ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
ԱԺ ընտրություններում ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի կողմից արձանագրված հիմնական խնդիրները 07/13/2017 11:00 | Ընտրական իրավունք
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ-ն ներկայացնում է փորձագետ Աննա Փամբուխչյանի և համակարգող Դանիել Իոաննիսյանի համատեղ հոդվածը ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ դիտորդական առաքելության արձանագրած խնդիրների մասին։
Ստորև ներկայացնում ենք հոդվածն ամբողջությամբ.
Հուլիսի 10-ին ԵԱՀԿ Ժողովրդավարական հաստատությունների և մարդու իրավունքների գրասենյակը (ԺՀՄԻԳ) հրապարակեց ապրիլի 2-ին կայացած խորհրդարանական ընտրությունների վերաբերյալ դիտորդական առաքելության վերջնական զեկույցը։ Զեկույցում մատնանշված են մի շարք թերացումներ և խախտումներ:
Իր նախնական եզրակացություններում ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ն արդեն իսկ մատնանշել էր ընտրկաշառքների ինչպես նաև քաղծառայողների ու մասնավոր ընկերությունների աշխատողների նկատմամբ ճնշումների մասին արժանահավատ տեղեկությունների բացասական ազդեցությունը ընտրությունների վրա: Վերջնական զեկույցը մատնանշում է մի շարք խնդիրներ:
Արձանագրված խնդիրների մի մասը, ըստ զեկույցի, հակասում են ԵԱՀԿ-ի նկատմամբ Հայաստանի ստանձնած պարտավորություններին և Եվրոպայի խորհրդի չափանիշներին:
Այսպիսով, ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ դիտորդական առաքելությունը առանձնացրել է հետևյալ խնդիրները՝
Վարչարարություն՝
· Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի աշխատանքի վերաբերյալ զեկույցը նշում է, որ ԿԸՀ-ն պատշաճ կերպով չի դիտարկել բողոքները:
· Վարչական դատարանը մերժել է ներկայացված բոլոր բողոքները բացառապես ֆորմալ պատճառաբանություններով:
· Բավարար ջանքեր չեն գործադրվել հանրությանը բարդ ընտրակարգի մասին իրազեկելու ուղղությամբ: Հանրությանը պատշաճ չի բացատրվել, թե ինչպես են քվեները վերածվելու պատգամավորական մանդատների:
· ԿԸՀ-ն մերժել է միջազգային ՀԿ-ներին ընտրությունները դիտարկելու հրավերներ ուղարկելու հարցում, ինչը հակասում է ԵԱՀԿ-ի առաջ ստանձնած պարտավորություններին:
Քարոզարշավ՝
· Քարոզչական արշավների մեծ մասը կենրտոնացել էին անհատ թեկնածուների և ոչ թե քաղաքական հարթակների և քաղաքականության վրա:
· Բռնության առանձին դեպքեր են արձանագրվել նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ:
· Տարբեր քաղաքական ուժերի միջև բանավեճերի բացակայությունը սահմանափակել է ընտրողներին հասանելի տեղեկատվությունը՝ իրազեկված ընտրություն կատարելու համար:
· Որոշ կուսակցությունների կողմից ընտրակաշառքի բաժանման և հօգուտ իրենց քվեարկելու համար պետական ծառայողների, այդ թվում բժշկական ու կրթական հաստատությունների աշխատակցիների վրա ճնշումներ գործադրելու և ահաբեկելու մասին հավաստի տեղեկությունները հանգեցրեցին ընտրական գործընթացի նկատմամբ հանրության վստահության ընդհանուր նվազմանը, ինչպես նաև մտավախություններ են առաջացրել ընտրողների ազատ կամարտահայտման իրավունքի իրացման կապակցությամբ՝ ԵԱՀԿ պարտավորություններին համապատասխան:
Հեռուստատեսություններ՝
· Հեռարձակվող լրատվամիջոցների ազատությունը սահմանափակված էր դրանց սեփականատերերի կողմից խմբագրական անկախությանը միջամտելու միջոցով, ինչը հանգեցրեց լրագրողների ինքնագրաքննության և կառավարությանը քննադատող հաղորդումների ապաքաջալերմանը՝ ներառյալ Հանրային հեռուստատեսությամբ:
· Մշտադիտարկված հեռարձակվող լրատվամիջոցներից Արմենիա հեռուստատեսությունը տրամադրել է այլ մասնակիցների համեմատ գրեթե երկակի ավելի լրատվական լուսաբանում ՀՀԿ-ին և Կոնգրես-ՀԺԿ-ին (19 և 21 տոկոս, համապատասխանաբար): Կենտրոն հեռուստատեսությունը տրամադրել է այլ մասնակիցների համեմատ զգալիորեն ավելի լրատվական լուսաբանում (18 տոկոս) Ծառուկյան դաշինքին: Շանթ հեռուստատեսությունը լրատվական լուսաբանման 20 տոկոսը տրամադրել է ՀՀԿ-ին, մինչդեռ մնացածներին հատկացրել է 7-12 տոկոս: Երկիր մեդիան տրամադրել է ՀՅԴ-ին իր լրատվական լուսաբանման 25 տոկոսը՝ մյուսներին թողնելով 6-13 տոկոս:
· Թեև մշտադիտարկված բոլոր հեռուստատեսությունների լրատվական լուսաբանման 98 տոկոսը չեզոք կամ դրական տոնայնությամբ է, պաշտոնական քարոզարշավին նախորդող՝ փետրվարի 24-ից մինչև մարտի 4-ը ընկած ժամանակահատվածի մշտադիտարկման արդյունքները ցույց են տալիս մշտադիտարկված հեռուստատեսությունների հստակ կողմնակալությունը ի օգուտ այդ հեռուստատեսությունների վերաբերյալ հանրային ընկալման մեջ եղած կուսակցական առնչությունների:
· Ռեկոմենդացիաների մասին առաքելությունը նաև արձանագրել է խնդիրներ ԶԼՄ-ների մոնիտորինգի չափանիշների և հանրության կողմից ԶԼՄ-ների իրական սեփականատերերի անուններն իմանալու հետ:
Ընտրողների վրա ազդեցություն՝
· ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի զրուցակիցների համաձայն՝ հանրության շրջանում առկա է ընտրախախտումների մասին հայտնելու դժկամություն, ինչը պայմանավորված է բողոքների քննման մեխանիզմի արդյունավետության նկատմամբ վստահության բացակայությամբ:
· ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ը նաև արժանահավատ հաղորդումներ է ստացել ընտրողների, հատկապես մասնավոր և պետական հատվածի աշխատողների հանդեպ ճնշումների գործադրման և ահաբեկման մասին: Մասնավորապես, «Իրազեկ քաղաքացիների միավորումը» ներկայացրել է ձայնագրություններ, համաձայն որոնց 114 դպրոցների տնօրեններ ընդունում են, որ պատրաստել են ՀՀԿ-ին աջակցող ուսուցիչների և աշակերտների ծնողների ցուցակներ:
· Հավաքաբար, ձայներ գնելու, ընտրողների վրա ճնշումներ և բռնություններ գործադրելու լայնատարած մեղադրանքները բացասական ազդեցություն են թողել քարոզարշավի վրա և խնդրահարույց են դարձրել ընտրողների կարողությունը՝ քվեարկել ազատորեն, չվախենալով հաշվեհարդարից, որը հակասում է ԵԱՀԿ Կոպենհագենի 1990 թվականի փաստաթղթի 7.7 կետին:
Քվեարկության օրը՝
· ԵԱՀԿ դիտորդների կողմից ընտրական գործընթացը բացասական է գնահատվել դիտարկումներից 12 տոկոսում, ինչը զգալի թիվ է:
· Ընտրատեղամասերի մի զգալի մասը (69 %) հասանելի չէր հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար:
· Բազմաթիվ տեղամասերում եղել են կուտակումներ և լարվածություն:
· Ընտրությունների օրը արձանագրվել են խմբով քվեարկելու դեպքեր, ինչպես նաև ընտրողների վրա ազդելու փորձեր:
· Տեղամասերում նկատվել են կուտակումներ, ինչպես նաև միջամտություններ ոստիկանության և կուսակցությունների ներկայացուցիչների կողմից:
· Տեսանկարահանող սարքերով մշտադիտարկումը ցույց է տվել, որ տեխնիկական խնդիրների պատճառով որոշ ընտրատեղամասերից հեռարձակումը բացակայում էր, հատկապես առավոտյան ժամերին:
· Խորհուրդ տալով միջոցներ ձեռնարկել հետագայում քվեարկության գաղտնիության բարձրացման համար՝ ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ը փաստացի նաև արձանագրել է քվեարկության գաղտնիության հետ կապված խնդիրներ:
· Քվեարկության ընթացքում, հաշվարկի ժամանակ և անգամ տարածքային ընտրական հանձնաժողովներում ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ դիտորդները նկատել են գտնվելու իրավունք չունեցող անձանց:
ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ը ներկայացնելով առաջարկներ «Հայաստանում հետագա ընտրությունները ԵԱՀԿ-ի հանձնարարականներին, միջազգային պարտավորություններին ու ժողովրդավարական ընտրությունների ստանդարտներին բերելու» համար, ըստ էության, փաստում է, որ 2017 թվականի Ազգային ժողովի ընտրությունները չէին համապատասխանում Ժողովրդավարական ստանդարտներին, միջազգային պարտավորություններին և ԵԱՀԿ-ի հանձնարարականներին:
Ընտրությունների որակի ընդհանուր որևէ այլ գնահատական միջազգային այս կառույցի զեկույցում չկա, ինչը թերևս պայմանավորված է նրանով, որ կառույցը զգույշ է իր հայտարարություններում և սահմանափակվում է դիվանագիտական ձևակերպումներով:
Հավելենք, որ զեկույցում արձանագրված խնդիրները համարյա չեն տարբերվում «Անկախ դիտորդ» հասարակական դաշինքի զեկույցում մատնանշված խնդիրներից:
Աննա Փամբուխչյան, Դանիել Իոաննիսյան,
«Իրազեկ քաղաքացիների միավորում»
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/19/2024 08:26 Ինչպես են այս տարի նշելու Քաղաքացու օրը․ «Հրապարակ»
- 04/19/2024 08:18 Ինչո՞ւ ուղղաթիռով․ «Հրապարակ»
- 04/19/2024 08:15 Հայաստանում դպրոցներ են փակվում. Փաշինյանը խաբել է մաս 202. «Ժողովուրդ»
- 04/19/2024 08:13 ՊԵԿ նախկին փոխնախագահը հրավիրվել է դատախազություն․ «Հրապարակ»
- 04/19/2024 08:10 Մասնակցե՞լ, թե՞ չմասնակցել «պառադին»․ «Հրապարակ»
- 04/19/2024 08:02 Ի՞նչ է փոխվել․ ինչո՞ւ Փաշինյանը հետողորմյա արեց․«Հրապարակ»
- 04/19/2024 07:55 Հիվանդանոցներում պետպատվերով բուժումները կասեցվել են. քաոս. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
- 02/17/2024 19:12 ԲԴԽ-ի մեսիջը հստակ էր. ցուցումները չկատարող դատավորները կքարկոծվեն հրապարակայնորեն. Նախշքարյան (տեսանյութ)
Մեկնաբանություն
- 04/19/2024 13:36 Խոշտանգման հետևանքները՝ Շենգավիթի քննչական բաժնում․ փաստաբանն ահազանգում է
- 04/18/2024 16:43 Ֆրանկ Փելոնն ԱՄՆ-ին կոչ է արել ռազմական օգնություն ցուցաբերել Հայաստանին
- 04/18/2024 15:26 Ալիևը ասել է քայլերի հաջորդականությունը՝ սկզբում կպահանջեն ոչ անկլավային տարածքները, հետո անկլավայինը, հետո ճանապարհներ կուզեն դեպի անկլավներ. սա ՀՀ օկուպացիայի ու խեղդելու ծրագիր է.Հայրապետյան
- 04/18/2024 11:52 Վաղը Սամվել Վարդանյանին հրավիրում են հարցաքննության․խոշտանգման գործով սայլը տեղից շարժվում է․ փաստաբան
Արխիվ
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
- 04/19/2024 22:52 Ծնողները դստեր ննջասենյակում հայտնաբերել են մանկապիղծի թաքնված տեսախցիկը
- 04/18/2024 23:54 Սուրճի ևս մեկ օգտակար հատկություն է հայտնաբերվել
- 04/18/2024 23:38 Կինը բժշկի այցի շնորհիվ բացահայտել է ամուսնու դավաճանությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ