ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատի նախագահը` քրեական դատավարության նոր օրենսգրքի մասին 10/04/2013 16:42 | ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾ
Առաջիկայում իրավաբանների դատին կներկայացվի ՀՀ քրեական դատավարության նոր օրենսգիրքը, որը մշակել է այդ նպատակով ստեղծված հանձնաժողովը: Ի՞նչ առանցքային փոփոխություններ են կատարվել և ի՞նչ նոր ինստիտուտներ են ներդրվում նոր օրենսգրքով: Panorama.am-ի զրուցակիցն է Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատի նախագահ, իրավագիտության թեկնածու, դոցենտ, վաստակավոր իրավաբան Դավիթ Ավետիսյանը: Վերջինը, ի դեպ, նույնպես մասնակցել է նոր օրենսգրքի մշակման համար ստեղծված հանձնաժողովի աշխատանքներին:
-Պարոն Ավետիսյան, քննարկվում է ՀՀ քրեական դատավարության նոր օրենսգրքի նախագիծը, ի՞նչ կասեք այս առնչությամբ:
-ՀՀ քրեական դատավարության նոր օրենսգրքի նախագիծը, որպես ուղենիշ ունենալով ի թիվս այլոց քրեական դատավարության ոլորտ ներգրավված անձանց իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության հայեցակարգային խնդիրը, բովանդակում է մի շարք նոր դատավարական մեխանիզմներ, որոնք կոչված են իրավունքի հանրաճանաչ սկզբունքների հիման վրա համակողմանիորեն երաշխավորելու անձի հիմանարար իրավունքների և ազատությունների պաշտպանությունը:
-Ի՞նչ փոփոխություններ են կատարվելու ՀՀ քրեական դատավարության նոր օրենսգրքում:
-Փոփոխությունները բազմաթիվ են, փորձեմ առանձնացնել: Այսպես, զգալիորեն կընդլայնվեն մինչդատական վարույթում անձի իրավունքների դատական պաշտպանության շրջանակները (նախագծի մեկ առանձին բաժին՝ 9-րդ բաժինը, ամբողջությամբ նվիրված է մինչդատական վարույթի դատական երաշխիքներին): Խոսքն առաջին հերթին վերաբերում է անձի հիմնարար սահմանադրական իրավունքներից մեկի՝ ազատության և անձնական անձեռնմխելիության իրավունքի համակարգային պաշտպանությանն ուղղված՝ նախագծում տեղ գտած օրենսդրական կարգավորումներին ընդհանրապես` ձերբակալվածի նվազագույն իրավունքների և դրանց կենսագործման երաշխիքների հստակ ամրագրումը (նախագծի 110-րդ հոդված), կալանավորման մասին որոշումների պատճառաբանվածության վերաբերյալ օրենսդրական պահանջի հստակ ամրագրումը (նախագծի 118-րդ հոդվածի 3-րդ մաս), այլընտրանքային խափանման միջոցների նախատեսումը (տնային կալանք, ոստիկանական հսկողությանը հանձնելը) և այլն, այս ոլորտում դատական երաշխիքների ընդլայմանը մասնավորապես:
-Նոր նախագծում ինչպիսի՞ փոփոխություններ են կատարվել կալանավորման` որպես խափանման միջոցի մասով:
-Կալանավորման հարցը լուծելիս ձերբակալման իրավաչափությունը դատական վերահսկողության առարկա դարձնելը և դեռ ավելին, ձերբակալման ընթացքում թույլ տրված օրենքի կոպիտ խախտումների առկայության պարագայում կալանքը` որպես խափանման միջոց, ընտրելու միջնորդությունը դատարանի կողմից մերժելու կատեգորիկ օրենսդրական պահանջի նախատեսումը վկայում են անձի ազատության իրավունքի երաշխավորված դատական պաշտպանության մասին: Իսկ նման դատական երաշխիքի նախատեսումը չափազանց կարևոր է՝ հենց սկզբից կանխելու հնարավոր կամայականություններն ու չարաշահումներն անձի ազատության իրավունքի սահմանափակման ամենավաղ փուլերում: Ընդ որում, նախագիծը հստակ սահմանում է ձերբակալման ընթացքում օրենքի կոպիտ խախտման դեպքերը՝
1) անձին ձերբակալելիս ակնհայտ բացակայել է հանցանք կատարած լինելու անմիջականորեն ծագած կասկածը.
2) անձի ձերբակալման ընթացքում նրան հնարավորություն չի տրվել հաղորդակցվելու իր փաստաբանի հետ.
3) ձերբակալվածի մարմնի վրա ակնհայտ վնասվածքների առկայության պարագայում նրան չի տրամադրվել անհրաժեշտ բժշկական օգնություն կամ դատարանին չի ներկայացվել այդ վնասվածքների առաջացման ողջամիտ բացատրություն.
4) ձերբակալվածը դատարան է բերվել սույն օրենսգրքով սահմանված ժամկետի այնպիսի խախտմամբ, որի պայմաններում դատարանը հնարավորություն չի ունեցել պատշաճ քննելու և լուծելու նրա կալանավորման հարցը (նախագծի 295-րդ հոդվածի 3-րդ մաս):
-Նոր օրենսգրքում անձի իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության հետ կապված ինչպիսի՞ երաշխիքներ են նախատեսվել:
-Անձի իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության իրական երաշխիքներ են բովանդակում նաև նախագծի՝ դատական իշխանության և դատարանի դերի ու նշանակության բարձրացման, դատարանակենտրոն քրեական դատավարություն ձևավորելու հայեցակարգային խնդրի լուծմանն ուղղված կարգավորումները: Ասվածի վառ ապացույցը նախաքննության օրինականության նկատմամբ դատական վերահսկողության սահմանների ընդլայնումն է: Մասնավորապես, քննչական գործողություններ (խուզարկություն, առգրավում, զննություն) կատարելու համար անձի բնակարան կարելի է մուտք գործել միայն դատարանի որոշմամբ, բացառությամբ դեպքի վայր հանդիսացող բնակարանի սկզբնական զննություն կատարելու դեպքերի (նախագծի 298-րդ հոդված): Հետագա դատական վերահսկողության առարկա է դարձել սեփականության իրավունքի սահմանափակման իրավաչափությունը. գույքի արգելադրման մասին որոշումը և այն հաստատող նյութերը եռօրյա ժամկետում ներկայացվում են իրավասու դատարանի հաստատմանը (նախագծի 133-րդ հոդվածի 1-ին մաս): Սահմանվել է պարբերական դատական վերահսկողություն նախագծում որպես գաղտնի քննչական գործողություններ նախատեսված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների նկատմամբ, մասնավորապես` գաղտնի քննչական գործողության կատարման ընդհանուր ժամկետը չի կարող գերազանցել տասներկու ամիսը, սակայն յուրաքանչյուր անգամ դատարանի թույլտվությունը կարող է տրվել երեք ամիսը չգերազանցող ժամկետով (նախագծի 250-րդ հոդվածի 5-րդ մաս):
-Նոր օրենսգրքում կա՞ն նորամուծություններ, որոնց մասին կցանկանայիք խոսել:
-Այո, անձի իրավունքների և օրինական շահերի պաշտպանության տեսանկյունից նախագծի էական նորամուծություններից մեկը ցուցմունքների դատական դեպոնացման, այսինքն՝ մինչդատական վարույթի ընթացքում դատավորի ներկայությամբ մեղադրանքի և պաշտպանության կողմի մասնակցությամբ (մրցակցային պայմաններում) անձին հարցաքննելու ինստիտուտի նախատեսումն է: Նախագծի 312-րդ հոդվածի համաձայն՝ ցուցմունքի դատական դեպոնացումը կատարվում է՝
1) մեղադրյալի խոստովանական ցուցմունքի պատշաճությունն ապահովելու նպատակով՝ քննիչի միջնորդությամբ.
2) դատաքննությանը ներկայանալու հնարավորություն չունենալու կամ դատաքննության ընթացքում իրավաչափորեն ցուցմունք չտալու հիմնավոր ենթադրության պարագայում այդ անձից պատշաճ ցուցմունք ստանալու նպատակով՝ քննիչի կամ վարույթի մասնավոր մասնակցի միջնորդությամբ։
ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 97-րդ հոդվածի 6-րդ մասի համաձայն՝ պաշտպանի բացակայությամբ մեղադրյալի տված և չդեպոնացված ցուցմունքները չեն կարող օգտագործվել որպես ապացույց, եթե մեղադրյալը դատարանում պնդել է դրանց սխալ լինելը: Նշված նորմի լույսի ներքո վերլուծելով ցուցմունքների դատական դեպոնացման առաջին հիմքը՝ կարելի է եզրակացնել, որ այն նպատակ ունի կանխել այն իրավիճակը, երբ մեղադրյալը, միայն քննիչի ներկայությամբ տված խոստովանական ցուցմունքներն ամեն անգամ պարզապես իրականությանը չհամապատասխանող հայտարարելով, կարող է հասնել վարույթի համար կարևոր նշանակություն ունեցող այդ ապացույցն անթույլատրելի ճանաչելուն և ապացուցողական զանգվածից հանելուն: Այսինքն, մեղադրյալի խոստովանական ցուցմունքի դատական դեպոնացումը պարզապես կոչված է պատշաճ իրավական ընթացակարգի կիրառմամբ երաշխավորելու դրա սոսկ ապացուցողական ուժը, ապացույց կոչվելու հնարավորությունը, որը, սակայն, հետագայում դատարանի կողմից հավասարապես գնահատվելու է մյուս ապացույցների հետ համակցության մեջ:
Մանրամասները կարող եք կարդալ սկզբնաղբյուր կայքում:
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/24/2024 08:18 Փաշինյանը տավուշցիներին երաշխիքներ չի տվել, որ Ադրբեջանին այլ տարածքներ չեն հանձնվելու․«Հրապարակ»
- 04/24/2024 08:12 Սա դեռ թատրոնի առաջին արարն է․ «Հրապարակ»
- 04/24/2024 08:08 Ամաչում են մարդամեջ դուրս գան․ «Հրապարակ»
- 04/24/2024 08:04 Հաջորդ քայլը լինելու է ապրիլի 24-ի հիշատակի օրվանից հրաժարվելը․«Հրապարակ»
- 04/23/2024 08:20 Տավուշը պայքարում է, համայնքապետն ԱՄՆ-ում է․ «Հրապարակ»
- 04/23/2024 08:17 Ծիծեռնակաբերդ այցը պաշտոնական այցերի պրոտոկոլային մաս չէ․ ԱԳՆ-ն՝ Ղազախստանի նախագահի այցի մասին․ «Ժողովուրդ»
- 04/23/2024 08:14 Համերգն առանց տեղական «իշխանիկների»․ «Հրապարակ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/24/2024 18:54 Հրդեհ Կամո գյուղում
- 04/24/2024 17:33 Նոր Գեղիում բախվել են «Mercedes»-ը, «06»-ն ու տրակտորը. պապը, տատը, նրանց դուստրն ու 2 անչափահաս թոռները տեղափոխվել են հիվանդանոց
- 04/24/2024 13:15 Եղանակը առաջիկա 5 օրերին
- 04/24/2024 10:18 Քաղաքացին նախկին ճոպանուղու շենքի 2-րդ հարկից ընկել է զրոյական հարկ
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
- 04/21/2024 22:49 Կինը հոր օգնությամբ վրեժ է լուծել դավաճան զուգընկերոջից
- 04/19/2024 23:53 Հայտնել են երջանիկ կյանքի համար սեքսի իդեալական հաճախականությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ