամ մեծացնում է հանցագործությունների բացահայտման հնարավորությունները, ընդլայնում քննության ապացուցողական բազան։ Ծրագրվում է նաև գործունեություն ծավալել նոր ուղղություններով, ինչպիսիք են օրինակ՝ անտեսանելի հետքերի հայտնաբերումն ու հետազննությունը, անտրոպոլոգիական, հնէաբանական փորձաքննությունները և այլն:
«Աշխատում ենք ուժային բոլոր կառույցների հետ, բայց միաժամանակ պահպանում ենք անկախությունը: Շատ հետազոտություններ ենք համատեղ իրականացնում, բայց՝ քրեաբանական մեթոդներով՝ ակտիվ դիրքորոշում ունենալով պատճառները հետազոտելու առումով»,- եզրափակեց բյուրոյի տնօրենը:
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/23/2024 08:20 Տավուշը պայքարում է, համայնքապետն ԱՄՆ-ում է․ «Հրապարակ»
- 04/23/2024 08:17 Ծիծեռնակաբերդ այցը պաշտոնական այցերի պրոտոկոլային մաս չէ․ ԱԳՆ-ն՝ Ղազախստանի նախագահի այցի մասին․ «Ժողովուրդ»
- 04/23/2024 08:14 Համերգն առանց տեղական «իշխանիկների»․ «Հրապարակ»
- 04/23/2024 08:11 Սահմանազատման երեք տարբերակ է քննարկվել․ «Հրապարակ»
- 04/23/2024 08:07 Իշխանությունը փորձում է պառակտել շարժումը ․ Յուրիկների պակաս չի զգացվում․«Հրապարակ»
- 04/23/2024 07:52 Ժողովրդավարությունը թիվ մեկ «բրենդ» հռչակած կառավարության ղեկավարը չի մեկնաբանել Սամվել Վարդանյանի հանդեպ կատարվածը․ «Ժողովուրդ»
- 04/23/2024 07:48 Գնել Սանոսյանը «գովերգում» է, իսկ իր տեղակալը համարում է միջազգային մեքենայությունների հեղինակ․ «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/23/2024 18:18 Ձերբակալվածների պահման վայրում հայտնաբերվել է տղամարդու կախված մարմին, ով ձերբակալվել էր կնոջ մորը ծանր վնասվածք պատճառելու համար
- 04/23/2024 14:49 Ավտովթար՝ Արագածոտնի մարզում. Ապարանում բախվել են Վանաձոր-Երևան «ГАЗель»-ը, «Volkswagen»-ն ու «Lada»-ն. կա 7 վիրավոր
- 04/23/2024 10:46 Օշական գյուղում ավտոմեքենան բախվել է տներից մեկի դարպասին. կա վիրավոր
- 04/23/2024 10:41 Հրդեհ Հրազդանի կիրճում. այրվել է 2 վագոն-տնակ
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
- 04/21/2024 22:49 Կինը հոր օգնությամբ վրեժ է լուծել դավաճան զուգընկերոջից
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
- 04/19/2024 22:52 Ծնողները դստեր ննջասենյակում հայտնաբերել են մանկապիղծի թաքնված տեսախցիկը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ